نور شاه کلید تنظیم خواب و بیداری است

محققان قبلا یک پروتئین حساس به نور را در چشم شناسایی کردند که شاه کلیدتنظیم خواب و بیداری محسوب می‌شود. اما اکنون به دنبال تشخیص نحوه استفاده مغز از اطلاعات بصری حاصل از این پروتئین‌ها برای تنظیم خواب هستند.

برای این منظور یکی از پروتئین‌های مغز موسوم به Prok۲ را با نشانگرهای زیستی ماهی گورخر علامتگذاری کردند. این ماهی مانند انسان دوره‌های خواب و بیداری منظم دارد و البته نشانگرهای زیستی آن نیز درخشنده هستند و امکان ردگیری فعالیت‌های عصبی را تسهیل می‌کنند.

محققان چندین ماهی گورخر را مهندسی کردند تا مقدار زیادی از پروتئین Prok۲ را تولید کنند و مشخص شد مقادیر بالای این پروتئین احتمال خواب ماهی را در طول روز افزایش و بیداری آن را در شب افزایش می‌دهد. این الگو برخلاف الگوهای رفتاری طبیعی ماهی است و نشان‌دهنده این واقعیت است که الگوی خواب و بیداری ماهی بیشتر از عوامل درونی، تحت تاثیر میزان نور محیط اطراف قرار دارد.

در مراحل بعدی آزمایش پروتئین‌های دیگری که در چرخه خواب و بیداری موثر هستند به همین شیوه مورد بررسی قرار گرفتند و معلوم شد هیچ‌کدام از آن‌ها به اندازه Prok۲ در این چرخه موثر نیستند.

تاکنون مطالعات زیادی به تاثیرات نور بر آهنگ فعالیت شبانه‌روزی گیاهان و حیوانات از جمله انسان‌ها پرداخته‌اند. اما کمتر به تاثیر مستقیم نور بر خواب توجه شده است. گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Neuron منتشر شده است.