کاربرد آزمایش ادرار چیست؟ / تفسیر آزمایش ادرار چگونه است؟
رکنا: آزمایش ادرار برای تشخیص و بررسی برخی اختلال ها مثل دیابت، بیماری های کلیوی و عفونت های مجاری ادراری کاربرد دارد.
به گزارش رکنا، آزمایش ادرار برای تشخیص بسیاری از بیماری‌ها، آزمایش‌های مختلفی مثل آزمایش ادرار، خون یا مدفوع تجویز می‌شود. آزمایش ادرار یکی از رایج‌ترین تست‌های پزشکی است که در شناسایی عفونت‌های مجاری ادراری، کلیه‌ها و دیابت استفاده می‌شود. با بررسی ویژگیهای ظاهری ادرار مانند رنگ، بو، شفافیت و محتوای آن می‌توان از وجود اختلال‌های گوناگون در بدن آگاه شد. بنابراین، اگر برای شما سوال پیش آمده که آزمایش ادرار برای چیست و برای شناسایی چه بیماری‌هایی کاربرد دارد، در این مقاله همراه ما باشید تا به‌طور کامل در این مورد توضیح دهیم.
همچنین برای تست اعتیاد و بارداری نیز این آزمایش تجویز می‌شود. با نمونه‌گیری از ادرار می‌توان عملکرد برخی اندام‌های دیگر مثل کبد، مثانه و ریه را نیز ارزیابی کرد. زیرا اگر مشکلی در این اندام‌ها، وجود داشته باشد، فرایند دفع و ادرار هم تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
تفسیر آزمایش ادرار
در تفسیر آزمایش ادرار ، ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و میکروسکوپی آن بررسی می‌شود. ویژگیهای فیزیکی شامل رنگ، شفافیت، وزن و PH ادرار است. در ویژگیهای شیمیایی ادرار نیز میزان پروتئین، گلوکز و اجسام کتونی بررسی می‌شود. با ارزیابی تمامی این پارامترها می‌توان از وجود بیماری‌ها آگاه شد.
همچنین با بررسی قطرات ادرار توسط میکروسکوپ می‌توان تومور، سرطان مثانه، سنگ کلیه و مشکلات کلیوی را تشخیص داد. از آزمایش ادرار برای تشخیص دلیل دردهای شکمی، درد کمر و احساس سوزش یا خون هنگام ادرار نیز استفاده می‌شود.
آزمایش ادرار چه بیماری‌هایی را مشخص می‌کند؟
به‌طورکلی آزمایش ادرار در تشخیص بیماری‌های مربوط به کلیه، مجاری ادراری، کبد و دیابت کاربرد دارد. با بررسی ویژگی و کیفیت ادرار می‌توان درباره وجود اختلال در بدن اطلاعاتی کسب کرد. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم.
اگر خون در آزمایش ادرار وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به عفونت‌های مجاری ادراری افزایش می‌یابد. درصورتی‌که این مشکل مدت‌زمان زیادی طول بکشد، ممکن است بیمار به سرطان مثانه یا پروستات مبتلا باشد. در برگه آزمایش وجود خون در ادرار را با RBC نشان می‌دهند. اگر میزان خون در ادرار زیاد باشد، به‌صورت RBC مثبت بیان می‌شود که نیاز به تشخیص و درمان دارد. در حالت کلی وجود خون در ادرار مسئله‌ای طبیعی نیست؛ اما موضوعی به‌شدت نگران‌کننده هم تلقی نمی‌شود.
در حالت طبیعی ادرار باید شفاف و رنگ آن زرد کم‌رنگ تا کهربایی تیره باشد. در غیر این صورت احتمالا عفونت مجاری ادراری، انگل یا قارچ در بدن وجود دارد. با بررسی رنگ و شفافیت ادرار می‌توان درستی این موضوع را بررسی کرد.
با بررسی بوی ادرار می‌توان برخی بیماری‌ها مثل دیابت، عفونت کلیه‌ها، مثانه و همچنین نارسایی کلیوی را تشخیص داد.
اگر میزان پروتئین در ادرار بالا باشد، ممکن است فرد مبتلا به بیماری کلیوی، دیابت یا فشارخون بالا باشد. در حالت طبیعی نباید در ادرار پروتئینی وجود داشته باشد. در غیر این صورت، احتمال ابتلا به بیماری پروتئینوری وجود خواهد داشت. در این بیماری که نوعی آسیب کلیوی است، کلیه فرد بیمار نمی‌تواند پروتئین‌های موجود در کلیه را خارج کند و در بدن باقی می‌مانند. عواملی مثل استرس، ورزش، تب و مصرف آسپیرین در ایجاد این بیماری نقش دارند.
ادرار در حالت طبیعی کمی اسیدی است و PH آن در حدود ۶ است. اما این عدد می‌تواند بین ۵/۴ تا ۸ متغیر باشد. اگر ادرار بیش‌از‌حد اسیدی شود، احتمال تولید سنگ کلیه بالا می‌رود. همچنین در صورتی کهPH ادرار افزایش یابد، می‌تواند نشان‌دهنده وجود دیابت یا اسهال باشد و اگر این عدد از مقدار طبیعی کمتر باشد، احتمال عفونت‌های ادراری و استفراغ نیز افزایش می‌یابد.
وجود کف یا خون در ادرار نشان‌دهنده بیماری گلومرولونفریت است که نوعی اختلال در کلیه‌ها است. این بیماری موجب نارسایی کبدی، تجمع آب زیرپوستی و افزایش فشارخون می‌شود.
وجود گلوکز در ادرار نشان‌دهنده ابتلا به دیابت شیرین یا نوعی بیماری کلیوی است. به‌طور طبیعی نباید هیچ‌گونه قند یا گلوکزی در ادرار وجود داشته باشد. معمولا تغییرات هورمونی، بیماری‌های مربوط به کبد و کلیه‌ها، مصرف برخی داروها و بارداری موجب افزایش سطح گلوکز ادرار می‌شوند. ممکن است برای تشخیص دیابت آزمایش خون نیز تجویز شود.
مقدار کتون در ادرار یک فرد سالم باید صفر باشد. کتون‌ها زمانی در بدن تولید می‌شوند که گلوکز کافی برای تولید انرژی در دسترس سلول‌های بدن نباشد و نوعی محصول متوسط متابولیسم چربی هستند. اگر مقدار کتون در ادرار افزایش یابد، ممکن است بیمار به آنورکسیا، دیابت کنترل نشده یا اختلال کلیوی مبتلا باشد. در دیابت کنترل نشده یا دیابت نوع یک، معمولا افزایش کتون نشان‌دهنده ترشح انسولین ناکافی است. عواملی مثل ورزش شدید، استفراغ طولانی‌مدت، بیماری‌های گوارشی و قرار گرفتن در محیط سرد می‌تواند در تولید کتون در بدن نقش داشته باشد.
با بررسی میزان کلسیم و برخی اسیدهای موجود در ادرار، می‌توان وجود سنگ کلیه را بررسی کرد.
کلام آخر
شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که آزمایش ادرار برای چیست و چرا پزشکان این آزمایش را تجویز می‌کنند. برخی بیماری‌ها در اندام‌هایی مثل ریه، کبد، کلیه، مثانه و مجاری ادراری باعث اختلال در فرایند ادرار می‌شوند. به همین دلیل با بررسی ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و میکروسکوپی ادرار می‌توانیم اطلاعات زیادی درمورد وجود بیماری در بدن به دست آوریم. بنابراین، بررسی رنگ، بو، شفافیت و محتوای ادرار نقش مهمی در روند درمان و تشخیص بیماری‌ها دارد.
سوالات متداول
کاربرد آزمایش ادرار چیست؟
از آزمایش ادرار برای تشخیص بیماری‌های کلیوی، عفونت‌های مجاری ادرار، مثانه، سنگ کلیه و دیابت استفاده می‌شود.
آزمایش ادرار در تشخیص چه بیماری‌هایی موثر است؟
از آزمایش ادرار برای تشخیص بارداری و به‌عنوان تست اعتیاد استفاده می‌شود. همچنین در شناسایی برخی بیماری‌ها مثل دیابت، سنگ کلیه، عفونت‌های ادراری، نارسایی کلیوی، مشکلات ریوی و کبدی و پروستات کاربرد دارد.
در آزمایش ادرار چه مواردی بررسی می‌شود؟
در آزمایش ادرار ویژگیهای فیزیکی مثل رنگ و بو، شیمیایی مثل مقدار پروتئین و گلوکز و خصوصیات میکروسکوپی ادرار بررسی می‌شود. به‌وسیله این عوامل می‌توان وجود بیماری‌ها را تشخیص داد.
وجود خون در ادرار نشان‌دهنده چیست؟
وجود خون در ادرار می‌تواند نشان‌دهنده عفونت‌های ادراری، سرطان مثانه یا پروستات باشد.
منبع: دکتر دکتر
ارسال نظر