راز تلخ برخی از عرقیات گیاهی؛ متانول در آشپزخانه شما؟

به گزارش رکنا، شیوه‌های نامناسب، روش‌های غیر استاندارد و گاهی سودجویانه تولید عرقیات گیاهی ، علت اصلی وجود مقادیر مختلف از متانول، بقایای فلزات سنگین یا آلودگی‌های میکروبی و سمی در برخی از این محصولات محسوب می‌شود. علاوه بر این، رعایت نشدن اصول مرتبط با کاشت، برداشت و نگهداری گیاهان دارویی نیز به این معضل دامن می‌زند.

لزوم نظارت جدی بر تولید عرقیات گیاهی

با اینکه آمار تقاضا برای خرید عرقیات در کشور نشان‌دهنده بازار گسترده آن است، اما متأسفانه به دلیل نبود نظارت کافی از سوی سازمان غذا و دارو، تعداد کارگاه‌های زیرزمینی و بدون مجوز تولید این محصولات افزایش یافته است. برخی تولیدکنندگان نیز با پرداخت هزینه، به‌راحتی نشان سیب سلامت را دریافت می‌کنند، که این خود موجب شک و تردید در کیفیت واقعی محصولات می‌شود.

ضعف در نظارت؛ بستر تولید عرقیات آلوده

آقای «میم»، که صاحب یک عطاری قدیمی در شمال تهران است، به این موضوع اشاره می‌کند که بخش زیادی از عرقیات گیاهی موجود در بازار نه تنها غیراستاندارد و غیربهداشتی هستند، بلکه می‌توانند برای سلامتی مضر باشند. به گفته او، جوشاندن نادرست گیاهان یا استفاده از گیاهان آغشته به چوب و ساقه، منجر به تولید متانول و سایر آلاینده‌ها می‌شود.

او تأکید می‌کند که برخی گیاهان مانند خارشتر، شنبلیله، رازیانه و دارچین به طور طبیعی حاوی متانول هستند و در فرآیند تقطیر اشتباه، این مقدار بیشتر نیز خواهد شد. همین امر نیاز به رعایت دقیق روش‌های علمی تولید را برجسته می‌کند.

عدم آگاهی ناظران از اصول صحیح عرقگیری

از دیگر مشکلات، بی‌اطلاعی برخی از ناظران به نکات علمی و بهداشتی در عرقگیری است. آن‌ها بیشتر به تمیزی محیط کارگاه توجه می‌کنند و از تأثیرات منفی استفاده از گیاهان کپک‌زده یا آلوده به چوب و خاک بی‌خبرند. وقتی گیاهی به درستی تمیز و آماده نشده باشد، محصول نهایی آلوده و خطرناک خواهد بود.

روش‌های نادرست و عواقب مرگبار

آقای ح.غ، مدیرعامل یک شرکت تولید عرقیات گیاهی، خاطرنشان می‌کند که عرقگیری نادرست یا استفاده از گیاهان مرطوب و تخمیری، عامل اصلی تولید متانول است. وی توضیح می‌دهد که در فرایند صحیح، میزان متانول در عرقیات می‌تواند تقریباً صفر باشد. اما استفاده از گیاهانی که مدت طولانی خیسانده یا به مرحله تخمیر رسیده‌اند، احتمال آلودگی را بالا می‌برد.

استفاده از کودها و سموم شیمیایی؛ زنگ خطری دیگر

آقای «سین»، مسئول فنی یکی از شرکت‌های تولیدکننده گلاب، بر این باور است که تعداد عرقیات ارگانیک در ایران بسیار اندک است. وی می‌گوید بسیاری از گیاهانی که برای تولید عرقیات استفاده می‌شوند، با سموم و کودهای شیمیایی تغذیه شده‌اند که باقی‌مانده آنها در فرایند تولید از بین نمی‌رود. این آلودگی‌ها می‌توانند تا سال‌ها در خاک باقی مانده و به گیاهان منتقل شوند.

متأسفانه، استفاده از سمومی مانند «زینو» که در سراسر جهان منقرض شده‌اند، هنوز در ایران رایج است. این امر علاوه بر تهدید محیط زیست، سلامت عمومی را نیز به خطر می‌اندازد.