نحوه مدیریت چک های صیادی در بانک ها
اقتصادی رکنا : چک صیادی از طریق اپلیکیشن آپ قابل اسعلام است.
چک صیادی نوعی چک است. درواقع چک صیادی برای جلوگیری از افزایش چک‌های برگشتی راه اندازی شده است. چک صیادی مزایای زیادی دارد اما استعلام چک صیادی مهم است. باید بگوییم استعلام چک صیادی از طریق اپلیکیشن آپ ممکن است.
به گزارش رکنا ، چک در سال‌های گذشته به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای نظام پرداخت از جایگاه ویژه اعتباری برخوردار بود، ولی با روند روبه‌رشد چک‌های برگشتی طی سال‌های اخیر تا حدی از اعتبارش کاسته شد. برای جلوگیری از افزایش چک‌های برگشتی در چند سال گذشته اقداماتی در دستور کار قرار گرفته شد که یکی از آنها اصلاحات جدید قانون چک در مجلس بود. در این راستا از مهم‌ترین راه‌های جلوگیری از افزایش چک‌های برگشتی، راه‌اندازی سامانه صیاد از سوی بانک مرکزی بود.
مزیت چک صیادی چیست؟
در شیوه جدید، دسته‌چک‌های تمامی بانک‌ها کاملاً یک‌شکل و یک‌رنگ صادر می‌شوند که باهدف یکپارچه‌سازی و استانداردسازی طراحی‌شده و هویت اوراق بهادار را پیدا خواهد کرد. طبق روال جدید، دیگر شعب بانکی مرجع صدور دسته‌چک نیستند و متقاضی دسته‌چک از طریق سامانه بانک مرکزی اعتبارسنجی شده و دسته‌چک برایش صادر می‌شود
.
در سامانه صیاد امکان استعلام پیشینه صادرکننده چک برای دریافت‌کننده وجود دارد که بزرگ‌ترین مزیت برای کاهش آمار چک‌های برگشتی خواهد بود. با اجرایی شدن صدور دسته‌چک‌های جدید که علاوه بر متحدالشکل بودن، در نحوه صدور نیز از روش یکسانی پیروی می‌کنند، ارتباط متقاضی دسته‌چک با شعبه به ارتباط متقاضی با سامانه صیاد تغییر می‌کند.
بنابراین با کنار رفتن شعبه و عوامل انسانی، فرآیند اعتبارسنجی، صدور و رصد استفاده از چک کاملاً مکانیزه می‌شود و امکان اینکه صدور دسته‌چک بر اساس روابط شعب و مشتریان شکل بگیرد، دیگر وجود نخواهد داشت.
با راه‌اندازی این سیستم یکپارچه صدور چک، اطلاعات چک به‌صورت آنلاین در دسترس متقاضیان است که امکان شناسایی و اعتبارسنجی را فراهم می‌کند. این سیستم باعث منحصربه‌فرد بودن چک و آنلاین بودن آن بدون در نظر گرفتن بانک صادرکننده می‌شود. بنابراین باتوجه به این قانون و ارایه دسته چک‌های جدید که دارای تاریخ انقضا هستند، باید ثبت و انتقال و دریافت چک در سامانه چک صیادی انجام شود.
استعلام چک صیادی از طریق اپلیکیشن آپ
با توجه به بروزرسانی نحوه تبادل چک در سیستم بانکی کشور و به جهت ثبت و رهگیری چک‌های صیادی، اپلیکیشن آپ همزمان با اجرایی شدن قوانین جدید، امکان استعلام چک صیادی، ثبت چک صیادی، تایید دریافت و انتقال چک را در اپلیکیشن خود راه اندازی کرده است. با نصب و به روزرسانی اپلیکیشن آپ می‌توانید نماد سرویس چک صیادی را مشاهده کنید.
خدمات سامانه چک صیادی آپ شامل موارد زیر است:
وضعیت اعتباری صادر کننده چک
ثبت چک صیادی
تایید و دریافت مندرجات برگه چک
انتقال چک صیادی
استعالم وضعیت چک صیادی
وضعیت اعتباری صادر کننده چک
این سرویس برای کلیه کاربران در دسترس است و ورودی این سرویس صرفا کد صیادی است که یا به صورت دستی یا از طریق اسکن کد تصویری وارد می‌شود. پس از ورود کد صیادی، وضعیت اعتباری دارنده/دارندگان چک نمایش داده می‌شود.
با انتخاب “راهنمای وضعیت‌ها“ تفسیر هر رنگ نمایش داده خواهد شد.
سفید: صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه، تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.
زرد: صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵ میلیون تومان تعهد برگشتی است.
نارنجی: صادرکننده چک دارای دو الی چهار فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰ میلیون تومان تعهد برگشتی است.
قهوه‌ای: صادرکننده چک دارای پنج تا ده فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون تومان تعهد برگشتی است.
قرمز: صادرکننده چک دارای بیش از ده فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ ۵۰ میلیون تومان تعهد برگشتی است.
۲. ثبت چک صیادی
ثبت چک از دو بخش اصلی تشکیل شده:
احراز هویت (ثبت کارت): احراز هویت به کمک ورود اطلاعات یکی از کارت‌های بانکی بانکی کاربر است. هنگام احراز هویت بانک صادر کننده کارت ۱۲۰۶ ریال از حساب کاربر کسر می‌کند.
ثبت مشخصات چک:
صادر کننده چک, کد صیادی را وارد و یا با بارکد خوان اسکن می‌کند.
جهت احراز هویت، صادر کننده چک برای اولین بار اطلاعات کارت خود را در سامانه شاپرک وارد کرده و سپس به اپلیکیشن آپ باز می‌گردد.
پس از مرحله احراز هویت، صادر کننده چک لازم است. مشخصات چک از جمله مبلغ، تاریخ و اطلاعات دریافت کننده/دریافت کنندگان چک را در سامانه ثبت کرده و تایید کند.
توجه: در این مرحله لازم است کد ملی، کد ابتاع یا شناسه ملی (برای ذینفع حقوقی) دریافت کننده چک در سامانه ثبت شود.
۳. تایید دریافت و مندرجات برگه چک
در مرحله اول، دریافت کننده چک می‌بایست شناسه ۱۶ رقمی و یا اسکن کد تصویری چک را وارد کند. درصورتی که دریافت کننده چک قبلا کارت بانکی خود را در سامانه شاپرک ثبت نکرده باشند جهت ثبت کارت خود به این سامانه هدایت می‌شود. احراز هویت کاربر با وارد کردن اطلاعات کارت بانکی نهایی می‌گردد.
توجه: دریافت کننده چک می تواند از هر کارت بانکی خود برای احراز هویت استفاده کند.
هنگام تایید دریافت چک، اطلاعات زیر به کاربر نمایش داده می شود:
شناسه صیادی
شماره حساب متصل به چک
شماره سریال چک
بانک و کد شعبه
مبلغ چک
تاریخ سر رسید چک
موضوع چک
نام و شماره ملی دریافت کنندگان چک
۴. انتقال چک
در این سرویس نیز ابتدا شماره صیادی توسط کاربر وارد شده یا از طریق اسکن کد تصویری خوانده می‌شود. سپس نیاز است کاربر جهت احراز هویت، اطلاعات کارت بانکی خود را وارد کند.
توجه: انتقال دهنده چک برای احراز هویت می‌تواند از هر کارت بانکی متعلق به خود استفاده کند.
پس از احراز هویت، کاربر اطلاعات برگه چک را مشاهده کرده و جهت انتقال آن، کد ملی/ کد ابتاع فرد/ افرادی که چک به آن/ آنها و یا شناسه ملی ذینفع حقوقی که چک به آن انتقال داده می‌شود را در اپلیکیشن آپ وارد می‌کند.
۵. استعلام وضعیت چک صیادی
این مرحله نیاز به احراز هویت ندارد و دارنده چک می تواند با وارد کردن شناسه ۱۶ رقمی چک صیادی یا اسکن کد تصویری, وضعیت برگه چک خود را استعلام کند.
توجه: استفاده از این گزینه تنها برای صادر کننده چک امکان پذیر است.
نکات قابل توجه سامانه چک صیادی:
در حال حاضر تنها اشخاص حقیقی امکان ثبت، تایید و انتقال چک صیادی را دارند.
کاربران لازم است هنگام احراز هویت، برای اولین بار مشخصات کارت بانکی خود را در سامانه شاپرک وارد کنند. این فرآیند برای هر کارت فقط برای اولین احراز هویت انجام می‌شود.
استفاده از سامانه چک صیادی برای دسته چک های صادر شده در سال ۱۴۰۰ (بنفش رنگ) به بعد الزامی است.
هنگام احراز هویت کاربران، بانک صادر کننده کارت ۱۲۰۶ ریال از حساب کاربر کسر می‌کند.
» نحوه رفع سوء اثر از چک برگشتی بر اساس «قانون اصلاح قانون صدور چک»
به استناد نامه مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی ج.ا.ا، نحوه رفع سوء اثر از چک برگشتی در سامانه یکپارچه بانک مرکزی مستلزم تحقق یکی از شرایط زیر است:
واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک محال علیه و ارایه درخواست مسدودی
ارایه لاشه چک به بانک محال علیه
ارایه رضایت‌نامه رسمی (تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی) از دارنده چک یا نامه رسمی از شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیر دولتی دارنده چک
ارایه نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی ذی‌صلاح مبنی بر اتمام عملیات اجرایی درخصوص چک
ارایه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک
سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت، مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری درخصوص چک توسط دارنده
الزامات قانونی چک‌های جدید:
تمام صادرکنندگان، انتقال‌دهندگان و ذینفعان چک، ملزم به رعایت موارد زیر می‌باشند:
لزوم ثبت تمام چک‌های جدید در سامانه صیاد، هنگام ثبت، تایید و انتقال
ممنوعیت دارندگان چک برگشتی رفع سوء اثر نشده، از صدور چک جدید و ثبت آن در سامانه صیاد
لزوم صدور چک در وجه ذینفع مشخص و ممنوعیت صدور آن در وجه حامل
جایگزینی پشت‌نویسی چک‌های طرح جدید از طریق ثبت انتقال در سامانه صیاد
مشخصات ظاهری چک‌های جدید
رنگ این چک‌ها بنفش است.
در چک‌های جدید شناسه یکتای ۱۶ رقمی در سمت چپ بالای هر برگ چک دیده می‌شود. همچنین بارکد نیز بر روی هر برگ چک چاپ می‌شود.
درج عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است.»
پاسخ به پرسش‌های متداول درخصوص قانون جدید چک:
با توجه به تصویب قانون جدید چک و اجرایی شدن آن در آینده نزدیک، مجموعه سوالات قانون جدید صدور چک در پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی، به روزرسانی شده است.
آیا چک صیاد طرح قدیم طبق روال قبل پیش می‌رود؟
بله تا زمان پایان برگ‌های دسته چک های قدیمی و دریافت دسته چک های با ظاهر و مندرجات جدید و صدور و وصول چک‌ها به شکل سابق تداوم می‌یابد.
چکی که از کسی گرفته می‌شود و چند دست چرخیده به چه صورت است؟
نقل و انتقال چک های با ظاهر و مندرجات جدید در صورت ثبت مراتب انتقال در سامانه صیاد بلامانع است و در مورد چک های صادره از دسته چک های قدیم، نقل و انتقال عادی چک کما فی السابق تا اطلاع ثانوی بلامانع است.
آیا چک‌های قدیمی تا برگ آخر می‌توانند در وجه حامل صادر شوند؟
چک‌های قدیمی به شکل سابق تا اطلاع ثانوی می‌توانند کارسازی شوند و بنابراین در وجه حامل نیز می‌توانند صادر شوند.
پشت نویسی چک به چه روالی انجام می شود؟
تا اطلاع ثانوی پشت نویسی چک کما فی السابق امکان پذیر است. لیکن وصول چک تنها در صورت ثبت انتقال چک در سامانه صیاد امکان پذیر است.
وظیفه ثبت چک در سامانه صیاد با چه شخصی است؟
حسب مورد بر عهده صادرکننده (در مقام صدور) و یا دارنده (در مقام انتقال) است.
ممنوعیت صدور چک در وجه حامل شامل کدام چک‌هاست؟
شامل تمامی چک ها با ظاهر و مندرجات جدید که زمان توزیع آن توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود.
ارسال نظر