حفظ سهم ایران در بازار نفت / زنگنه اوپک را ترک کرد

«سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام» روز گذشته شاهد یکی از متفاوت‌ترین دوره‌های اجلاس خود بود. اجلاسی با پس‌زمینه سیاسی که در آن هیأت ایرانی برای حفظ منافع اقتصادی کشور با تمام توان جنگید؛ نبردی از نوع دیپلماسی قهر و آشتی وزیر نفت که ایران را مستثنی و در نهایت اوپک را هم به افزایش سقف تولید نزدیک کرد. البته توافق همکاری کشورهای عضو و غیرعضو سازمان اوپک برای کاهش در مجموع روزانه یک میلیون و 800 هزار بشکه‌ای همچنان تا پایان سال 2018 معتبر خواهد بود. یعنی همان توافقی که اعضای سازمان در نشست نوامبر 2016 (10 آذرماه 95) تصمیم به آن گرفتند و در نشست 173 با همراهی کشورهای غیر عضو سازمان تا پایان نوامبر 2018 تمدید شد.

بنابراین میزان تولید نفت خام اوپک در همان سطح 32 میلیون و 500 هزار بشکه در روز می‌ماند، اما در بیانیه پایانی اجلاس 174 اوپک به چند نکته جدید اشاره شده است. همانطور که در روز‌های اخیر اعلام شد، «اعضای اوپک و غیر اوپک در ماه‌های گذشته یک میلیون بیشتر از میزان تعهد خود کاهش عرضه در بازار Store داشته‌‌اند. این بدان معناست که به جای یک میلیون و 800 هزار بشکه در روز، 2 میلیون و 800 هزار بشکه کاهش عرضه صورت گرفته است. به‌گونه‌ای که اکنون میزان تعهد و پایبندی آنها حدود 150 درصد است. بنابر تصمیم نشست 174 اعضای اوپک، آن دسته از اعضا که در توافق حضور داشته (به غیر از نیجریه، لیبی و ایران) و بیش از میزان تعهد خود کاهش تولید داده‌اند، براساس سهم تعیین شده خود تولید خواهند کرد به گونه‌ای که میزان پایبندی مجموع اعضای اوپک کاهش می‌یابد و به رقم 100 درصد می‌رسد». مستثنی شدن ایران از این طرح موضوع مهم و دلیل تن دادن وزیر نفت ایران به این توافق است. به این ترتیب که «در صورت عملی شدن این تصمیم، در عمل روزانه یک میلیون بشکه نفت بیشتر وارد بازارهای جهانی خواهد شد. اما به معنای افزایش تولید نیست و تنها به منزله پایبندی 100 درصدی اوپک و غیراوپک به توافق همکاری است، در همین حال ممکن است امکان روانه شدن همه این یک میلیون بشکه به بازار وجود نداشته باشد و میزان کمتری وارد بازار شود.» بر اساس این توافق سهم اعضا مشخص نیست و اگر یکی از اعضای حاضر در این توافق کاهش تولید قابل توجهی داشته باشد، برای جبران این کاهش تولید با آن کشور مذاکره و در صورت توافق طرف‌ها، جبران این کاستی انجام می‌شود.

از مخالفت ایران تا دستیابی به توافق

در این دور از اجلاس اوپک بحث روی طرح پیشنهادی عربستان مبنی بر افزایش تولید نفت خام اعضا بود. این کشور از ماه‌ها قبل با همراهی روسیه به‌عنوان یکی از متحدان اوپک تصمیم به این کار گرفته بود. اما ایران با آن مخالفت می‌کرد، چراکه این طرح منافع کشورهای تحت تحریم را به خطر می‌انداخت و به نوعی تهدیدی برای سهم بازار ایران که به تازگی تحت تحریم‌های امریکا قرار گرفته، بود. بیژن زنگنه که دو روز پیش از شروع اجلاس 174 وزیران انرژی اوپک راهی وین پایتخت اتریش و مقر دبیرخانه این سازمان شده بود، تا روز برگزاری اجلاس مدام از مخالفتش با این طرح و وتو کردن آن توسط ایران و کشورهایی نظیر عراق و ونزوئلا می‌گفت. او حتی جلسه کمیته وزارتی نظارت بر بیانیه اوپک و غیراوپک را به نشانه اعتراض ترک کرد و فقط عضو هیأت عامل ایران در اوپک و نماینده ملی ایران در این جلسه ماندند.

اختلاف‌ها به اندازه‌ای بود که وزیر انرژی این کشور برخلاف روال معمول پیش از شروع اجلاس 174 سازمان اوپک با وزیر نفت ایران دیدار و مذاکره کرد؛ گفت‌و‌گویی پشت درهای بسته که بی‌تأثیر بر روند این اجلاس نبود. همین اتفاق اجلاس 174 اوپک را متفاوت از اجلاس‌های قبلی خود کرد. تأثیرگذاری این دیدار بر روند اجلاس 174 از لحن صحبت‌های بیژن زنگنه قابل فهم بود. بعد از این دیدار زنگنه برای اولین بار در طول 3 روزی که در وین بود، راضی به‌نظر می‌رسید. او که تا شب قبل از اجلاس مدام از مخالفت و دور بودن از توافق حرف می‌زد، به یک باره اعلام کرد: «از رسیدن به توافق ناامید نیستم.»

بهانه‌های ریاض برای افزایش تولید نفت خام

اگرچه عربستان در دنیای سیاست توانمند به نظر نمی‌رسد اما در بازار نفت یکی از قدرتمندترین کشورها و مؤثر‌ترین هاست. علتش هم تعداد بشکه‌های نفتی است که می‌تواند تولید و صادر کند. جالب است این کشور تصمیماتی که در خصوص بازار نفت می‌گیرد هم با آینده نگری است. همان‌طور که در سال 2011 و دور قبلی تحریم‌های ایران، ماه‌ها قبل از اوج‌گیری تحریم‌ها نظام سهمیه‌بندی اوپک را برهم زد تا به محض خروج ایران از بازار، با آرامش خاطر تولید خودش و متحدانش افزایش یابد. این بار هم رویکرد ریاض بی‌شباهت به آن سال نیست با این تفاوت که سهم بازار ایران از طرح افزایش تولید این کشور مصون است. عربستان مدعی است که به‌دنبال افزایش عرضه نفت خام به منظور مدیریت قیمت نفت در بازارهای جهانی و جلوگیری از افزایش تولید نفت خام غیرمتعارف و گران امریکاست اما هدف اصلی این کشور بدون شک افزایش سهمش در بازار جهانی نفت خام است. وزیر انرژی این کشور می‌گوید که از اواخر تابستان می‌تواند تولید کشورش را به 12 میلیون بشکه درروز برساند. الان این رقم نزدیک 10میلیون بشکه در روز است. اگرچه قرار نیست که ریاض تولید نفت خام خود را به 12 میلیون بشکه در روز برساند اما این موضوع نشان دهنده دندان تیز کردن آنها برای سهم کشورهایی است که تحت تحریم‌های نفتی قرار دارند یا به دلایلی امکان تولید حداکثری نفت خام از منابعشان ندارند.

در همین حال عربستان به‌دنبال همراه کردن تمام 14 کشور عضو در اوپک و ایجاد اتحاد میان اعضا نیز بود و همین موضوع باعث شد که پیش از شروع اجلاس با زنگنه دیدار کند.

رویکرد وزیر نفت ایران در اجلاس 174

وزیر نفت ایران طی دو روز برگزاری هفتمین همایش اوپک بارها اعلام کرده بود که علائمی مبنی بر کمبود عرضه در بازار مشاهده نشده است و به‌همین خاطر ایران مخالف طرح افزایش تولید نفت است. او این موضوع را تهدیدی برای منافع ایران در بازار نفت می‌دانست که مستقیماً بر ورود ارز به‌خزانه کشور تأثیر دارد. اما روز اجلاس او با توجه به قول‌هایی که از وزیر انرژی عربستان گرفته بود دیگر از وتو طرح افزایش تولید صحبتی نمی‌کرد و فقط می‌گفت: «به هر آنچه منافع ایران را به‌خطر بیندازد، عمل نمی‎کنیم. صادرات نفت ایران در ماه مه، ۲,۸ میلیون بشکه بوده است و تحت فشار کنونی تلاش می‌کنیم سطح تولید و صادرات خود را حفظ کنیم.»

روز گذشته اتفاق دیگری نیز در ساختار اوپک رخ داد و آن هم پیوستن کنگو به این سازمان به عنوان پانزدهمین عضو بود.

اخبار اختصاصی سایت رکنا را از دست ندهید:

داماد خائن هنگام مراسم عقد عروس را عوض کرد / مهمانان شوکه شدند! + عکس

نیمه شب وقتی بیدار شدم، شوهرم و یک زن غریبه را در حمام دیدم! / اعتراف زن قاتل سریالی گیلان +عکس

سقوط قیمت انواع خودروهای پرتیراژ + جدول قیمت های جدید

پشت پرده خبر اخراج آقازاده‌های ایرانی از آمریکا چه بود؟ + تصاویر

به خاطر انتقام فتانه را دزدیدم و 2 شب به او تجاوز کردم / او از پدرم حق سکوت می گرفت + عکس

3 مرگ عجیب در تهران / نوزادی هنگام ختنه شدن، زن جوان هنگام زایمان و مردی هنگام عمل جراحی لاغری!

قتل عروس همدانی در مقابل چشمان شوهرش + جزئیات

2 جوان مرا در دخمه شیطانی آزار دادند / فرهاد نفر سوم بود که دختر جوان را فراری داد! + عکس

شوهرم می خواست زبانم را ببرد که پذیرفتم در خانه اش16 سال زندانی باشم!

عروس 15 روزه بودم که مچ شوهرم را در اتاق خواب خواهرم گرفتم!

زنان روسی به دنبال باردار شدن فوتبالیست‌ ها در جام جهانی!