علائم و دلایل بوی بد دهان

به گزارش رکنا، بوی بد دهان که به آن‌هالیوز نیز گفته‌‌ می‌شود، ممکن است کاری شرم آور باشد! عجیب نیست که قفسه‌های فروشگاه‌ها مملو از آدامس ، قرص‌های نعناع، دهان شویه و سایر محصولات برای مقابله با بوی بد دهان است. اما بسیاری از این محصولات فقط اقدامات موقتی هستند زیرا دلیل اصلی مشکل را برطرف نمی کنند. برای درک علل اصلی و درمان این مشکل با ما همراه شوید.

بوی بد دهان چیست؟

بوی بد دهان یک مشکل شایع است که‌‌ می‌تواند باعث پریشانی روانی شود. تعدادی از دلایل و درمان‌های بالقوه در دسترس هستند. هر کسی‌‌ می‌تواند از بوی نامطبوع دهان رنج ببرد. تخمین زده‌‌ می‌شود که از هر 4 نفر یک نفر به طور منظم این عارضه را تجربه‌‌ می‌کنند.

هالیتوز سومین دلیل شایع است که افراد پس از پوسیدگی دندان و بیماری لثه به دنبال مراقبت از دندان هستند. درمان‌های خانگی ساده و تغییر سبک زندگی مانند بهبود بهداشت دندان و ترک سیگار، اغلب‌‌ می‌تواند این مسئله را برطرف کند. اگر بوی بد دهان ادامه داشته باشد، توصیه‌‌ می‌شود که برای بررسی علل اصلی به پزشک مراجعه کنید.

علائم و نشانه‌های بود بد دهان

بوی بد دهان بسته به منبع یا علت اصلی آن متفاوت است. بعضی از افراد حتی اگر بوی دهان کمی داشته و اصلا بویی نداشته باشند بیش از حد نگران نفس خود هستند، در حالی که بقیه بوی دهان‌‌ می‌دهند و آن را نمی دانند. از آنجا که ارزیابی بوی نفس خود دشوار است، برای تأیید سوالات بوی نامطبوع دهان خود از یکی از دوستان یا نزدیکانتان سؤال کنید.

علائم و نشانه‌های دیگر بوی بد دهان عبارتند از:

    طعم ناخوشایند یا ترش یا تغییر در طعم

    خشکی دهان

    یک پوشش روی زبان

علت بوی نامطبوع دهان

بیشتر بوی بد دهان از خود دهان شروع‌‌ می‌شود، اما دلایل احتمالی زیادی نیز وجود دارند که به شرح زیر هستند:

غذا

تجزیه ذرات غذا در داخل و اطراف دندان‌ها‌‌ می‌تواند باکتری‌ها را افزایش داده و باعث بوی بد شود. مصرف برخی غذاهایی مانند پیاز، سیر و ادویه جات نیز ‌‌می‌تواند باعث بوی بد دهان شود. بعد از هضم این غذاها، آن‌ها وارد جریان خون‌‌ می‌شوند، به ریه‌ها منتقل شده و بر نفس تأثیر‌‌ می‌گذارند.

علائم و نشانه‌های بود بد دهان

بهداشت نامناسب دندان

اگر روزانه مسواک و نخ دندان نکشید، ذرات غذا در دهان باقی مانده و باعث بوی نامطبوع دهان‌‌ می‌شوند و یک لایه بی رنگ و چسبنده از باکتری (پلاک) بر روی دندان‌ها ایجاد‌‌ می‌کنند. در صورت عدم مسواک زدن، پلاک‌‌ می‌تواند لثه‌ها را تحریک کرده و در نهایت بافت‌هایی پر از پلاک بین دندان‌ها و لثه‌ها ایجاد کند (پریودنتیت). زبان همچنین‌‌ می‌تواند باکتری‌های تولید کننده بو را به دام بیندازد. دندان‌های مصنوعی که به طور مرتب تمیز نمی شوند یا به درستی متناسب نیستند،‌‌ می‌توانند باکتری‌ها و ذرات غذای ایجاد کننده بو باشند.

خشکی دهان

بزاق به پاکسازی دهان کمک‌‌ می‌کند و ذراتی را که باعث بوی بد‌‌ می‌شوند را از بین‌‌ می‌برد. بیماری به نام خشکی دهان یا زروستومی‌‌ می‌تواند در ایجاد بوی بد دهان نقش داشته باشد، زیرا تولید بزاق را کاهش‌‌ می‌دهد. خشکی دهان به طور طبیعی در هنگام خواب اتفاق‌‌ می‌افتد که منجر به نفس کشیدن صبح‌‌ می‌شود و اگر در خواب دهان باز باشد، این وضعیت بدتر‌‌ می‌شود. خشکی مزمن دهان‌‌ می‌تواند به دلیل مشکل غدد بزاقی و برخی بیماری‌ها باشد.

داروها

برخی از داروها‌‌ می‌توانند به طور غیر مستقیم با ایجاد خشکی دهان ، بوی نامطبوع دهان را تولید کنند. برخی دیگر‌‌ می‌توانند در بدن تجزیه شوند و مواد شیمیایی که‌‌ می‌توانند بر تنفس تان منتقل شوند را آزاد کنند.

محصولات دخانیات

سیگار کشیدن بوی نامطبوع دهان خود را ایجاد‌‌ می‌کند. افراد سیگاری و مصرف کنندگان دخانیات دهانی نیز به احتمال زیاد به بیماری لثه، منبع دیگر بوی بد دهان مبتلا‌‌ می‌شوند.

عفونت در دهان

بوی بد دهان‌‌ می‌تواند به دلیل زخم‌های بعد از جراحی دهان مانند برداشتن دندان یا در نتیجه پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا زخم‌های دهان ایجاد شود.

سایر شرایط دهان، بینی و گلو

بوی نامطبوع دهان گاهی اوقات‌‌ می‌تواند از سنگ‌های کوچکی که در لوزه‌ها تشکیل‌‌ می‌شوند و با باکتری‌های تولید کننده بو پوشانده شده اند، نشأت بگیرد. عفونت یا التهاب مزمن در بینی، سینوس ها یا گلو که‌‌ می‌تواند به قطره بعد از عمل بینی کمک کند،‌‌ می‌تواند باعث بوی بد دهان شود.

بیماری‌هایی مانند برخی از سرطان‌ها و شرایطی مانند اختلالات متابولیکی در نتیجه مواد شیمیایی که تولید‌‌ می‌کنند است که‌‌ می‌توانند بوی تنفسی متمایزی ایجاد کنند. ریفلاکس مزمن اسیدهای معده (بیماری ریفلاکس معده  یا ریفلاکس)‌‌ می‌تواند با بوی بد دهان همراه باشد. بوی بد دهان در کودکان خردسال‌‌ می‌تواند ناشی از جسم خارجی مانند یک تکه غذا که در سوراخ بینی قرار گرفته است، باشد.

قهوه

اگر برای شروع روز خود طرفدار یک فنجان قهوه صبحگاهی هستید، ممکن است متوجه شده باشید که‌‌ می‌تواند احساس بوی بد دهان را ایجاد کند. قهوه به دلیل عطر و طعم شدید و همچنین تاثیری که در تولید بزاق دارد،‌‌ می‌تواند دلیل بوی نامطبوع دهان باشد. بعد از نوشیدن قهوه، کافئین منجر به کاهش تولید بزاق‌‌ می‌شود. بزاق کمتر به معنای افزایش باکتری‌های ایجاد کننده بو است.

الکل

مصرف الکل مقصر دیگر بوی نامطبوع دهان است، بنابراین هرچه بیشتر بنوشید، احتمال اینکه بوی بد را تجربه کنید بیشتر است. نوشیدن الکل، به ویژه در مقدار زیاد، باعث کاهش تولید بزاق‌‌ می‌شود که بهترین محیط برای شکوفایی باکتری‌های ایجاد کننده بو است.

رژیم‌های غذایی با قند بالا

علاوه بر غذاهای پرماجرا یا ادویه دار، رژیم‌هایی که دارای مقدار زیادی قند و پروتئین هستند نیز‌‌ می‌توانند منجر به بوی بد دهان شوند. یک رژیم غذایی سرشار از قند‌‌ می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود و‌‌ می‌تواند مقصر‌هالیوز باشد که به دلیل نحوه تعامل قندها با باکتری‌های موجود در دهان ایجاد‌‌ می‌شود. باکتری‌هایی که به طور طبیعی در دهان وجود دارند، از قندهایی تغذیه کرده که شیرینی را به بوی ترش مانندی تبدیل‌‌ می‌کنند.

رژیم‌های غذایی با کربوهیدرات کم

کربوهیدرات‌ها عملکردهای اساسی در بدن ما دارند و اگر رژیم غذایی به اندازه کافی کم از کربوهیدرات باشد،‌‌ می‌تواند منجر به بوی نامطبوع دهان شود. هنگامی که بدن به دلیل رژیم غذایی شدید کربوهیدرات کافی دریافت نمی کند، این‌‌ می‌تواند باعث تغییر در متابولیسم بدن شود که منجر به بوی بد دهان‌‌ می‌گردد.

غذاهای حاوی پروتئین بالا

گاهی هضم برای بدن دشوار است و هنگامی که متابولیزه نشود، گازهای گوگرد آزاد‌‌ می‌کند. با خوردن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی، از جمله سبزیجات و گیاهان بیشتر، از این کار خودداری کنید.

مسائل گوارشی

هضم ضعیف، یبوست یا اختلالات روده‌‌ می‌تواند باعث بوی نامطبوع نفس شود. اگر مرتباً دچار ریفلاکس اسید‌‌ می‌شوید، بوی غذاهای اخیراً مصرف شده ممکن است به راحتی باعث بازگشت به سمت مری و خارج شدن دهان شده و باعث بوی بد دهان شود.

سایر علل شامل موارد زیر هستند:

مجموعه ای از عوامل مختلف

قطره بعد از عمل بینی، عفونت‌های تنفسی و لوزه‌ها، مشکلات سینوسی، دیابت، مشکلات کبدی و کلیوی و همچنین برخی از اختلالات خونی نیز‌‌ می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند. در برخی موارد نادر، بوی بد دهان‌‌ می‌تواند نشانه ای از سرطان یا سایر بیماری‌های جدی مانند اختلالات متابولیکی باشد.

آلرژی

بسیاری از داروهایی که برای درمان آلرژی استفاده‌‌ می‌شوند،‌‌ می‌توانند باعث خشکی دهان، دلیل دیگر‌هالیوز گردند. علاوه بر این، ترشح پشت بینی و حلق یکی از علائم رایج آلرژی است که‌‌ می‌تواند منجر به بوی نامطبوع دهان شود. احتقان سینوس به دلیل آلرژی‌‌ می‌تواند باعث شود مردم از دهان خود نفس بکشند و باعث خشکی دهان‌‌ می‌گردد.

بارداری

باردار بودن به خودی خود باعث بوی بد دهان نمی شود، اما حالت تهوع صبحگاهی در دوران بارداری ممکن است باعث ایجاد این عارضه شود. علاوه بر این، تغییرات هورمونی، کم آبی بدن و خوردن غذاهای مختلف به دلیل هوس نیز ممکن است در ایجاد بوی بد دهان در دوران بارداری نقش داشته باشند.

تشخیص بوی بد دهان

دندانپزشک احتمالاً هم بوی تنفس و هم نفس خارج شده از بینی شما را استشمام‌‌ می‌کند و بو را در یک مقیاس درجه بندی‌‌ می‌کند. از آنجا که پشت زبان اغلب منبع بو است، ممکن است دندانپزشک آن را نیز بررسی و بوی آن را درجه بندی کند. مواد پیچیده ای وجود دارند که‌‌ می‌توانند مواد شیمیایی مسئول بوی بد دهان را شناسایی کنند، گرچه این مواد همیشه در دسترس نیستند.

درمان بوی بد دهان

برای کاهش بوی بد موجود در دهان، از پوسیدگی جلوگیری کرده و خطر بیماری لثه را کاهش دهید و به طور مداوم بهداشت دهان را رعایت کنید. درمان بیشتر برای بوی بد دهان بسته به علت ممکن است متفاوت باشد. اگر تصور‌‌ می‌شود که بوی بد دهان به دلیل یک بیماری زمینه ای است، دندانپزشک فرد را به ارائه دهنده مراقبت‌های اولیه خود ارجاع‌‌ می‌دهد.

به دلایل مرتبط با بهداشت دهان و دندان، دندانپزشک با فرد همکاری‌‌ می‌کند تا بتواند بهتر شرایط را کنترل کند. اقدامات دندانپزشکی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

دهان شویه و خمیر دندان

اگر بوی بد دهان به دلیل تجمع باکتری‌ها (پلاک) بر روی دندان‌ها باشد، دندانپزشک ممکن است دهان شویه ای را توصیه کند که باکتری‌ها را از بین‌‌ می‌برد. دندانپزشک همچنین ممکن است یک خمیر دندان را که حاوی ماده ضد باکتری است برای از بین بردن باکتری‌های ایجاد کننده پلاک توصیه کند.

درمان بیماری‌های دندانی

اگر به بیماری لثه مبتلا هستید، ممکن است به یک متخصص لثه (پریودنتیست) ارجاع شوید. بیماری لثه‌‌ می‌تواند باعث دور شدن لثه از دندان‌ها شده و بافت‌های‌های عمیقی را ایجاد کرده که از باکتری‌های ایجاد کننده بو پُر‌‌ می‌شوند. بعضی اوقات فقط تمیزکاری حرفه ای این باکتری‌ها را از بین‌‌ می‌برد. همچنین ممکن است دندانپزشک جایگزینی ترمیم‌های دندان‌های معیوب، که محل پرورش باکتری‌ها‌‌ می‌باشد را توصیه کند.

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی برای از بین بردن بوی بد در دهان

    بعد از خوردن غذا مسواک بزنید:

مسواک خود را به محل کارتان ببرید تا بعد از خوردن غذا از آن استفاده کنید. حداقل دو بار در روز، مخصوصاً بعد از غذا، با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. ثابت شده است که خمیردندان با خاصیت ضد باکتری باعث کاهش بوی بد دهان‌‌ می‌شود.

    حداقل یکبار در روز از نخ دندان استفاده کنید:

استفاده از نخ دندان مناسب، ذرات غذا و پلاک را از بین دندان‌ها پاک‌‌ می‌کند و به کنترل بوی بد دهان کمک‌‌ می‌کند.

    زبان خود را مسواک بزنید:

زبان حاوی باکتری است، بنابراین با مسواک زدن دقیق ممکن است بوها کاهش یابند. افرادی که به دلیل رشد بیش از حد قابل توجه باکتری‌ها (به عنوان مثال سیگار کشیدن یا خشکی دهان) زبان پوشیده شده ای دارند،‌‌ می‌توانند از تمیز کننده زبان استفاده کنند یا از مسواکی که دارای تمیز کننده زبان باشد.

    دندان مصنوعی یا وسایل مربوط به دندان را تمیز کنید:

اگر از بریج یا دندان مصنوعی استفاده‌‌ می‌کنید، حداقل روزی یک بار یا طبق دستور دندانپزشک آن را کاملا تمیز کنید. اگر نگهدارنده دندان یا محافظ دهان دارید، هر بار قبل از قرار دادن آن در دهان، آن را تمیز کنید. دندانپزشک‌‌ می‌تواند بهترین محصول تمیز کننده را به شما پیشنهاد دهد.

    از خشکی دهان خودداری کنید:

برای مرطوب نگه داشتن دهان، از مصرف تنباکو اجتناب کنید و مقدار زیادی آب بنوشید، نه قهوه، نوشابه یا الکل که منجر به خشک شدن دهان‌‌ می‌شوند. برای تحریک بزاق، آدامس بجوید یا آب نبات (ترجیحاً بدون قند) بمکید. برای خشکی دهان مزمن، دندانپزشک یا پزشک ممکن است یک داروی بزاق مصنوعی یا داروی خوراکی تجویز کند که جریان بزاق را تحریک‌‌ می‌کند.

    رژیم خود را تنظیم کنید:

از خوردن غذاهایی مانند پیاز و سیر که باعث بوی بد دهان‌‌ می‌شوند، خودداری کنید. مصرف زیاد غذاهای شیرین نیز با بوی بد دهان ارتباط دارد.

    مرتباً یک مسواک جدید تهیه کنید:

تقریبا هر سه تا چهار ماه یکبار مسواک فرسوده خود را عوض کنید و یک مسواک با موی نرم انتخاب کنید.

    برای معاینات منظم دندانپزشکی برنامه ریزی کنید:

برای معاینه و تمیزکردن دندان‌ها یا پروتزهای دندانی خود حداقل سالی 2 بار به دندانپزشک مراجعه کنید.

کلام آخر

برخی از غذاها، شرایط بهداشتی و عادات مختلف برخی از دلایل بوی بد دهان هستند. در بسیاری از موارد، با رعایت بهداشت مناسب دندان و دهان‌‌ می‌توانید بوی بد را از بین برده یا کاهش دهید. اگر با تکنیک‌های ساده خود مراقبتی مشکلی حل نمی شود، به دندانپزشک یا پزشک خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید به یک بیماری جدی که باعث بوی بد دهان‌‌ می‌شود، دچار نباشید.

کیوان کاری