با مردم گرسنه نمی توانیم رودرروی دنیا بمانیم / گلوگاه دولت پزشکیان روابط خارجی اش است / یک گروه خواهان ابقای تحریم ها هستند

محمدباقر نوبخت افزود : به همین جهت آقای دکتر پزشکیان و دولت‌شان را تحسین می‌کنم که با عنوان وفاق هم که شده به پاسخگویی بیش از حد نسبت به این نوع پرسش‌ها، سوالات و مطالبی که مطرح می‌شود، ورود نمی کنند. 

بخشی از گفتگو ی خبرآنلاین با محمدباقر نوبخت، سخنگوی و رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت روحانی را بخوانید؛ 

سوال : آقای دکتر نوبخت! کمی عقب تر برگردیم، مشخصاً در سال ۹۶ و ۹۷ فشارهای زیادی به شخص شما و به آقای رئیس جمهور وارد می‌شد، انتظار این بود که آقای نوبخت استعفا بدهد، چندین بار استعفا دادید و آقای روحانی با استعفای شما مخالفت کردند.؟

پاسخ : آقای روحانی با شناخت کافی از سوابق تقنینی ۱۶ ساله و ۸ سال معاونت پژوهش‌های اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک بنده را انتخاب کردند. سال ۹۲ با رویکرد و دکترینی مشخص وارد انتخابات شدیم، من هم سخنگوی ستاد انتخاباتی آقای دکتر روحانی بودم. شعار ما این بود که می‌توانیم از راه تعامل سازنده با جهان و تعامل بین المللی و احترام به حقوق شهروندی و آزادی‌های اجتماعی در چارچوب قانون اساسی در داخل کشور به توسعه دست پیدا کنیم.

سخنگوی دولت روحانی افزود :  طی سال‌های  ۹۲ تا ۹۶ نرخ تورم بدون استثنا زیر ۱۵ درصد بود؟ ایا با تدابیر اتخاذی در دو سال متوالی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ نرخ تورم یک رقمی نشد؟آیا رشد اقتصادی که در سال ۱۳۹۱ به عنوان سال پایانی دولت دهم منفی ۸ درصد از سوی مرکز آمار و منفی ۸/۶ درصد توسط بانک مرکزی رسما اعلام شد، در دولت یازدهم به طوری که در سال ۱۳۹۵ رشد اقتصادی مثبت ۱۴/۲ درصدی را هم تجربه کردیم، مثبت نشد؟

در دولت یازدهم نرخ رشد اقتصادی نزدیک به ۵ درصد ثبت شده است

وی در ادامه اظهار کرد : به گواهی آمارهای رسمی که در حال حاضر وجود دارد در دولت یازدهم به طور متوسط، نرخ رشد اقتصادی نزدیک به ۵ درصد ثبت شده است.  در متغیر  اشتغال هم بالاترین رکورد اشتغال در همان سال ۱۳۹۵ که رشد اقتصادی مثبت ۱۴/۲ درصدی را تجربه کردیم با بیش از ۸۰۰ هزار فرصت شغلی فقط در آن سال به این رکورد دست یافتیم.

پس هم بالاترین رشد اقتصادی هم بالاترین رشد اشتغال و کمترین رشد تورم را در دولت یازدهم شاهد بودیم.  اگر قرار است جملگی نارسایی های اقتصادی به سازمان برنامه و بودجه و رئیس آن بازگردد، الزامی است تا این دستاورد های مثبت هم به نام سازمان برنامه و بودجه نوشته شود.

سخنگوی دولت روحانی افزود : به دولت دوم آقای روحانی می رسیم، به جز مواردی که عنوان شد یکی دیگر از سیاست های ما این بود که قدرت خرید مردم را از طریق تثبیت نرخ ارز تأمین کنیم.  به خاطر دارم در مصاحبه ای در شبکه خبر که همزمان قیمت ارز بالا رفته بود و انتقاداتی مطرح بود به عنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه توضیح دادم که  افزایش نرخ ارز و ناتوانی دولت در کنترل این موضوع را می‌پذیرم و این گفته بنده مورد انتقاد شدید همکاران سازمان برنامه قرار گرفت که این افزایش به سازمان چه ارتباطی دارد؟ 

فشارها به دولت را به جان خریدم

نوبخت گفت : وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی باید پاسخگو باشند اما بنده گفتم مسئولیت را می پذیرم و فشارها به دولت را به جان خریدم. یکی دیگر از موفقیت های دولت یازدهم طی سالهای ۹۲ تا سال ۹۶ برای تقویت معیشت هموطنان افزایش حقوق بیشتر از رشد و نرخ تورم بود؛ به طوری که حتی در دو سال ۹۵ و ۹۶ که نرخ تورم یک رقمی بود، درصد افزایش حقوق دو رقمی بود.

رئیس کمیته امداد گفت هیچ دولتی خدمتی به فقرزدایی به اندازه دولت روحانی انجام نداده است

رئیس کمیته امداد در سفری که آقای رئیس جمهور به مشهد داشتند، آمدند گفتند من می‌خواهم مطلبی بگویم می‌دانم که برای من هزینه هم خواهد داشت اما می گویم خدمتی که دولت به ما در کمیته امداد و در رابطه با فقرزدایی کرد، هیچ دولتی انجام نداد. حتماً می‌دانید که چه کسی این جمله را گفته و مستندات آن هم وجود دارد. خب این تصمیمات کجا گرفته می‌شد؟ این رضایت از کجا آفریده می‌شد که کارمندانی که همیشه بحث شان این است که رشد تورم بالا و رشد حقوق شان پایین، احساس می‌کنند که ماده ۱۲۵ در حال انجام است؟ 

در کنار این اولویت بندی توسعه و اتمام طرح‌های عمرانی هم داشتیم که منابع‌مان محدود بود ولی با همه اینها چون سیاست گسترش حمل و نقل ریلی را در دستور کار داشتیم ابتدا همدان به شبکه سراسری و سپس استان کرمانشاه، ارومیه و آذربایجان غربی به شبکه سراسری وصل شد. در نهایت هم رشت و گیلان که فکر می‌کردند به جهت صعوبت کوهستانی بودن شاید به نتیجه مطلوب نرسد اما...

سوال : همان زمان خاطرم هست که آقای نادران در مجلس به شما کنایه زدند که شما هوای رشت را بیشتر دارید.

پاسخ : به همین جهت بود که رشت بعد از استانهای همدان، کرمانشاه و ارومیه به شبکه سراسری وصل شد؛ در حالی که رشت مرکز بزرگ دریایی به واسطه نزدیکی به بندر کاسپین بود و ظرفیت های مناطق آزاد گیلان و انزلی هم ایجاب می‌کرد که زیرساخت برای ارسال سریع باری که از شمال می آید را به سهولت و سرعت به جنوب منتقل کنیم، کما اینکه از ان روز تا به حال قطعه آستارا به رشت باقی مانده و به اتمام نرسیده است.

نمی خواهم به این مباحث ورود کنم چون مشخص است که انتقادات وارده به چه میزان درست یا نادرست است.

فکر کنید که بنده اصالتا اهل ارومیه باشم، آیا اینکه راه آهن ارومیه به شبکه وصل شده به من مرتبط است؟  بلافاصله بعد از اتمام پروژه رشت نیز به سمت کردستان رفتیم. قطعاتی بود که در دوره ما افتتاح نشد و یک تعدادی را افتتاح کردیم.

پروژه آزادراه تهران- شمال چند سال متمادی رها شده بود؟ ۹۲ کیلومتر تبدیل به ۳۰ کیلومتر شد یعنی ۶۲ کیلومتر راه کوتاه شد. شما از دوستان وزارت راه و از دوستانی که در بنیاد مستضعفان به عنوان شریک تجاری ما در آن پروژه بودند بپرسید، مرتباً حضور داشتیم و پرداخت‌ها به موقع انجام می شد. درست است که منابع کم بود، ولی من می‌دانستم که اگر قرار است قطعه اول آزادراه افتتاح شود، باید پولش را هم به موقع داد.

با سوال از جامعه مهندسین، پیمانکاران و مشاورین پروژه های زیربنایی میتوان میزان رضایت را جویا شد. خاطرم است برای حل مشکل طرح انتقال آب از زاو به دریاچه ارومیه با هیاتی عزیمت کرده و اتفاقا رییس جمهور محترم آقای دکتر پزشکیان هم در ان زمان ما را همراهی میکردند همراه دیگر من آقای بختیاری بود، چرا ایشان همراه ما بود؟ 

کلید ۱۲۰ هزار مسکن محرومان را تحویل دادیم

وی گفت : همه پنجشنبه ها ضمن اینکه از طرح‌های عمرانی بازدید می‌کردم، تمام مسئولان استانی را در شورای برنامه ریزی دعوت می‌کردیم و به انها میگفتم به دو دلیل آمده ام؛ یکی اینکه از شما سوال کنم مشکلات‌تان چیست؟ دیگر اینکه سیاست‌های کلی را به شما ابلاغ می‌کنم. 

یک طرح فاخر برای مستضعفین، تحت عنوان مسکن محرومان عملیاتی کردیم که بیش از ۱۲۰ هزار مسکن محرومان را سازمان برنامه بودجه مدیریت و با همراهی بنیاد مسکن کلیدشان را تحویل دادیم. ۲۵ هزار واحد فقط در سیستان و بلوچستان و ۱۰ هزار واحد فقط در کرمان.  می‌خواهم عرض کنم که تقسیم کار اینگونه بود. رشد اقتصادی را به آن ترتیب دنبال کردیم، موضوع تورم را به این ترتیب مهار کردیم، ضمناً زیرساخت‌ها را با بودجه کم اولویت‌بندی کردیم. 

سوال : آیا آقای روحانی به خاطر رفاقت کسی را انتخاب می‌کرد؟

پاسخ : در سطح دولت هیچ فردی با دیگری تعارف ندارد. اگه حس کنند که یک فردی مشکل دولت را حل نمی‌کند محترمانه کنارش می‌گذارند؛ زیرا آبرو و حیثیت دولت و کابینه در میان است. 

ممکن است شانتاژهایی هم بکنند، ولی مسئول اصلی می‌داند که آن شانتاژ جهت تخریب است یا واقعاً ضعف است. کما اینکه در فاصله انتقال دولت یازدهم به دوازدهم تعدادی از عزیزان از ما جدا شدند.نمی‌خواهم بگویم که آنها ناتوان بودند به هر ترتیب جمع طوری بود که ایجاب می کرد که بعضی ها بمانند. سال ۹۷ اتفاق دیگری افتاد و ...

برخی در دولت دوم روحانی مصمم بودند که قسمتی از کابینه را غنیمت بگیرند

سوال : چندین بار گفته شد که شما استعفا دادید و در واقع مخالفت شد، استعفایی واقعا در کار بود؟ 

پاسخ : کسانی انتظار داشتند اگر بار اول وقت نکردند یا نتوانستند با آقای روحانی قرارداد ببندند و امضا بگیرند که چه قسمت از کابینه را غنیمت خواهند گرفت، مصمم شدند تا در دور دوم اینکار را بکنند، کما اینکه لیست هایی را هم آماده کرده بودند، چون این مباحث خیلی مباحث سبک و کم اهمیتی است و بیشتر بُعد سیاسی و قدرت طلبی داشت، من سکوت می کنم و بیشتر باز نمی کنم ولی بحث این است که این فشارها سیاسی بود؛ خواست جامعه و مردم نبود. 

در سازمان برنامه دنبال گارد و باتوم و اینها نبودیم که متاسفانه بعدها شاهدش بودیم

وی افزود : ما می‌دانید که سلوک ما برای برخورد با این‌ها چه بود؟ ما دنبال گارد و باتوم و اینها نبودیم که متاسفانه بعدها شاهدش بودیم. نوع مواجهه نرم و سازنده سازمان با این افراد در دوره مسئولیت بنده را حفاظت و حراست که الان هم حاضرند و مطلع هستند و خود کسانی هم که اعتصاب می کردند، می دانند و به عبارتی شاهد عینی اند.

ما در را باز می‌کردیم، در سالن بزرگ الغدیر که یک محیط بزرگ بود، همه را دعوت می‌کردیم جمع شوند و حرف خود را بزنند. معمول این است که عمده معترضان  را مقابل درب نگاه می‌دارند، یک کارشناس می رود و می‌گوید که چند نفر نماینده بفرستید تا در داخل مجموعه با ما صحبت کنند.

اما در زمان من در باز می‌شد، همه معترضین می آمدند، شخص من می‌رفتم در جمعشان و اول عذرخواهی می کردم که چرا من تدبیر نکردم، مدیریت نکردم، این مشکل را زودتر حل نکردم که شما برای اینکه صدایتان را به من برسانید اینجا بیاید.

هم در اعتراضات حضور داشتم هم در حوادث غیرمترقبه/ خود را مخفی نمی کردم

مثلا می‌گفتم  این سه موضوع درست است من باید از شما عذرخواهی کنم. این سلوک ما با مردم بود. از سال ۹۷ به بعد، غیر از کرونا که بر ما عارض شد، سیل بزرگی هم در گلستان و سایر استان‌ها از جمله لرستان و خوزستان شاهد بودیم، در هر کدام از حوادث چه کسی اول از همه خود را می‌رساند؟ می‌دانستم رئیس ستاد بحران کشور برود چه کاری می‌خواهد انجام دهد؟ اعتبار در دستش نبود، به شخصه می‌رفتم که اگر نیاز به آب داشته باشند، در محل بتوانم تخصیص بدهم و مشکلات را حل کنم.

وزیر راه می‌خواهد برود مثلا چه کار کند او که منابع ندارد به همین جهت خودم را مخفی نمی‌کردم؛ هم در اعتراضات حضور می یافتم و اعتراضات را به شکل قانونمند و منطقی مدیریت می‌کردم و هم در این نوع حوادث غیر مترقبه به سرعت خود را می رساندم. 

چند بار پیش آمد که بعد از زلزله بزرگ کرمانشاه و قصر شیرین وقتی هلیکوپترم وارد می شد، افراد محلی برای صحبت می آمدند، چون از پیش اعلام می‌کردیم. بنده همه را در یک محل جمع می‌کردم، ابتدا می‌رفتم، بازدید می‌کردم و بعد به صحبت های تک تک این افرادی که بحث داشتند می پرداختم و با حوصله و دقت می شنیدم، سپس دستورات لازم داده می شد.

گاهی خلبان هلیکوپتر می‌آمد و می‌گفت، سانست است ما مشکل داریم و باید برویم، می‌گفتم شما بروید من می‌مانم. می‌خواهم عرض کنم این سلوک مردمی را وظیفه خود میدانستم و برای اینکه دولت را تقویت کنم، مسئولیت همه چیز را هم قبول می‌کردم؛ حتی بالا رفتن نرخ ارز که عملا مربوط به سازمان نبود!

در همین دوران که درحال صحبت کردن درباره آن هستیم با مسئله تحریم مواجه شدیم و به شدت منابع ارزی ما تقلیل پیدا کرد و ما باید کشور را اداره می‌کردیم. رشد نرخ ارز با آن نوسانات سیاسی در دست دولت نبود، الان هم من نگران این هستم که ما فکر کنیم که این وزیر یا آن رئیس کل بانک مرکزی مقصر هستند، البته این‌ها می‌توانند تاحدی بازار را مدیریت کنند، ولی بحث اساسی موضوع تهاجمات بین‌المللی است که تاثیر می‌گذارد. با همه این‌ها می‌خواهم این را خدمت شما عرض کنم که در چنین مرحله‌ای که پیش‌آمد، نرخ تورم فزآینده بود. چون نرخ تورم ما بیش از اینکه نتیجه نقدینگی و تابعی از نقدینگی باشد، بیشتر کاست پوش cost push inflation یا تورم ناشی از فشار هزینه بود. مخاطبان بدانند کاست پوش یا تورم ناشی از فشار هزینه نوعی تورم است که ناشی از افزایش قابل توجه در هزینه کالاها یا خدمات مهم و برخلاف تورم تقاضا است.

افزایش هزینه ها هم ناشی از افزایش قیمت ارز بود. شما نمودارهای زمانی تورم را با نرخ ارز ببینید، دقیقا نرخ تورم با ارز بالا می‌رود و با نرخ ارز پایین می آید. نه اینکه نرخ ارز تابع تورم باشد بلکه تورم تابع نرخ ارز است. 

چطور می‌خواهیم رو در روی دنیا بمانیم، ولی مردم در داخل گرسنه باشند

در چنین وضعی معتقد بودیم که باید حقوق شهروندی را رعایت کرده و در این راستا  قدرت خرید کارکنان دولت را همان طوری که در دولت اول موفق به انجام آن شدیم به سمت حفظ و ثبات هدایت کنیم. حتی اعتقادم براساس نگاه سیاسی و امنیت ملی هم همین است، چطور می‌خواهیم رو در روی دنیا بمانیم، ولی مردم در داخل گرسنه باشند و نتوانند با ما همدلی و همراهی کنند.

برای اینکه بتوانیم تاب‌آوری جامعه را بیشتر بالا ببریم، باید تلاش کنیم که آن کاهش قدرت خرید را جبران نماییم.  یعنی وقتی تورم بالا می رود ما بتوانیم دستمزدها را هم به همان اندازه بالا ببریم که این‌ها امکان زندگی عادی و سهل داشته باشند.

در جریان هستید که ما  آن چیزی که وابسته به زندگی مردم بود را به نرخ آزاد ارز که دولت تسلطی بر آن ندارد رها نکردیم و کالاهای اساسی مورد نیاز زندگی مردم را به بازار آزاد ارز وصل نکردیم که با افزایش قیمت سطح قیمت ها بالا برود. 

ما کالاهای اساسی و دارو را با ارز ۴۲۰۰ تومانی تامین کردیم، سعی کردیم که با سیاست های اتخاذی تأثیر تورم را بر روی این‌ بخش از کالاها و خدمات نبریم، همین ماه بهمن نرخ تورم ماهانه خوراکی‌ها چیزی حدود شش و هفت درصد بود. در حالی که این نرخ برای کل آن دوران ۱/۴ درصد بود.  شاهد بودید از روزی که دولت سیزدهم زمام امور را به دست گرفت، برای حذف این رانتی که درباره اش می گفتند، ارز ۴۲۰۰ تومانی را به ۲۸۵۰۰ تومان افزایش داد و خودتان دیدید که چه اتفاقی افتاد. می‌گفتند هیچ اتفاقی نمی‌افتد چون عملاً کسانی که وارد می‌کنند با همان نرخ آزاد حساب می‌کنند، در حالی که دیدید چه جهش تورمی پیش آمد.

متناسب سازی حقوق بازنشستگان را هم به اندازه ۹۰ درصد شاغلین بالا بردیم

در ارتباط با شاغلین، از ظرفیت قانونی بند (الف) ماده ۵۰ قانون برنامه پنجم توسعه استفاده کردیم، ۵۰ درصد فوق العاده شغل‌شان را بالا بردیم چون قانون به ما این اجازه را می‌داد. بخشی از آن کاهش قدرت خرید را توانستیم با این افزایش جبران کنیم. برای بازنشسته‌ها چون فوق العاده شغل نداشتند معدل دو سال آخر مهم بود، برای آنها نیز از ماده ۳۰ قانون برنامه ششم استفاده و به صورت همسان سازی اجرا کردیم.

متناسب سازی حقوق بازنشستگان را هم به اندازه ۹۰ درصد شاغلین بالا بردیم. با همه اینها، رشد اقتصادی ما در سال آخر چیزی حدود ۱/۴ درصد بود، سال ۹۷ و ۹۸ منفی بودیم، اما سال ۹۹ توانستیم مجددا رشد اقتصادی را به ۱/۴ دهم درصد افزایش دهیم و به موازات آن در فصل اول سال ۱۴۰۰ که فصل پایانی دولت دوازدهم بود به گواهی مرکز آمار ایران رشد اقتصادی ما حدود ۸.۵ درصد و به گواهی بانک مرکزی مثبت ۷/۶ درصد بود.

نمی خواهم به مباحث حاشیه ای ورود کنم اما عده ای برای تخریب دولت نرخ تورم را همان مرداد ماه مثال می‌زدند، اما رشد اقتصادی را از سال گذشته که درگیر تورم و تحریم فلج کننده بودیم محاسبه می کردند.

با همه اینها برای اینکه بتوانیم قدرت خرید کارکنان را حفظ کنیم این اقدامات را انجام دادیم و به شخصه خود را موظف می دانستم که در هر بخشی مشکلی هست که آن مشکل به دست بنده و سازمان برطرف بشود نهایت اهتمام را داشته باشیم؛ از سیستان و بلوچستان تا کرمان و... 

یک گروه خواهان ابقای تحریم ها هستند

من فکر نمی‌کنم در حال حاضر برای جامعه مشخص نباشد که یک گروه خواهان ابقای تحریم ها هستند. مواضع امروز و دیروز این افراد و گروه های سیاسی برای افراد جامعه مشخص نیست؟ بنابراین فکر می‌کنم پاسخ های آقای روحانی به ویژه ویدئو کلیپ های موضوعی که به شکل گسترده منتشر شد، خیلی از مسائل را روشن کرد. 

فراموش نکنید، اگر جایی مسئولیت داشته باشید که وظیفه تان تامین آب و نان و حل مشکلات مردم است، به جهت اشتغالاتی که دارید مواضعتان متفاوت خواهد بود با آن زمانی که چنین مسئولیتی ندارید. 

قرار نبود دولت وارد جنگ و دعوا با این گروه شود. آنها دنبال همین اتفاق بودند که دولت روزانه درگیر یک سلسله مسائل سیاسی خطی غیر سازنده و از مسیر اهداف و توسعه کشور منحرف شود و کوتاه هم نمی‌آمدند، شما یک چیزی می‌گفتید، دوباره یک موضوع دیگر مطرح می کردند و باز باید پینگ پونگی جواب می‌دادید.

به همین جهت آقای پزشکیان و دولت‌شان را تحسین می‌کنم که با عنوان وفاق هم که شده به پاسخگویی بیش از حد نسبت به این نوع پرسش‌ها، سوالات و مطالبی که مطرح می‌شود، ورود نمی کنند.

روحانی از رقبای سیاسی خود برای حضور در دولت دعوت کرد

سوال : مشخصا گفته شد از آقای عارف دعوت شده بود، برای وزارت؟

پاسخ : بله،آقای روحانی از عارف وحتی از آقای قالیباف هم دعوت کرده بودند.

گلوگاه دولت پزشکیان، روابط خارجی اش است

نوبخت در ادامه اظهار کرد : معتقدم دولت آقای پزشکیان باید کار خودش را بکند. اما گلوگاه دولت، روابط خارجی اش است. روابط خارجی، حتی روی روابط با مردم و طبقات داخل هم تاثیر می گذارد. وقتی پدری در خانواده از نظر اعاشه ضعیف شد و نتوانست به حد کفایت نسبت به خواسته‌های اعضای خانواده اقدام کند، قطعاً نارضایتی بالا خواهد رفت. به هر صورت جامعه ما، این جامعه بزرگ چه توقعاتی دارد؟ دولتی که درآمد ارزی اش از ۱۰۰ میلیارد دلار به زیر ۱۰میلیارد دلار رسیده چطور می‌تواند به اندازه گذشته همان مقدار رفاهی را ایجاد کند و از این تنگنایی که برای مردم ایجاد شده رها شود به خصوص اینکه رسانه‌ های مخالفین فرامرزی و برخی از رسانه های داخل سهوا یا عمدا همسو با دشمنان به جای ارام کردن مردم با اهداف سیاسی جناحی مردم را تهییج کنند وضعیت پیچیده تر خواهد شد.

در دولت سیزدهم زمانی نبود که تورم به تدریح تقلیل پیدا کرده باشد. در دولت اول ما متوسط تورم زیر ۲۰ درصد بود، اما در سه سال دولت سیزدهم بالای ۴۰ درصد بود.

رهبری مذاکره با جهان را منع نکرده اند

سوال : رهبری مذاکره با جهان را منع نکرده اند. این خطر است یا فرصت؟

پاسخ : می‌تواند برای ما یک فرصت هم باشد. ببینید یک وقت هست که هدف اولش صرفا اضمحلال  ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران است، یک وقت هم هست که با همه درگیر است و ما هم یکی از موضوعات آنها هستیم. 

خب این فرصتی برای ما است که بی جهت در مرحله اول قرار نداریم و باید از آن شکاف‌هایی که با دیگران ایجاد کرده، هنرمندانه استفاده کنیم.  مقام معظم رهبری اگر بحث مذاکره با آمریکا را مناسب، عاقلانه و هوشمندانه تشخیص ندادند، اما ما را از مذاکره با جهان، اروپا و سایر کشورها که منع نکردند. 

عربستان و مصر کشورهای بزرگ عربی هستند، در حال حاضر هر دو با ترامپ به خاطر موضوع غزه و چگونگی به اصطلاح کوچ دادن مردم غزه دچار چالش شده اند یا در مساله اوکراین با اروپا درگیر است، این ها همه فرصت هایی است برای ما و بستگی به این دارد که چقدر آقای دکتر پزشکیان و تیم دیپلماسی خارجی او بتوانند به شکل موثر از این فرصت‌ها به صورت اقتضایی استفاده بکنند.

با این وضعیت فعلی نمی‌توانیم خودمان را یک کشور با تعاملی بدانیم

سوال : پیش بینی می شود دولت چهاردهم با بحران ها و حتی ابرچالش هایی در ادامه مسیر روبرو شود حل و فصل این چالش ها و اصلاحات امکانپذیر است؟

پاسخ : ما باید به شکل اقتضایی برنامه داشته باشیم یعنی برای شرایط عادی بدون تحریم یک برنامه داشته باشیم و در شرایط تحریمی که درآمدها به شدت تقلیل پیدا می‌کند، محدودیت ها گسیل می شود و تقاضاها بالا می‌رود و مباحثی مثل ناترازی‌ها رخ می دهد نیز یک برنامه متناسب داشته باشیم.

اگر بگوییم سند چشم انداز ۲۰ ساله که خیلی هم چشم انداز فاخری از نظر اهداف است، را  می‌خواهیم اجرا کنیم آن رشد ۸ درصدی چطور محقق شود؟ ۱۹ سالش گذشت و اتفاقی نیفتاد. اینکه آقای دکتر پزشکیان بگوید، با تکیه بر چشم انداز جلو می رود مگر اینکه این سند ۲۰ سال دیگر تمدید شود که در آن ۲۰ سال دوم اتفاقی بیفتد. 

وضعیت فعلی کشور یک برنامه ویژه می خواهد نه برنامه هفتم توسعه را نوبخت افزود : پس فعلا با این تحریم ها و وضعیت داخلی و مناسبات خارجی ما نمی شود از سند چشم انداز حرف زد.می گویند بودجه سال آینده؛ من سوالم این است با این بودجه‌ای که یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت باید روزانه با قیمت ۶۳ دلار فروخته شود و حدود ۴۴درصد تا ۴۵ درصد به نفت وابسته است و باید ۵۰۰ هزار میلیارد تومان اوراق بفروشد؟ و ...معتقدم در این شرایط ما یک برنامه دیگری می‌خواهیم. ما از آقای پزشکیان انتظار داریم که بداند آن برنامه هفتم  برنامه این شرایط تحریمی که نرخ ارز روزانه بالا می رود، تورم بالا می رود و فشارهای خارجی بالا رفته نیست. 

وضعیت فعلی یک برنامه ویژه می‌خواهد. حالا نمی‌خواهم به جزئیات ورود کنم اما در سال ۹۷ بعد از اینکه خروج از برجام و فشار حداکثری و...اتفاق افتاد، غیر از پلن A که همین برنامه توسعه بود یک پلن B دیگری هم داشتیم، ما برای تک تک دستگاه‌ها مشخص کردیم که باید هر کدام چه وظیفه‌ای به عهده داشته باشند تا ما از این گردنه تحریم موفق عبور کنیم. 

دولت برای سال ۱۴۰۴ نیازمند پلن B و حتی پلن C است

من به دولت آقای پزشکیان امید دارم و آن را دولتی شایسته می‌دانم، خود ایشان را آدم صادقی می‌دانم، ولی به عنوان کسی که ۱۶ سال در مجلس بوده ام و چهار دوره در کمیسیون برنامه و بودجه حضور داشتم و در تاریخ انقلاب افتخار داشتم دو دوره متوالی ریاست سازمان برنامه و بودجه را به عهده داشته باشم، عضو شورای عالی امنیت ملی کشور بودم، در همه شوراهای عالی یا رئیس بودم یا عضو آن بودم و همه آمار و اطلاعات در سینه ام نهفته است، اعلام می‌کنم با این سند چشم انداز، با این برنامه هفتم و با این بودجه که تصویب کردیم، برای اینکه بتوانیم سال ۱۴۰۴ را به شکل مطلوب و معقولی با این ابهاماتی که در رابطه با ترامپ و سیاست خارجی و مباحث ما وجود دارد، جلو ببریم حتما نیازمند به یک پلن B و حتی پلن  Cهستیم.

خوشبختانه همکاران دولت همکاران قوی هستند، با اطلاعاتی که دارم عرض می‌کنم که قدرت کارشناسی لازم در سازمان برنامه و بودجه وجود دارد و کمک کنند، همانطوری که در آن دولت کمک کردند ما بالاخره با یک رشد ۸ درصدی در بهار سال ۱۴۰۰ و با یک رشد ۴.۱ درصدی تا سال ۹۹ اقتصاد کشور را تحویل دولت سیزدهم دادیم، بله تورم ما هم بالا بود که متاسفانه در سه سال گذشته هم آن تورم همچنان بالای ۴۰ درصد باقی ماند اما با همه اینها عرض می‌کنم از آقای دکتر پزشکیان انتظار هست، اول از همه یک برنامه داشته باشد، حالا دوره انتخابات بود می‌گفتند؛ برنامه شما چیست؟ می‌گفتند: برنامه هفتم. می پرسیدند برنامه شما چیست می گفتند همان سند چشم‌انداز. یا نکاتی که درباره کارشناسان می گفتند الان زمان آن است که کارشناسان بنشینند نه با آن سازوکاری که برنامه هفتم تهیه شد بلکه با مقتضیاتی که الان داریم. بزرگترین توصیه من به دولت آقای دکتر پزشکیان این است که باید برنامه‌ای متناسب با گذار از این دوره داشته باشد.