جمهوری اسلامی ایران قدمی از مطالبه حقابه هیرمند کوتاه نخواهد آمد

به گزارش رکنا، علی اکبر محرابیان درمراسم رونمایی از پیشخوان رصد منابع آب کشور گفت: آب یکی از عناصر حیاتی رشد و توسعه کشورهاست که با توجه افزایش روز افزون تقاضای این عنصر حیاتی در جهان، ضرورت مدیریت هوشمندانه و دقیق آن بیش از پیش احساس می‌شود.

وزیر نیرو ادامه داد: در کشور ایران و در سال‌های پس از انقلاب اسلامی شاهد رشد و توسعه شتابانی در حوزه‌های مختلف هستیم که استمرار این روند توسعه بدون مدیریت مطلوب منابع آب امکان پذیر نخواهد بود.

محرابیان اضافه کرد: به طور نمونه ۴۵ سال پیش تعداد واحد‌های مسکونی کشور ۵.۷ میلیون واحد بود، اما اکنون بیش از ۳۰ میلیون واحد مسکونی دارای اشتراک آب در کشور داریم که حکایت از افزایش قابل توجه نیاز به آب شرب در کشور است.

وی افزود: در صنایع نیز در طول دهه‌های گذشته رشد قابل ملاحظه‌ای داشته‌ایم. به عنوان نمونه در حالی که ۴۵ سال قبل ظرفیت تولید فولاد کشور سالانه ۳۸۰ هزار تن بود، اکنون این ظرفیت به بیش از ۴۸ میلیون تن رسیده است.

وزیر نیرو در ادامه با اشاره به وضعیت تولید سیمان در سال‌های گذشته نیز افزود: همچنین در صنعت سیمان نیز در حالی که ۴۵ سال پیش سالانه ۳ میلیون تن سیمان تولید می‌کردیم، اکنون ظرفیت تولید سیمان کشور به بیش از ۹۰ میلیون تن در سال رسیده است.

محرابیان با بیان اینکه در بسیاری از حوزه‌ها در دهه‌های گذشته شاهد رشد و توسعه بوده‌ایم، افزود: با این وجود سرانه آب کشور طی سال‌های گذشته به شدت کاهش پیدا کرده است و در حالی که سرانه آب ایران در ۴۰ سال گذشته ۳۶۰۰ متر مکعب بود، سرانه آب شرب امروزه به کمتر از ۱۲۰۰ متر مکعب رسیده است.

وزیر نیرو در همین رابطه بیان کرد: این یعنی در حالی است که تحت تأثیر عوامل مختلف مانند کاهش نزولات جوی سرانه آب شرب کشور کاهش معناداری پیدا کرده است، از آنسو تقاضا برای برداشت آب به مراتب افزایش پیدا کرده است که این وضعیت نیازمند مدیریت دقیق و مبتنی بر داده‌ها و اطلاعات به روز از وضعیت آبی کشور است.

محرابیان با تأکید بر اینکه اگر اطلاعات دقیق از وضعیت منابع آبی کشور داشته باشیم، می‌توانیم مدیریت صحیح تری را بر منابع آبی اعمال کنیم، تصریح کرد: در جلسات متعددی که پیرامون ضرورت‌ها و نحوه مطلوب و دقیق مدیریت منابع آبی کشور داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که باید یک پیشخوان جامع از داده و اطلاعات آب کشور به صورت به روز و دقیق داشته باشیم که بتواند امکان مدیریت دائمی و پویا آب کشور را فراهم کند.

وی ضمن اشاره به اینکه سامانه پایش اطلاعات آبی کشور در واقع موتور تحلیل گر منابع آب کشور است، اضافه کرد: این سامانه به صورت پیوسته به روز‌رسانی می‌شود و آخرین اطلاعات و داده‌های آبی کشور را در حوزه‌های مختلف مانند شاخص منابع آبی، پوشش برف، وضعیت مخازن سد و... در اختیار مدیران کشور قرار می‌دهد.

وزیر نیرو با ذکر این نمونه که در این سامانه اطلاعات منفرد، زنجیره‌ای و ترکیبی سد‌های کشور قابل مشاهده است، گفت: علاوه بر اینکه این قابلیت امکان مدیریت مطلوب سد را برای ما فراهم می‌کند، همچنین به ما این اجازه را می‌دهد تا وضعیت سد‌های یک منطقه و حوضه آبریز را به صورت شبکه‌ای نیز در نظر بگیریم و مدیریت بهینه‌ای در این رابطه داشته باشیم.

محرابیان در ادامه بیان کرد: این سامانه همچنین با داده و اطلاعات دقیقی که از وضعیت منابع آب زیر زمینی کشور به ما می‌دهد، به ما اجازه می‌دهد در راستای جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز و حفظ سفره‌های آب زیر زمینی اقدامات مطلوب تری را در پیش بگیریم.

وی با تأکید بر اینکه پیشخوان رصد منابع آب کشور را باید گام بلندی در مدیریت مطلوب منابع آب کشور قلمداد کنیم، افزود: این سامانه می‌تواند مدیران منابع آب کشور را در صیانت از این عنصر حیاتی یاری کند.

در بخش دیگری از این نشست نیز "محمد جوانبخت" معاون آب و آبفای وزیر نیرو و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به ضرورت راه اندازی سامانه پایش گفت: این سامانه قادر خواهد بود آمار و اطلاعات دقیق از کمبود‌ها و داشته‌های آبی کشور را در حوزه‌های مختلف مانند آب‌های زیر‌زمینی و میزان نزولات جو جمع آوری و به ثبت برساند که در مجموع به مدیریت مطلوب منابع آب کشور در بخش‌های مختلف کمک شایانی می‌کند.

در ادامه نیز "فیروز قاسم زاده" با بیان اینکه حکمرانی مطلوب منابع آب کشور با هدف خدمتگزاری بهتر به مردم کشورمان از اهداف اصلی سامانه پایش است، گفت: این سامانه تماماً با استفاده از ظرفیت مهندسان و نخبگان شرکت مدیریت منابع آب کشور تهیه شده است و قادر خواهد بود به صورت آنلاین و به روز داده و اطلاعات دقیقی از وضعیت منابع آب کشور را در بخش‌های مختلف ماننده وضعیت بارش برف و باران، میزان ذخایر سدها، وضعیت منابع آب زیرزمینی و... تهیه و در اختیار مدیران و کارشناسان آب قرار دهد تا برنامه‌ریزی و مدیریت دقیق تری در حوزه منابع آب کشور داشته باشند.

طرح‌های رفع تنش آبی سیستان و بلوچستان در 3 سطح اجرا می‌شود

علی اکبر محرابیان در حاشیه مراس رونمایی از پیشخوان رصد منایع آب کشور در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره ضرورت مدیریت منابع آب شرب و پساب شهری گفت: به تازگی بانک جهانی گزارشی از وضعیت دسترسی شهروندان به آب شرب در کشور‌های مختلف ارائه کرده است که ایران در این گزارش از جایگاه ممتازی در منطقه غرب آسیا و جهان برخوردار است.

محرابیان در همین رابطه افزود: بر اساس این گزارش شاخص دسترسی به آب شرب شهری در ایران ۹۹.۸۲ و شاخص دسترسی به آب شرب روستایی نیز بیش از ۸۲ درصد است. این در حالی است که متوسط دسترسی به آب شرب شهری جهان ۸۵ درصد و آب شرب روستایی نیز ۵۹ درصد است،همچنین شاخص دسترسی به آب شرب شهری در غرب آسیا ۸۳ و شاخص دسترسی به آب روستایی نیز ۶۹ درصد است.

وی ادامه داد: این گزارش از دو بعد حائز اهمیت است که یکی قرارگیری ایران در صدر کشور‌های جهان و منطقه به لحاظ شاخص دسترسی به آب شرب است و دیگری نیز نمایش سرعت بالای ایران در افزایش سطح دسترسی عمومی به آب شرب است که حکایت از تلاش سال‌های اخیر در این حوزه دارد.

وزیر نیرو با تأکید بر اینکه بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۲، وزارت نیرو مکلف شده است تا برای تأمین آب مورد نیاز صنایع از آب‌های غیر بهداشتی مثل آب پساب و آب دریا اقدام کند، افزود: با فعال سازی سامانه آب پساب بهداشتی که در آینده نزدیک در بورس قابل عرضه خواهد بود، می‌توانیم سالانه بیش از ۲ میلیارد متر‌مکعب آب مورد نیاز صنایع را از این محل تأمین کنیم.

محرابیان در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه در حوزه روستایی نیز به صورت مشخص وزارت نیرو طرح جهاد آبرسانی را از ابتدای سال ۱۴۰۱ آغاز کرده است، بیان کرد: طرح جهاد آبرسانی تا کنون بیش از ۴۰ درصد پیشرفت داشته و قرار است در جریان این طرح به بیش از ۱۰ هزار روستا آبرسانی شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایرانی قدمی از مطالبه حقابه هیرمند کوتاه نخواهد آمد، گفت: در منطقه سیستان استان سیستان و بلوچستان متأثر از عدم ورود حقابه هیرمند به داخل کشور که مطالبه ۲ ساله وزارت نیرو از طرف افغانستانی است، دچار مشکلاتی در حوزه تأمین آب شرب هستیم.

محرابیان در همین رابطه افزود: با این وجود طرح‌های بزرگ آبرسانی در سه سطح برای استان سیستان و بلوچستان تعریف شده است که امیدواریم با اجرای این طرح‌ها شاهد کاهش قابل ملاحظه تنش آبی در این استان باشیم.

وزیر نیرو تصریح کرد: در این رابطه ابتدا یک طرح اضطراری برای تأمین آب پایدار برای منطقه سیستان و شهر زاهدان تعریف کرده ایم که در راستای آن تعداد زیادی چاه آب حفاری شده است و این طرح تا کنون ۷۰ درصدپیشرفت داشته است.

وی در رابطه با دو طرح دیگر نیز گفت: در کنار این طرح، دو طرح میان مدت و درازمدت دیگر نیز در این حوزه داریم که یکی از آن‌ها انتقال آب از آبخوان تهلاب به منطقه جنوبی زاهدان و دیگری انتقال آب دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان و در ادامه به استان‌های خراسان جنوبی و رضوی است که تاکنون ۱۲.۵ درصد پیشرفت داشته است.