واردات بی پشتوانه خودرو خطرناک است / واردات خودرو دست دوم فاجعه است !

به گزارش رکنا، بیش از 16 ماه از روی کار آمدن دولت سیزدهم می گذرد و در این مدت بحث واردات خودرو یکی از مسائل محوری، بنیادین و بحث برانگیز وزارت صمت بوده است. وزارتی که تا امروز با حواشی فراوانی مواجه شد. از سوال و احضار وزیر به مجلس تا بحث استیضاح. تمام این مدت قیمت خودرو و کمبود تولید سوالات اصلی مجلس از فاطمی امین بوده است. سوالاتی که وزارت صمت پاسخ به آن را در گرو واردات خودرو و نوسانات نرخ ارز دانسته است. این در حالی است که وکلای مجلس به عنوان نمایندگان مردم بایستی به موضوعات مهمی چون وضعیت تولید و صنعت خودرو بپردازند. از بحث امنیت خودروهای وارداتی و حتی داخلی و رفع موانع تولید پرسش کنند و اینکه چرا در این 16 ماه تغییری در صنعت خودرو رخ نداده است؟

این روزها که بحث واردات خودرو مطرح است تا به حال شرکت (کوشا خودرو) توانسته حدود 22 خودرو را وارد کشور کند و در خبری به موضوع شبکه خدمات پس از فروش خود پرداخته که به نظر می رسد هنوز به طور کامل اجرایی نشده است. مساله ای که باید پیش از ورود خودروها مطرح می شد.

حال سوال این است که بحث واردات خودرو تا چه حد در چهارچوب قوانین و آیین نامه واردات خودرو و با نظارت وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد انجام می گیرد؟ چرا برخی شرکت های حرفه ای این صنعت در بحث واردات غایب هستند؟ آیا قرار است باز هم شاهد تجربه های تلخ گذشته باشیم؟ آیا در شرایط تحریم که ارتباط اغلب شرکت های معتبر خارجی با خودروسازان ایرانی قطع شده است، نمایندگی های موجود و مدعی این شرکت ها از اعتبار کافی برخورداراند؟

در این خصوص گفتگوی رکنا با دکتر امیرحسن کاکایی، کارشناس بازار و صنعت خودرو و عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران را بخوانید:

هیچکدام از این شرکت ها نماینده رسمی و معتبر شرکت کیا نیستند

امیرحسن کاکایی در ابتدا در پاسخ به این سوال که چرا نمایندگی شرکت کیا در ایران به یک شرکت جدید واگذار شده است و از شرکتی که پیش از این نمایندگی کیا را به عهده داشت خبری نیست، گفت: یک مشکل بزرگ ساختاری در کشور وجود دارد. مساله این است که هیچ کدام از این شرکت ها نماینده رسمی و معتبر شرکت کیا نیستند. مگر شرکت ایرتویا که همه مردم فکر می کردند نمایندگی اصلی شرکت تویوتا در ایران است، نمایندگی شرکت تویوتا بود؟ این شرکت ها تنها قرارد موقتی با شرکت های قطعات شرکت های اصلی دارند. آیا در سال هایی که گفته می شد شرکت ایرتویا نمایندگی تویوتا در ایران است، حتی یک مرتبه شرکت تویوتا در ایران فراخوان بین المللی برگزار کرد؟

واردات خودرویی که انجام می شود بی پشتوانه و بسیار خطرناک است

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان اینکه اکنون هم همان وضعیت ادامه دارد، تصریح کرد: وارداتی که انجام می شود واردات بی پشتوانه و بسیار خطرناک است. پیش از این شرکت عظیم خودرو هیوندا و کیا وارد ایران کرد و بعد بسته شد و مشکلاتی را برای مردم پیش آورد. درخصوص اطلس خودرو نیز اجازه ندادند که واردات انجام دهد. ضوابط و به طوری رانت برای مجموعه خودروساز ایجاد کردند که واردکننده های حرفه ای که تا به امروز فعالیت داشتند از بازی واردات جدید خارج شوند. مگر برای واردکنندگان حرفه ای در سال های قبل مشکل ایجاد نکردند؟

وی ضمن بیان اینکه قوانین را به شکلی وضع می کنیم که حرفه ای ها را به دردسر می اندازیم، تاکید کرد: سال 96 یکدفعه قرار شد بیش از 19 هزار خودرو وارد کشور شود. سپس یک شبه قانون را تغییر دادند و مانع واردات شدند. اغلب مردم که از شرکت های واردکننده پیش خرید کرده بودند، نتوانستند خودرو تحویل بگیرند. از سوی دیگر چون مانع واردات خودروها به کشور شدند، مدیران شرکت های واردکننده حرفه ای با بدهی های سنگین مواجه شدند و بعد مجرم شناخته شده و به زندان افتادند. برخی نیز که بدون پشتوانه پیش فروش انجام داده بودند از مردم کلاهبرداری کردند. اکنون نیز این اتفاق در حال رخ دادن است.

در حال حاضر یک فضای هیجانی سیاسی بر کشور حاکم است که متاسفانه از فضای عقلانیت اقتصادی فاصله زیادی دارد. من پیش بینی های خوبی از این وضعیت ندارم و با ادامه این شرایط شاهد بازار آشفته ای خواهیم بود که قطعا رانتخواری هایی هم انجام می شود. امیدوارم مانع کلاهبرداری ها شوند اما مسائل زیادی رخ خواهد داد. چه کسی ضمانت می دهد خودروهای وارداتی خودروهای دست اول و صفر امسال باشند، زیرا این خودروها از شرکت های معتبر خریداری نشده است.

آیا با واردات، خودرو ارزان می شود؟

این کارشناس بازار و صنعت خودرو درخصوص شبکه نمایندگی و خدمات پس از فروش که از حساسیت بالایی برخوردار است، گفت: استاندارد جهانی در این مورد وجود ندارد و هر کشوری وضعیت متفاوتی دارد. برای مثال مصر کشوری است که خودروسازی ندارد و واردکننده است. کشورهای آمریکا و آلمان در فضای رقابتی فعالیت می کنند و خودروهایی که در این کشورها سرویس های لازم را ندهند خریدار ندارند. قوانین ایران می گوید باید خودروهای وارداتی شبکه خدمات پس از فروش داشته باشند.

شرکت های واردکننده با شرکت هایی که شبکه های خدمات پس از فروش دارند قرارداد می بندند و درصدی می پردازند. شرکت عظیم خودرو از این طریق توانست خودرو وارد کند و حدود 2 درصد به شرکت نماینده هیوندا و کیا پرداخت و مجوز گرفت. مشکل ما این است که بسیاری از شرکت ها به تعهدات خود عمل نمی کنند و نتیجه آن را هم دیدیم. از مسئولین نظام باید سوال کرد که آیا با واردات خودرو، خودرو ارزان می شود؟ آیا بازار قطعات یدکی که آزاد است و همه نوع قطعات وجود دارد، قطعات یدکی به صورت فراوان و با قیمت ارزان در اختیار مردم است؟ خیر.

قوانین را دور می زنند

کاکایی با بیان اینکه قوانینی که در کشور وجود دارد، محکم است اما در زمان اجرا با انواع تبصره ها انجام نمی شود، گفت: همین امروز این قوانین زیر و رو و دور زده می شود. اینکه باید شرکت های واردکننده خودرو نمایندگی های لازم را داشته و تا 10 سال ضمانت خدمات پس از فروش بدهند. قطعات خودروها باید ایمارک داشته و ایمن باشند. کافی است که در این موارد چشم های خود را ببندیم و سختگیری های لازم را انجام ندهیم. این اتفاقی است که در حال وقوع است و سال های پیش هم شاهد آن بودیم. در جاهایی هم قوانین ما باهم تناقض دارند. 5 سال پیش که در برجام بودیم واردات خودرو انجام شد و همه خوشحال بودند. بعد یک شبه مانع واردات شدند. از مسئولین باید سوال کرد که با شرکت های ورشکسته چه کردید؟

مسئولین و وکلای مجلس به جای حل مشکلات، صورت مساله را پاک می کنند

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران درخصوص تاثیر سیاست های مسئولین و وکلای مجلس در وضعیت امروز گفت: مشکلاتی وجود دارد که مسئولین و وکلای مجلس به جای اینکه هر چند وقت یکبار این مشکلات را حل کنند به روش های جدید صورت مساله را پاک می کنند. در حال حاضر در کشور مشکل کمبود تولید خودرو وجود دارد و به جای اینکه مشکلات و موانع تولید را برطرف کنند، چون مقداری ارز به دستشان رسیده است، خودرو وارد می کنند.

وقتی می گوییم واردات خودرو باید از ضابطه های قوی برخوردار باشد، در پاسخ می گویند مهم نیست اجازه دهیم همه خودرو وارد کنند. این روزها بحث واردات خودروی دست دوم در مجلس مطرح شده است. این فاجعه است. این اقدامات تنها می تواند در کوتاه مدت موثر باشد و قیمت ها را مقطعی کاهش دهد. مساله مهم این است که فضای هرج و مرجی را ایجاد می کنیم که فردا نمی توانیم مانع آن شویم. بحث ارزبری، خدمات پس از فروش و مسائل دیگر مشکلات فراوانی ایجاد خواهد کرد. این نکته ها را نمی توان در فضای احساسی سیاسی امروز مطرح کرد و وکلای مجلس نیز با روش های غلط می خواهند مشکلات را برطرف کنند درصورتی که همان روش ها، مشکل ساز است.

اعلام می کنند باید برای ترمز و کمربند ایمارک وجود داشته باشد. سازمان ملی استاندارد باید تمام این مسائل ایمنی را بررسی کند. مسئولین به این مسائل بپردازند نه اینکه با عجله بگویند فعلا از عمان هزار خودرو بخرید و وارد کنید. با این روش ها نمی توان مشکلات بازار و صنعت خودرو را حل کرد. زمانی که انتقاد می کنیم می گویند شما مخالف پایین آمدن قیمت ها هستید. در حالی که مشکل قیمت نیست. مشکل بحث کیفت، ایمنی و خدمات پس از فروش است که با این روش ها به آن نخواهیم رسید.