مدیریت آب نداریم، بارندگی‌ها سیل می شود/ 50 هزار میلیارد تومان سال گذشته هزینه سیل دادیم /سدها باید زیر زمین بروند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،عبدالمجید شیخی استاد دانشگاه شهید بهشتی درباره مدیریت سیلاب ها به خبرنگار اجتماعی رکنا گفت: الگویی که در در دولت های گذشته با احداث سدها برای مدیریت آب های رو سطحی اجرا شده  یک الگوی ناقص بوده است. دولت ها به نیت تجمیع آب و تامین آب برای آبیاری مراتع پائین دست و تولید برق این سدها را احداث می کردند که تنها حسن آن هم همین بوده وآسیب هایش بیشتر از این بوده است.

در سدها 12 درصد حجم آب تبخیر می شود اما در آبخوان ها 2درصد

وی در ادامه با اشاره به آسیب های سد سازی ادامه داد: تبخیر آب یکی از بزرگترین آسیب های آن بود ،در سدها 12 درصد از حجم آب تبخیر می شد در حالی که آب جاری در آبخوانها فقط 2 درصد تبخیر دارد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: بنا به اعلام آماری که پژوهشگاه وزارت نیرو  اعلام کرده 10 درصد تبخیر بیشتر آب در سدها نتیجه ذخیره سازی آب صورت گرفته است.

الگوی آب جامعی در کشور وجود ندارد

وی در ادامه  با اشاره به الزام الگوی آب در کشور گفت: پژوهشگران باید میزان حجم آبهای روسطحی که وجود دارد را پیش بینی کنند و برای مهار و ذخیره و تولید و توزیع و مصرف آن برنامه ریزی داشته باشند. ولی متاسفانه الگوی آب جامعی در کشور وجود ندارد.

امسال سدهای فرانسه ، اسپانیا و ایتالیا هم خالی است

این کارشناس می گوید: خشکسالی مختص کشور ما نیست و در برخی از کشورهای اروپایی هم مشاهده شده است،امسال چند کشور مانند فرانسه، اسپانیا و ایتالیا با مخازن  سدهای خالی از آب با خشکسالی مواجه شدند و محدودیت هایی برای مصرف کنندگان آب در کشورشان صادر شد.

این استاد دانشگاه شهید بهشتی می افزاید: طبق سیاست های کلی انرژی به آبخیز داری و آبخوان داری تاکید شده و در طول دودهه گذشته منابعی مالی که برای این موضوع تخصیص یافته یک هفتادم منابع مالی سد سازی هاست.

زمین های کشاورزی باید تحت پوشش آبخیزداری قرار بگیرند

وی با طرح این موضوع مهم تاکید کرد: بیش از 90 میلیون هکتار زمین کشاورزی داریم که باید تحت پوشش طرح های آبخیز داری قرار بگیرند که تا کنون اقدامی نشده است.

به جای سدسازی باید مردم را آموزش می دادیم

وی با انتقاد از روش های گذشته افزود: ما دنبال سدسازی بودیم در حالی که اگر به دنبال آموزش مردم  روستا در مناطق کویری و گرمسیر می رفتیم که این مردم در قالب تشکل های تعاونی مزارع تولید انرژی خورشیدی راه اندازی کنند چه حجمی از انرژی پاک  در کشور تولید می شد که می توانست حتی در تولید آب در مناطق کویری به کار گرفته شود و مولدهای آب  احداث کند.

شیخی همچنین استفاده بهینه از انرژی گزهاییی که همراه مشعل های نفت در این  فلرها سوخته می شود اشاره کرد و افزود: این انرژی می توانست صرف تولید آب شیرین در کنار دریای عمان شود و در مصارف کشاورزی به کار برده شود و  الان کمبود آب نداشتیم.

این محقق ادامه داد: با طرح های آبخوان داری مانند «طرح دره بایگان فسای استان فارس» که سیلاب را  به سطوح زیر زمینی هدایت کرد، نغمت را به نعمت تبدیل کرد و ذخایر زیر زمینی را تقویت کرد.

وی با تاکید بر فقدان برنامه ریزی و الگوی آب در کشور افزود: «بادهای موسمی اقیانوس هند»  تابستان ها در سیستان بلوچستان  باعث  بارش های شدید می شود  ولی  باعث سیلاب می شود و سودی برای ما ندارد و باعث بروز خرابی ابنیه ها و راههای ارتباطی و خسارات زیاد به این شهرها می شود .

عبدالمجید شیخی می گوید: شناسایی حوضچه های آبهای زیر زمینی برای احداث «سدهای زیر زمینی» یکی از اقدامات موثر در مدیریت آبهای رو سطحی است تا با ایجاد موانع مانع  از مخلوط شدن با آب شور شود و در فصول گرم مورد استفاده قرار گیرد.

وی تجهیز کردن زمین های کشاورزی به تجهیزات غرقابی را یکی از راههای کاهش مصرف آب در کشاورزی دانست و تاکید کرد: توسعه تجهیزات آبیاری تحت فشار هم می تواند در کاهش مصرف آب تاثیر به سزایی داشته باشد. متاسفانه با اینکه دولت 85 درصد تامین مالی هزینه های بروز رسانی این تجهیزات را به عهده گرفته ولی باز کشاورزان علاقه ای به تجهیز کردن ندارند .

شیخی با اشاره به سیل سال 98 در لرستان ادامه داد: بارشها در فروردین 98 در رودخانه کرخه و کارون و دز تبدیل به سیلابی شدکه لرستان و خوزستان را  با خود برد. در حالی که اگر شبکه توزیع آب داشتیم آن آب را از بالا دست میتوانستیم به استانهای خشک و ذخیره گاههای آب انباشت کنیم.

وی در پایان گفت: متولیان این امر مانند وزارت نیرو، جهاد کشاورزی و  وزرات نفت است،  این ارگانه باید بر طراحی الگوی آب اهتمام داشته باشند تا به صورت جامع و رکن اساسی آمایش سرزمین طراحی شود.