سید جواد میری: معنای «نفوذ» آن طور که برخی مسئولان متصورند نیست؛همین که دامپزشک به جای استاد فلسفه بنشیند کافی است

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، بسیاری از ما تعریف «سیستم» را می دانیم؛ اما هر از گاهی خوب است معنای پر اهمیتش را با خود مرور کنیم. سیستم، مجموعه ای متشکل از عناصر مرتبط با یکدیگر است که هر کدام مسئول انجام کار خاصی هستند؛ اگر یک بخش، کار خود را به درستی انجام ندهد، سایر بخش ها نمی توانند به نتیجه ای مطلوب و دلخواه برسند.

حال تعریف سیستم را در نظام حاکمیت که در نظر بگیرید و جامعه ای را متصور شوید که بخش های سیاسی و فرهنگی و اجتماعی اش به خوبی کار می کنند؛ ولی اقتصادش فروپاشیده است. آیا خروجی این سیستم می تواند در ابعاد دیگر، هر چند که به درستی کار کنند، مطلوب واقع شود؟

یا جامعه ای را در نظر بگیرید که بخش های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی اش نصفه و نیمه کار می کنند. باز هم خروجی چنین دستگاهی رضایت بخش نخواهد بود.

ایران؛ این روزها درگیر عمل های باری به هر جهت بخش های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است. فارغ از اینکه هر کدام از این چرخ دنده ها، می تواند کمک کننده عملکرد بهتر آن یکی شود. 

معنای «سیستم» را بهتر است تصمیم گیرندگان و سیاستمداران با خود مرور کنند و بدانند اگر مشکلات و معضلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی داریم؛ ناشی از بخشی نگری به هر کدام از این موارد است. سیاست گذاری درست است که اقتصادِ موفق را می سازد و وضعیت اقتصادی مطلوب است که رفاه اجتماعی را به همراه دارد. رفاه اجتماعی است که دستیابی به فرهنگِ قابل افتخار را سهل می سازد و این چرخ دنده ها کنار هم، ایرانی سربلند را با خود به همراه دارد.

سید جواد میری ، استاد تمام جامعه شناسی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و پژوهشگر اجتماعی است. او با حضور در تحریریه رکنا، به سوالاتی در خصوص معضلات اجتماعی، پاسخ داد.

در دنیا کمیاب است که یک استاد دائما در استخدام یک دانشگاه باشد؛ ولی در ایران مسئولان نمی دانند چه کاری را باید در چه زمانی انجام دهند که کمترین آسیب را داشته باشد

او به موضوع خبرساز این روزها مبنی بر اخراج اساتید از دانشگاه های مطرح کشور اشاره می کند و می گوید که کشورهای دیگر به این موضوع که چه تصویری از خودشان به دنیا مخابره می کنند خیلی اهمیت می دهند. میری تاکید می کند: اگر به مراکز علمی و دانشگاه های جهان سفر کنید، مفهومی به نام قطع ارتباط با یک استاد وجود دارد. اینکه یک استاد دائما در استخدام یک دانشگاه باشد، خیلی کمیاب است مگر اینکه آن استاد خیلی قابل و بزرگ باشد.

سید جواد میری می افزاید: نکته اینجاست که وقتی در ایران می خواهیم قطع ارتباط با اساتید داشته باشیم در چه فضایی قرار است رخ بدهد. باید کارها به شکلی انجام شود که هزینه ای برای جامعه، سیاست، اقتصاد و به طور کلی برای کشور نداشته باشد. اما نکته اینجاست که کوچک ترین کارها را به نحوی در کشور انجام می دهیم که بالاترین هزینه ها را داشته باشد. سیاست گذاران در کشور، توجه دقیقی از این ندارند که تصویری که از خودمان به دیگران و جهان منتقل می کنیم، ممکن است چه تبعاتی داشته باشد.

مسئولان بدنه کارشناسی را جدی نمی گیرند

سید جواد میری در خصوص اینکه چرا دسترسی به آمارهای مستند و واقعی برای پژوهشگران آسان نیست، می گوید: ما در ایران، در وضع پژوهش نیستیم. موقعیت فرهنگ غالبی که بر ذهن و زبان سیاستمداران و سیاست گذاران است، «فرهنگ پیشاپژوهش» است. ما هنوز به آن سطح نرسیدیم که بدنه کارشناسی را جدی بگیریم.

دانش، تکنولوژی و سرمایه سه شرط لازم برای کسب جایگاه شغلی بالا در کشورهای دیگر 

سید جواد میری می گوید: در انگلستان خاندان ها مهم هستند ولی در کشوری مثل سوئد خاندان ها نقش ندارند؛ ولی در همان انگلستان هم که عقبه خانواده ها خیلی اهمیت دارد، یک مورد دیگر بسیار مورد توجه است و آن این است که در این عالمیت جدید، باید درک کرده باشید. دانش، تکنولوژی  و سرمایه از جمله مواردی است که می تواند در به جایگاه بالا رسیدن یک فرد تاثیر گذار باشد.

وی می افزاید: اینطور نیست که در ایران اصلا به این مهم توجه نشود ولی یک سری فیلترها برای آن گذاشته می شود که خیلی به روز نیست. در این شرایط است که نقش دانشگاه مهم تر از قبل می شود.

سید جواد میری، جامعه شناس در ادامه می گوید: 4 هزار و 500 خانواده در ایران هستند که در مراتب بالای قدرت در ایران هستند. این درست است که یک انسجام ایجاد می کند اما در عین انسجام، یک نوع از انجماد را نیز ایجاد می کند. کادرسازی به این دلیل اتفاق نمی افتد که معیارهایی را برای خودی یا ناخودی بودن تعیین کرده ایم که رنگ و بوی جامعوی ندارد ولی رنگ و بوی خاندانی و خانواده ای دارد. به همین دلیل است که دایره اش تنگ تر می شود. 

وی می افزاید: این به اعتماد اجتماعی ضربه می زند که هر نظامی به این سرمایه اجتماعی نیاز دارد و بدون این سرمایه اجتماعی، هیچ نظامی نمی تواند برای خودش آینده ای متصور شود. 

معنای « نفوذ » آن طور که تصور می کنید نیست ؛ همین که دامپزشک به جای راننده تریلی بنشیند و برعکس کافی است

سید جواد میری می گوید: هر جامعه ای با دو مقوله ثبات و تحول است که استمرار می یابد. جوامع موفق آنهایی هستند که بین این دو توازن ایجاد کنند. جامعه ای که به سمتی برود که همه چیزش جزء ثوابت تلقی شود و هیچ تحولی صورت نگیرد آن جامعه در عرض چند سال از بین می رود. جامعه ای هم که هیچ چهارچوب ثابتی نداشته باشد نیز رو به نابودی می رود. باید بین این دو توازن ایجاد کرد. اینکه به هر چیزی بخواهیم نفوذ بگوییم، به این معناست تلقی درستی از جامعه و جهانی که در آن زندگی می کنیم نداشته باشیم.

وی می افزاید: اگر بخواهیم در زمین دیگران بازی نکنیم باید تکثر جامعه ایرانی را بپذیریم. 

خبرنگار : آزاده مختاری