رایگان کردن خدمات درمانی به سه دهک ابتدایی پیام سیاسی دارد/ مردم دچار ناباوری نسبت به خبرهای خوب دولتی شده اند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در روزهای اخیر اعلام کرد که "درمان سه دهک اول جامعه رایگان شد" وی در توضیح این خبر گفته بود: «در دولت مردمی، پیش از این ۵ دهک نخست جامعه تحت پوشش بیمه رایگان قرار گرفته بودند و از این پس علاوه بر بیمه رایگان، با تصویب دولت همه خدمات بستری و سرپایی این سه دهک در مراکز درمانی و بیمارستان های دولتی رایگان خواهد بود.» این خبر در حالی اعلام می شود که طبق برآوردها جمعیت 5 دهک ابتدایی جامعه حدود 50 درصد جمعیت ایران است و این ابعاد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی این خبر را پررنگ تر می کند.

فارغ از اینکه مردم چه مقدار به این تصمیم اعتماد دارند و گفتگوی خبرگزاری رکنا با امان الله قرایی مقدم در واکاوی این موضوع است، باید بیشتر به این نکته اندیشید که چرا دولت در معنای خاص آن و حاکمیت در مفهوم عام مساله اکنون و در شرایط فعلی این تصمیم را گرفته است؟ یا چرا وضعیت معیشتی و بهداشتی در دهک های پایین جامعه که جمعیت قابل توجهی نیز دارند باید به گونه ای باشد که دولت تمامی هزینه های درمانی آن ها را بر عهده گیرد؟ یا اینکه چه ارتباطی می تواند بین اتخاذ این تصمیم و شرایط سیاسی اجتماعی حال حاضر در کشور وجود داشته باشد؟ همگی در گفتگوی ما با جامعه شناس برجسته کشور مورد بررسی قرار گرفت.

امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار اجتماعی رکنا در خصوص خبر پوشش بیمه ای 5 دهک جامعه و رایگان شدن برخی از هزینه های درمانی برای سه دهک جامعه، بیان داشت: این خبر ابعاد مثبت و منفی دارد که لازم است به صورت همزمان مورد بررسی قرار گیرد اما دامنه خط فقر در کشور وسیع شده است و افراد توانایی اینکه بتوانند تامین هزینه های بهداشتی و درمانی خود را بر عهده گیرند ندارند.

وی افزود: اصولا وظیفه هر دولتی تامین رفاه اجتماعی در جامعه است و مردم در شهرستان ها، روستاها و اقشار محروم یا دسترسی به منابع اقتصادی کافی برای بیمه شدن ندارند یا اینکه باوری به خدمات بیمه ندارند.

پوشش بیمه ای 5 دهک و تامین هزینه درمان سه دهک از جنبه رفاه اجتماعی مثبت است

این جامعه شناس تصریح کرد: ما هر چقدر بتوانیم رفاه و تامین اجتماعی را در کشور افزایش دهیم این هم به نفع جامعه خواهد بود و هم به نفع حاکمیت به همین دلیل این تصمیم را می توان از جنبه رفاه اجتماعی مثبت تلقی کرد.

قرایی مقدم تاکید کرد: این مساله از جنبه های دیگر نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. به لحاظ فرهنگی می توان گفت که مردم در این 5 دهک آگاهی لازم از خدمات بیمه و ضرورت آن در زندگی اطلاعی ندارند و این اقدام دولت می تواند پوششی برای این امر باشد.

70 درصد جامعه نیاز واقعی به تامین اجتماعی دارند

وی این اقدام دولت را نشانه ای از مضیقه اقتصادی این بخش از جامعه دانست و اضافه کرد: بررسی ها نشان می دهد که 70 درصد جامعه نیاز واقعی به تامین اجتماعی دارند و این اقدامات می تواند شاخص های اقتصادی اجتماعی جامعه را بهبود بخشد.

این جامعه شناس ادامه داد: این تصمیم همچنین دارای یک پیام سیاسی است و دولت سعی دارد با این اقدام دهک های کم برخوردار جامعه را جذب کند و دنبال جلب اعتماد آنها است.

قرایی مقدم معتقد است دولت با این اقدام سعی دارد یکی از عناصر مهم سرمایه اجتماعی را در بین مردم به دست بیاورد اما اینکه آیا با توجه به وجود نارضایتی و بی اعتمادی چه مقدار می تواند در این امر موفق باشد جای بحث دارد.

وی تاکید داشت: دولت می خواهد بگوید ما در فکر شما هستیم و این یک دید سیاسی دارد اما با بدبینی که در جامعه وجود دارد مردم اعتماد کامل را نسبت به این تصمیم گیری ها و امکانات ندارند زیرا اعتماد یک فرایند دراز مدت است و این می تواند از این جهت مثبت باشد که این خبر به صورت کامل محقق شود.

 این جامعه شناس تاکید دارد: اینکه آیا مردم در شرایط کنونی به هر اقدام مثبت از سوی دولت خوشبین هستند یا بد بین با نظر سنجی مشخص خواهد شد اما به نظر می رسد دولت و حاکمیت سعی دارد این امکانات تامینی را در جامعه بالا ببرد.

باورپذیری مردم نسبت به خبرهای مثبت کاهش پیدا کرده است

قرایی مقدم تعدد وعده های داده شده و عمل نشده در طول 4 دهه گذشته را یکی از عوامل مهم در بروز بی اعتمادی بین حاکمیت و مردم دانست و افزود: بازتاب عمل نشدن به وعده ها در دولت های مختلف را به راحتی می توان در چهره جامعه دید و مردم همیشه در حال آزمایش وعده های سیاستمداران هستند و زمانیکه تعداد وعده های داده شده و عمل نشده از یک حدی بیشتر شود وارد فضای بی اعتمادی خواهیم شد.

وی می گوید: تصور من این است که مردم با شک و دو دلی به این اظهارات واکنش نشان خواهند داد و تا زمانیکه این وعده نیز مانند وعده های دیگر مورد آزمایش قرار نگیرد باورپذیری آن توسط مردم سخت خواهد بود.

دولت از جنبه اقتصادی نیز توان تامین هزینه این ادعا را دارد ؟

این جامعه شناس عنوان کرد: باید ببینیم که آیا دولت از جنبه اقتصادی نیز توان تامین هزینه این ادعا را دارد یا نه؟ اما اگر توزیع عادلانه ای صورت بگیرد و مالیات ها به صورت هدفمند از اقشار پردرآمد گرفته شود و برای اقشار کم برخوردار هزینه شود می توان به تامین اقتصادی اینگونه طرح ها نیز امیدوار بود.

قرایی مقدم گفت: جامعه شناسی در یک معنای واقعی یعنی تامین اجتماعی و ناعدالتی ها در این بستر می تواند رفع شود. مردم وقتی به حاکمیت فکر می کنند می گویند که چرا وزارت ارتباطات یا راه و شهرسازی با بهداشت و درمان را تشکیل داده اید؟ اگر قرار است من دسترسی مناسبی به بسترهایی مانند اینترنت، راه روستایی، آنتن تلفن یا درمان کم هزینه و بهداشت عمومی نداشته باشم پس این مجموعه ها دقیقا چه کاری انجام می دهند؟

وی افزود: این گونه تصمیمات می تواند سرمایه اجتماعی دولت ها را افزایش دهد اما باید منتظر ماند و دید که پاسخ جامعه به این مساله چیست چون جامعه الان به همه چیز شک دارد و تصور می کند که چون زمان انتخابات است یا در برهه حساسی قرار داریم، دولت سعی دارد نظر ما را تامین کند به همین دلیل بررسی نتیجه این تصمیم قدری زمان بر خواهد بود.

خبرنگار: مسعود لاهوت