اکبری: وزارت راه پای کار ایمن سازی کریدورهای تردد یوز ایرانی نمی آید / اگر از کارشناس خارجی استفاده نمی کردیم، پیروز هم مرده بود + فیلم

به گزارش رکنا، حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست در نشست خبری امروز که به مناسبت «هفته دولت» برگزار شد، گفت: در زمینه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی بیشترین نگرانی ما جاده ترانزیت تهران - مشهد است که وزارت راه باید ورود کند، اما متاسفانه وزارت راه پای کار ایمن سازی کریدورهای تردد یوزپلنگ ایرانی نمی آید.

وی افزود: شاید نتوان میزان تلفات را به صفر رساند اما می توان با یک سری اقدامات خسارات را به حداقل رساند تا تاثیری در کاهش جمعیت یوز نداشته باشد. منطقه توران به عنوان مهمترین زیستگاه یادآور یوز در کشور است از این رو حفاظت از این زیستگاه برای ما بسیار مهم است.

مشاهده ۴ قلاده یوز ماده به همراه ١٠ توله در توران در یک سال گذشته

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: بر این اساس اعتباری حدود ٣ میلیارد تومان برای منطقه در نظر گرفته شد که با آن ١٠ دستگاه موتورسیکلت خریداری و به توران تزریق شد تا حفاظت دقیق تر انجام شود.  

اکبری افزود: همچنین قرار است تعدادی کمیته در این راستا راه اندازی شود که تاکنون کمیته کنترل و مدیریت چرای دام راه اندازی شد و قرار است کمیته های پایش، پیگیری مسائل ایمن سازی جاده راه اندازی شود.  

وی گفت: در مدت یک سال گذشته ۴ قلاده یوز ماده با ١٠ توله در توران و اطراف آن مشاهده شد اگرچه یک توله را چندی پیش به علت تصادف در محور تهران مشهد از دست دادیم اما این تعداد نشان می‌دهد که توران منطقه زادآوری است.  

وزارت راه خود را موظف به ایمن سازی جاده ها برای تردد یوزپلنگ نمی داند

اکبری تاکید کرد: در منطقه توران برای تامین طعمه مشکلی وجود ندارد مهمترین تهدید جاده است که مشکل ساز است از این رو مکاتبات زیادی با وزارت راه و شهرسازی داشتیم اما آنطور که انتظار داریم با سازمان محیط‌زیست همکاری نمی کنند.  

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست اظهار داشت: وقتی قرار است جاده ای طراحی و کشیده شود قبل از اجرا باید تمام مسائل مختلف محیط زیستی دیده شود اما بعد از احداث که حجم بالایی تردد دارد کار دشوار می شود، هرچند برخی معتقدند که فنس کشی ممکن است زیستگاه را تکه‌تکه کند و به نورپردازی اعتقاد دارند، به هر حال هر اقدامی بعد از احداث دشوار است.  

وی درباره اینکه قرار بود وزارت راه قبل از احداث هر جاده‌ای ملاحظات زیست محیطی آن منطقه را با سازمان محیط‌زیست درمیان بگذارد، گفت: وزارت راه در این زمینه همکاری چندانی با سازمان ندارد، تاکنون مکاتبات زیادی با وزارت راه داشتیم اما چندان پای کار نیامدند، چون ساز و کار قانونی در این زمینه برای وزارت راه وجود ندارد، یعنی ساز و کار قانونی نیست که آنها را مکلف به اجرا کند از این رو زیر بار نمی روند.  

اکبری اظهارداشت: در واقع چندی پیش یک دستورالعمل چند ماده ای به وزارت راه ابلاغ شد، اما چون ضمانت اجرایی ندارد تا کنون هم اجرا نکرده اند، البته طرح هایی که مشمول طرح ارزیابی زیست محیطی می شود از سازمان نظرخواهی می کنند اما جدای از آنها با سازمان مشورت نمی کنند.  

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: الان اتوبان حرم تا حرم (مشهد به حرم امام خمینی) در حال احداث است که در حال پرس و جو هستیم که این طرح ارزیابی زیست محیطی دارد یا خیر و اگر به محدوده توران برسد ممکن است مشکل ساز شود بنابراین قصد داریم قبل از رسیدن به آن نقطه تمهیداتی اندیشیده شود چون با رسیدن جاده به آن منطقه زیستگاه کاملا دو تکه می شود.  

تهیه پیش نویس لایحه حفاظت و بهره برداری حیات وحش

اکبری گفت: قانون در حوزه تنوع زیستی کارایی لازم را نداشت از این رو پیش نویس لایحه حفاظت و بهره‌برداری پایدار از حیات وحش را تهیه و تدوین کردیم و به مجلس و دولت تحویل دادیم و مرتب آنرا پیگیری می کنیم.

وی با اشاره به اینکه در این لایحه موارد متعددی دیده شده است، افزود: یکی از مشکلاتی که وجود دارد این است که تمام حفاظت بر عهده دولت است در حالی که این روند جواب نمی دهد از این رو در این لایحه رویکرد مردمی در راستای حفاظت دیده شده است ، همچنین به مساله تخریب پرداخته شده، اکنون سازمان حفاظت محیط  زیست می تواند مانع تخریب در ۱۱ درصد از مساحت کشور در قالب مناطق حفاظت شده باشد اما با تصویب این لایحه و قانون شدن آن ،سازمان می تواند در مناطق آزاد هم مانع تخریب شود.

تهیه فهرست طبقه بندی مهره داران

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیطزیست اظهار داشت: یکی از کارهای دیگری که سازمان حفاظت محیط زیست انجام داد تهیه فهرست طبقه بندی مهره داران کشور است که از ۲۰ سال گذشته اقدامی در این زمینه صورت نگرفته بود اما در این بازنگری فهرست گونه های در خطر انقراض ، حمایت شده و گونه های عادی به روز و ابلاغ شد.

وی گفت: بر اساس قانون شکار و صید در ضوابط مربوط به مهره داران سه طبقه از جمله گونه های در خطر انقراض، گونه های حمایت و حفاظت شده و گونه های عادی دیده شده که در این بازبینی تمام سه طبقه مد نظر قرار گرفته است.

تهیه سامانه جامع محیط زیست

اکبری گفت: یکی دیگر از اقدامات سازمان محیط زیست، تهیه سامانه جامع محیط زیست است، تا پیش از این یک سیستم بایگانی منظمی در سازمان وجود نداشت تا بتوان به راحتی به اطلاعات مورد نیاز دست یافت که با راه اندازی این سامانه این مشکل برطرف شد.

وی افزود: البته این سامانه قبلا شروع شده بود اما در محیط  زیست طبیعی ضعیف بود که در این پروسه پیشرفت خوبی داشت و الان ۲۰ بانک اطلاعاتی شامل سرشماری حیات وحش، باغ وحش ، مراکز تکثیر ، آتش سوزی ها ، تصرفات و تعداد دام پیش بینی شده که در این بانک ها فیلدهای اطلاعاتی زیادی دیده شده و تاکنون بیش از ۲۰ هزار رکورد در آنها ثبت شده است که در حال تکمیل است که با این کار زیرساخت خوبی در اختیار آیندگان قرار می گیرد. همچنین با استفاده از این سامانه امکان نظارت بیشتری بر حیات وحش وجود دارد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط  زیست گفت: بخش زیادی از بی سیم ها در مناطق چهارگانه از کار افتاده بود که با تامین اعتبار بی سیم ۱۰ استان را ارتقاء دادیم و در مجموع ۳۰ درصد پیشرفت داشتیم و برای ۲۰ استان هم تجهیزات مورد نیاز را خریداری کردیم و در نظر داریم در یک دوره سه ساله بتوانیم بی سیم تمام استان ها را راه اندازی کنیم.

آتش سوزی در ۷۴۵ هکتار از مناطق حفاظت شده محیط زیست در چهار ماه

وی اظهار داشت: در ابتدای سال حدود ۱۷ میلیارد تومان در حوزه اطفای اتش سوزی به استان ها ابلاغ کردیم که صرف خرید تجهیزات در این زمینه شد، با این اعتبار ۲۰۰ دمنده ، هزار کوله پشتی حمل آب ، اتش کوب و تانکرهای چرخ دار خریداری شد ، همچنین بخشی برای آموزش جوامع محلی در مشارکت هزینه شده است.

اکبری ادامه داد: از این میزان اعتبار تجهیزات سه ایستگاه در استان های آذربایجان شرقی ، کرمانشاه و خوزستان تکمیل شد ، این عدد تاکنون بیشترین اعتباری است که برای اطفای آتش سوزی تامین شده است.

وی گفت: در ۴ ماهه اول سال ۱۴۰۰ حدود ۱۴۸ مورد آتش سوزی در مناطق اتفاق افتاد که بر اثر آن ۵ هزار و ۵۴۸ هکتار از مراتع و جنگل سوخت در حالی که در ۴ ماهه اول امسال ۷۶ مورد آتش سوزی رخ داد که ۷۴۵ هکتار از جنگل و مرتع را در بر می گیرد.

استفاده زا فنس الکترونیکی برای اولین بار در ایران

اکبری گفت: با توجه به اهمیت حفاظت زیستگاه ها تلاش کردیم تا حفاظت را هوشمند کنیم بر این اساس با تامین اعتبار ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومانی در ۶ استان از جمله بوشهر، کردستان ، لرستان و همدان حفاظت را هوشمند کردیم یعنی تلاش کردیم تا پایش ها تصویری انجام شود البته اولویت اجرای این طرح برای ما در مناطق حساس و حادثه خیز است و بعد به مرور به مناطق دیگر هم تعمیم می دهیم.

وی افزود: در راستای حفاظت برای اولین بار از فنس الکترونیکی در محصور سازی سایت گوزن زرد ایرانی در منطقه ارژن فارس استفاده کردیم ، این فنس بازدارندگی خوبی دارد و می تواند هزینه حفاظت را تا حد زیادی کاهش دهد.

اکبری اظهارداشت: موزه تاریخ طبیعی تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست یکی از متنوع ترین موزه های علمی در کشور است که در یک سال گذشته ۲۴ هزار نمونه جانوری ، گیاهی ، کانی ، سنگ و فسیل جمع آوری ، شناسایی و ثبت شده است و برای حفاظت بهتر در صدد الکترونیکی کردن این موزه هستیم.

استفاده از متخصصان برای حفاظت گونه های در خطر انقراض

وی گفت: در راستای حفاظت از گونه ها و حوزه های تخصصی تلاش کردیم خیلی خودرای نباشیم و از نظر کارشناسان و متخصصان حیات وحش ، ژنتیک و پوشش گیاهی استفاده کنیم که در این راستا از متخصصانی برای حفاظت از گونه های در خطر انقراض مانند یوزپلنگ آسیایی و میش مرغ گروه تخصصی تشکیل دادیم.

وی افزود: سازمان محیط زیست ۳۵ مرکز تکثیر و پرورش حیات وحش مانند آهو ، جبیر، گورخر ایرانی و گوزن زرد ایرانی داشت که با یک کار کارشناسی تعدادی از آنها را که لزومی به فعالیت نداشتند تعطیل و مولدان آنها در طبیعت رها سازی شدند و برخی که لازم بود باشند در حال فعالیت هستند ، مثلا مرکز تکثیر آهو در مغان تعطیل و آهوها در طبیعت رها سازی شدند اما مرکز تکثیر گوزن زرد ایرانی و گورخر ایرانی در حال فعالیت است و با جدیت هم مدیریت می شود.

تهیه برنامه عمل حفاظت برای گونه های در خطر انقراض

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: برای گونه های مشکل دار مانند یوزپلنگ آسیایی ، میش مرغ ، گوزن زرد ایرانی و هوبره برنامه عملیاتی حفاظت تهیه کردیم که برای گونه هایی مانند یوزپلنگ، گوزن زرد و میش مرغ کار عملیاتی آن آغاز شده است .

وی افزود: سال گذشته مبلغ ۱ میلیارد تومان و امسال هم همین مبلغ برای میش مرغ و پارسال مبلغ ۳ میلیارد تومان برای یوزپلنگ در حوزه حفاظت در طبیعت اعتبار گرفتیم و هزینه شد اگرچه مشکلات این گونه ها با این میزان اعتبارات از بین نمی رود اما می تواند تا حد زیادی نتیجه بخش باشد ؛ بر این اساس با سازمان برنامه و بودجه هم مکاتبه کردیم تا بتوانیم از ظرفیت آن برای تامین اعتبار بهره ببریم.

وی تاکید کرد: باید برای حفاظت از گونه ای مانند پلنگ هم هزینه کنیم در غیر اینصورت ممکن است به سرنوشت یوزپلنگ آسیایی دچار شود ، همچنین نگران خرس سیاه  و سیاه خروس هستیم.

تهیه طرح کاملی در زمینه خشکسالی

اکبری گفت: در حوزه خشکسالی طرح کاملی را تهیه کردیم که بر اساس آن برای اولین بار میزان خسارت خشکسالی به محیط زیست تعیین شد ، در این راستا بیش از هزار میلیارد تومان برآورد کردیم تا بتوان خسارات خشکسالی را کاهش داد که تاکنون ۱۹ میلیارد تومان به استان ها ابلاغ شد و ۱۳ میلیارد تومان دیگر در شرف ابلاغ است.

وی اظهارداشت: یکی از مشکلاتی که وجود دارد تعارض حیات وحش با انسان است که منجر به بروز خسارات به دمداران و کشاورزان می شود که برای اولین بار سازمان حفاظت محیطزیست در حوزه بیمه خسارات حیات وحش به دام ورود کرده است .

وی افزود: بر این اساس در بودجه ۱۴۰۱ مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای این منظور در نظر گرفته بود اما مجلس شورای اسلامی آنرا حذف کرد اما بعد از آن مساله را پیگیری کردیم و در نهایت با صندوق ملی محیط زیست به توافق رسیدیم تا برخی گونه ها امسال تحت پوشش بیمه قرار گیرند.

وزارت راه برای بازگشت هلیا ماده یوز همکاری کند

اکبری درباره هلیا یوز ماده دارای ۴ فرزند گفت: هلیا ماده یوز در طبیعت توران در اولین زایمان خود موفق شد ۴ توله به دنیا آورد ، یوزها معمولا بعد از مدتی فرزندان خود را از زیستگاهی که در آن به دنیا آمدند دور می کنند و همین مساله برای ما نگرانی ایجاد کرده است ، یک نگرانی دیگر ما در فصل پاییز است که دامداران وارد منطقه می شوند و مادر باید توله های خود را از آنجا خارج کند که اگر به سمت میاندشت بروند مشکلی نیست اما اگر بخواهد به توران برگردد باید از جاده عباس آباد عبور کند که جای نگرانی دارد که برای همین منظور باید با وزارت راه به نتیجه ای برسیم تا آسیبی به توله ها و مادر وارد نشود .

به گفته وی امسال با تامین اعتبار تعداد ۲۵ قبضه پیستوله ( نوعی تفنگ بیهوشی حیات وحش) خریداری کردیم.