نظام کارمندی نیاز به اصلاح دارد/ چهار روز کاری در هفته، با ساختار کارمندی ایران سازگار نیست

اجرای طرح کاهش ساعت کاری، "طرح آزمایشی 4 روز کاری در هفته" قرار است در خرداد و از چند ماه دیگر در کشورهای آمریکا، استرالیا، کانادا و بریتانیا انجام گیرد. طرح کاهش ساعات کاری با این هدف که بسیاری از کارکنان به افزایش بهره‌وری و بهبود رفاه عمومی انجامیده برسند انجام خواهد گرفت که در این طرح کارمندان در هفته 32 ساعت کار می کنند و کار بین افراد و کارمندان بیشتری توزیع خواهد شد. در رابطه با با ان موضوع با یک پژوهشگر و کارشناس مسائل اجتماعی صحبت کردیم تا بررسی کنیم که آیا ایران هم می تواند جز کشوری باشد که طرح کاهش ساعت کاری را به اجرا می گذارد؟

سنجش کار باید کیفی باشد نه کمی

به گزارش رکنا، حسین علوی، کارشناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی در گفت و گو با رکنا گفت: محاسبه دستمزد بر اساس ساعت حضور در محل کار یک مصداق بارز از کمیت گرایی کار بر کیفیت گرایی آن است. اینکه به فردی دستمزد دهند بر مبنای آن که چه قدر در محل کارش حضور داشته باشد یک کار اشتباه است و نتیجه آن یک نظام کاری نادرست خواهد شد. در حالی که ملاک سنجش کار باید کیفیت آن باشد.

وی ادامه داد: در رابطه با این طرح دو نکته وجود دارد. طرح کاهش ساعت کار با همان حقوق قبلی ، برآمده از یک فرهنگی است که می گوید کار یک شر ضروری و اجتناب ناپذیر است که باید تا جایی که می توان از دست آن خلاص شد و هر چه فردی کمتر کار کند فرد زرنگ تری است.

نظام کارمندی ایران نیاز به اصلاح دارد

وی با بیان این که مشکل ما در نوع نگاه کردن به مقوله کار است بیان کرد: در صورتی که کار یک عمل مفیدی است که برای روح انسان مفید است برای همین هم می گویند کار کردن یک نوع عبادت است. کار باید یک تفریح برای هر فرد باشد و با علاقه به کارش از آن لذت ببرد. بعضی افراد هستند که عاشقانه برای کارشان وقت مضاعف هم می گذارند ، مثلا معلمی که شب ها مطالعه می کند تا فردا برای دانش آموزان خود بهتر تدریس کند و محتوای جالب تولید کند.

وی با بیان اینکه ما باید بر روی  آموزش فرهنگ کار کردن تمرکز بیشتری بگذاریم، گفت: اینکه کار صرفا انجام عملیاتی برای به دست آوردن پول باشد دیدگاه اشتباهی است. نظام کارمندی ما به این صورت است که کارمند سر ساعت بیاید و برود و حتی اگر کاری هم صورت نگرفت حقوقش را بگیرد.

این کارشناس در این خصوص بیان کرد: در چنین طرح هایی باید به واقعیت جامعه خود هم نگاهی داشته باشیم، وضعیت اقتصادی ما الان اجازه چنین کاری را نمی دهد. این طرح در ایران به دلیل وجود بروکراسی ناکارآمد و بلکه کارستیز ، راندمان کاری فعلی را هم به کما خواهد برد، چون همانطور که گفتم در کشور ما نظام کارمندی درست نیست و بر اساس کمیت سنجیده می شود.

علوی بیان کرد: وضعیت اقتصادی در جامعه به گونه ای است که اگر ما ساعت کاری را کم کنیم ، افراد از این فرصت استفاده کرده تا یک شیف دیگر هم کار کنند و پول بیشتری به دست آورند و سر سفره خود ببرند.

وی با بیان اینکه افسردگی ناشی از کار کردن زیاد دلایل دیگر و راه کار های یگری دارد، ادامه داد: پس یعنی لزوما اینگونه نیست که ساعت کار کم شود، فرد به منزل رفته و یا به تفریحات خود بپردازد ، بلکه مجبور است بیشتر هم کار کند و از موقعیت پیش آمده نهایت استفاده را ببرد.

فضای کارمندی را بهبود بخشیم

این کارشناس با بیان اینکه کار جوهره انسان است، ادامه داد: باید یک فضایی را برای لذت بردن کارمند از محیط کار و ایجاد انگیزه به وجود آوریم که کارمند بهتر کار کند. به نظر بنده ساعت کار کارمندان دولتی باید افزایش هم پیدا کند، برای چه باید روز های پنجشنبه تعطیل باشند؟ یک کشاورز از صبح تا عصر زحمت می کشد، چون منافع خودش برایش اهمیت دارد، اما یک کارمند چه؟ وضعیت اقتصادی کشور به گونه ای است که نمی توانیم میزان کارمندان را افزایش دهیم چون ما سال ها است که ممنوعیت استخدام جدید داریم. اگر هم این اتفاق بیفتد و افراد بیشتری را برای کار جذب کنیم و ساعت کاری را کاهش دهیم، در نتیجه تبدل به یک نظام فربه و بروکراسی که نا کارآمد است خواهیم شد.