لوازم آرایشی مترو از کجا می‌آیند؟ / یک روز با دستفروشان مترو
رکنا: بعد از بسته‌شدن درب قطار از بین جمعیت صدایی می‌رسد: «خانم‌ها ریمل خرده مژده‌دار دارم با کیفیت عالی. رژلب دارم، خط لب، ابزارآرایشی، پد، قیچی، موچین... خانم‌ها کسی چیزی نخواست؟»
به گزارش رکنا، شهربانو نوری‌نیا؛ صبح یک روز دوشنبه، که مانند همه روز‌های دیگر بود، در ایستگاه شهید بهشتی وارد مترو می‌شوم. ورودم به قطار ارادی نیست و با هر موج جمعیت عده‌ای سوار و پیاده می‌شوند. بعد از بسته‌شدن درب قطار از بین جمعیت صدایی می‌رسد: «خانم‌ها ریمل خرده مژده‌دار دارم با کیفیت عالی. رژلب دارم، خط لب، ابزارآرایشی، پد، قیچی، موچین... خانم‌ها کسی چیزی نخواست؟»
برایم سوال بود که با وجود گران‌شدن بنزین، قیمت لوازم آرایشی بهداشتی نیز تغییر کرده است یا نه؟ این سوال را از خانم دست‌فروش که ساک بزرگی پر از انواع رژ لب‌های جامد و مایع و پالتی و انواع مداد در رنگ‌بندی‌های مختلف به دوش داشت پرسیدم. می‌گفت: «از روزی که بنزین گرون شده، ریمیل زودتر و بیشتر از هر چیزی دیگه‌ای افزایش قیمت داشته، ولی بقیه چیز‌ها فعلاً تغییری نکرده‌اند. این اتفاقات کار ما را سخت‌تر می‌کند. اگر ما مشتری ثابت نداشته باشیم و جنسمون باکیفیت نباشه -که خدا رو شکر همه همکارام، هم جنس خوب میارن، هم مشتری خودشون رو دارن، ولی با این حال- با وجود این حجم از تورم و گرانی طبیعیه که فروشمون تا ۷۰ درصد کاهش پیدا کنه.» خانم دست‌فروش با عجله از قطار پیاده شد و من با بقیه سوالاتم ماندم.
چشم انتظار دستفروشان دیگری بودم که از آن‌ها جواب سوال‌هایم را بگیرم. از خوش‌اقبالی من دو فروشنده که به نظر می‌رسید باهم صمیمی هستند با خنده وارد واگن شدند و هرکدام به سمتی رفتند و با صدای بلند تبلیغ جنس‌هایشان را کردند. با یکی از آن‌ها شروع به صحبت کردم. خانم خوش‌اخلاقی بود که خودش هم از انواع و اقسام لوازم آرایشی در آرایش چهره‌اش استفاده کرده بود. با آرامش به سوالاتم پاسخ می‌داد. این‌که با چه میزان سرمایه مشغول به دست فروشی لوازم آرایشی در این اوضاع اقتصادی کرده و آیا واقعا اجناسش باکیفیت هستند که سلامت مردم به خطر نیافتد و سرب آن‌ها چه مقدار است؟! شروع کرد و گفت: «من همه‌جور جنسی دارم و همه این‌ها را با پنج شش میلیون تومان تهیه کردم. شرط این‌که در این اوضاع خوب سود کنی، خوب کارکردن و به‌روزکردن وسایلت مطابق با خواست مشتری است. من هفت هشت ساله در مترو فروشندگی لوازم آرایشی می‌کنم. تا حالا کسی از من گله یا شکایت نکرده که جنست این‌جور و آن‌جور بوده، به این خاطر که من و یا بقیه جنس تقلبی نمی‌آوریم. مشتری‌های من بیشتر کارمندان هستند که میانگین روزی ۵۰ هزار تومان از من خرید می‌کنند و راضی هستند. معمولاً اجناس گیاهی سرب ندارند، غیرگیاهی‌ها را هم با طلا میشود تشخیص داد، ولی اگر کسی گفت: جنس غیرگیاهی بدون سرب، باور نکن. محاله!»
دامنه سنی مشتری‌های این صنف از قدیم تابه‌حال متفاوت شده است. در قدیم خانم‌ها، مادران، عروس‌ها و آرایشگر‌ها مشتری ثابت بودند؛ الان دختران نوجوان و جوان با سن ۱۵ تا ۲۲ سال. علاوه بر این، به نقل از پانا، ۹۹% لوازم آرایشی قاچاق تقلبی هستند و ۵۰% مواد اولیه محصولات آرایشی و ۷۰% عطریات و کرم‌ها وارداتی هستند.
از دیگر دست‌فروش که در کنار دوستش ایستاده بود و همزمان که چرخ‌دستی‌اش را جابه‌جا می‌کرد دستگاه پوزش را در کیف می‌گذاشت پرسیدم سود کارتان چقدر است؟ می‌گوید: «میانگین هر قلم جنس دو تومان سود دارد. هرچه شما زودتر بفروشی، زودتر و بیشتر سود می‌کنی و رقبا را از میدان به‌درمی‌کنی. گاهی سرمایه‌ات ۱۰۰ یا ۱۵۰ هزار تومان است، ۵۰ تومن سود می‌کنی، گاهی سرمایه‌ات ۵ یا ۶ میلیون تومان است با سود ۳۰۰ تا ۶۰۰ تومان. همه‌چی بستگی به خودت و زرنگیت دارد.»
هر زن ایرانی سالانه به طور میانگین ۷۰۰ هزار تومان لوازم آرایشی می‌خرد. در سال ۲۰۱۹ واردات لوازم آرایشی به ایران حدود ۱.۶ میلیارد دلار بوده که ۷۰% آن قاچاق است.
هر زن ایرانی سالانه به طور میانگین ۷۰۰ هزار تومان لوازم آرایشی می‌خرد. در سال ۲۰۱۹ واردات لوازم آرایشی به ایران حدود ۱.۶ میلیارد دلار بوده که ۷۰% آن قاچاق است.
منظورش را از انحصاری‌بودن متوجه نشدم و پرسیدم. گفت: «یک‌سری از اجناس در مرز نیست و فقط در بازار تهران است و بالعکس. منِ فروشندۀ خرد نمی‌توانم آن را تهیه کنم، چون اولاً من نه سرمایه کافی دارم نه پارتی و آشنای درست و حسابی. برای همین یک‌سری افراد، مثلاً یک مدل ریمل یا رژ لب را انحصاراً خودشان وارد و پخش می‌کنند و بازار در دست آن‌ها است و بقیه برای به‌دست‌آوردن آن جنس فقط باید به آن افراد مراجعه کنند. این قضیه در بازار بیشتر به چشم می‌خورد و همین گاهی کار را سخت می‌کند و سختی جنس‌آوردن از مرز هم این است که گاهی نیاز به مجوز‌های مخصوص دارد. خلاصه این‌که در این کار هم مافیا کم نیست و ما هم سختی‌های خود را داریم.»
کم‌کم به ایستگاه موردنظرم نزدیک می‌شدم و خودم را به درب خروج نزدیک می‌کردم که خانمی از یکی از فروشندگان لوازم آرایش پرسید: «خانم! شما واقعا جنس‌هاتون اصله؟ این لیبل‌هایی که روش هست واقعیه؟» توجه‌ها به سمت فروشنده جلب شد و منتظر جواب بودند. فروشنده گفت: «ما جنس‌هامون رو از بازار تهران و مولوی و این‌جور جا‌ها تهیه می‌کنیم؛ این‌جا‌ها هم جنس بی‌کیفیت نمیارند، چون اماکن و تعزیرات و بهداشت و... اون‌ها رو زیر نظر دارند. اگر هم جنس اصل نباشه، های‌کپی (high copy) درجه یک است و نگران‌کننده نیست. با این وضعیت این‌که میگن جنس فرانسوی اصل هست یا آلمانی و یا کشور‌های آمریکایی و اروپایی دیگر باور نکنید؛ این‌جور کشور‌ها به ما جنس نمی‌دهند. نهایتاً کشور‌های ترکیه، دبی و چین. یا وارداتی هستند که با مجوز از مرز رد شدند و بقیه هم اکثریت قاچاق. لیبل‌ها هم قابل‌اطمینان نیستند، چون بارکد‌ها رو من و یا شما نوعی در سایت‌ها قرار می‌دهیم و وقتی شناسایی بشه اون جنس رو تایید می‌کنه، ولی میزان سلامتش را نه. در واقع با وجود چند لیبل نمیشه صددرصد اطمینان پیدا کرد که جنس اصل است. پس تنها چیزی که اطمینان‌بخشه اعتبار ما در بین مشتری هامون هست که تا به الان کسی از بی‌کیفیتی گله نکرده یا فلان اتفاق روی پوستش افتاده باشه.»
لیبل‌ها هم قابل‌اطمینان نیستند، چون بارکد‌ها رو من و یا شما نوعی در سایت‌ها قرار می‌دهیم و وقتی شناسایی بشه اون جنس رو تایید می‌کنه، ولی میزان سلامتش را نه
دبیر کمیسیون فراورده‌های زیبایی، بهداشتی وعطریات مجمع واردات گفته است: «همه لوازم آرایشی که در مترو به فروش می‌رسند تقلبی هستند و تنها راه شناسایی کالای اصل از تقلبی داشتن پروانه بهداشت از سازمان غذا دارو و برگ سبز از گمرک است.» صحبت‌ها تناقض دارد.
لیبل‌های وزارت بهداشت که به عنوان ملاک تشخیص اصل و غیراصل و سلامت کالا در بین مردم جا افتاده است، یک آرم شبیه به سیب و شماره پروانه است که در کالا‌های داخلی درج میشود و کد شش رقمی که از رقم دوم ممیز می‌خورد و بر روی کالا‌های وارداتی چسبانده میشود. اطلاعاتی، چون کد GIN که کد محصول است، کد UID و LOT که برای اصالت برچسب ثبت شده و تاریخ انقضا، شماره پیامکی و تلفن، QR کد و آدرس سایت همگی مندرجاتی هستند که باید روی لیبل وزارت بهداشت باشند. کد اصالت کالا معمولا زیر اسکرچ که با خراشیدن نمایان میشود قرار می‌گیرد. مصرف‌کنندگان جهت این‌که از اصالت و سلامت کالای خریداری شده مطمئن شوند می‌بایست کد‌ها را به سامانه ۲۰۰۰۸۸۲۲ یا سایت ttac.ir جهت دریافت تائیدیه ارسال کنند. همه این‌ها اطلاعات یک لیبل است.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.
اما نکته جالب این است که در مصاحبه معاون برنامه‌ریزی و نظارت سازمان غذا و دارو با یکی از رسانه‌ها، توصیه شده که چون بیش از نیمی از لوازم آرایشی و بهداشتی از کانال‌های غیررسمی وارد میشود نه به آن‌ها که صددرصد تقلبی‌اند و نه به آن‌ها که ظاهراً اصل هستند، ولی از مسیر‌های غیرقانونی می‌آیند اعتماد نکنید. دکتر عبداللهی هم در گفتگو با ایرنا تصریح کرده است: «متاسفانه این برچسب‌ها به آسانی به فروش می‌رسد و هرکس از جمله فروشندگان می‌توانند آن‌ها را تهیه و بر روی اجناس نصب کنند. به خاطر همین تشخیص اصل از کپی برای مشتریان بسیار سخت و گاهاً ناممکن شده است. به همین منظور حتماً باید تائیدیه استعلام برچسب‌ها را مصرف‌کنندگان از سایت دریافت کنند.»
قیمت لوازم آرایشی مثل بسیاری از اجناس دیگر در مترو نسبت به بازارها و مغازه‌های رسمی ارزان‌تر است و همین باعث میشود مشتری‌ها خرید از دستفروشان مترو را ترجیح بدهند. با این حال باید برای سلامت مصرف‌کنندگان این کالاها، چه از مترو خرید بکنند یا از مغازه‌های آرایشی بهداشتی، تدبیری اندیشیده شود. لوازم آرایشی مستقیم با پوست و بدن انسان‌ها در تماس هستند و این حساسیت و اهمیت نظارت بر واردات و فروش آن‌ها را چند برابر می‌کند.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.
ارسال نظر