زلزله بم 21 سال پیش در چنین روزی / شهری که در سکوت بامدادی فرو ریخت + فیلم و عکس های باورنکردنی

به گزارش رکنا، صبح روز جمعه، 5 دی‌ماه 1382، زمینی که هزاران سال تاریخ و فرهنگ را در دل خود جای داده بود، در عرض چند ثانیه لرزید و فرو ریخت. زلزله ای با قدرت 6.6 ریشتر، قلب بم را شکست و هزاران خانواده را در سوگ عزیزانشان نشاند.

امروز، در سالروز بیست و یکمین سال این فاجعه، یاد و خاطره آن‌هایی که در میان آوار جا ماندند، همچنان زنده است و اشک‌های آن روز در دل تاریخ ایران جاری است.

همه‌چیز از چند ثانیه لرزش شروع شد؛ صدای شکستن دیوارها، فریادهایی که در سکوت بامداد گم می‌شدند و سپس سکوتی مرگبار. شهری که تا چند دقیقه قبل با کوچه‌های پرپیچ‌وخم و ارگ تاریخی‌اش زنده بود، به تلی از آوار تبدیل شد.

دقایق نخست: جستجوی زندگی در میان آوار

خسارات ناشی از این زمین‌لرزه وسیع و شدید بود و در شهر بم، خانه‌های مسکونی و اماکن عمومی از جمله بانک‌ها، آتش‌نشانی، بیمارستان‌ها، ساختمان‌های هلال‌احمر و زیرساخت‌های اساسی به‌شدت آسیب دیدند. علاوه بر خسارات وارده به بم، به سه شهر بروات، فهرج و ریگان و حدود 250 روستا بین 10 تا 100 درصد خسارت وارد شد و 20 هزار و 246 واحد مسکونی که روزگاری سرپناه خانواده‌ها بود، آسیب دید.

مردم در شوک و ناباوری با دست‌های خالی به دنبال عزیزانشان در زیر آوار می‌گشتند. مادری با چشم‌هایی اشک‌بار به دنبال کودک پنج‌ساله‌اش می‌گشت که شب قبل با لبخند خوابیده بود. پیرمردی که هر روز از کنار ارگ باشکوه بم عبور می‌کرد، حالا تنها تلی از خاک می‌دید.

به جرات می‌توان گفت فاجعه این زمین‌لرزه در سده گذشته ایران بی‌مانند بود. زمین‌لرزه‌ای که به گفته علی شفیعی، فرماندار وقت بم به لحاظ گستردگی فاجعه و تخریب‌ها، بسیار شدیدتر از زلزله کرمانشاه و زرند بود و قابل قیاس با آنها نیست.

کانون زلزله بم در نزدیکی تمرکز جمعیتی قرار داشت و در آن زمان موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران محل رخداد زمین‌لرزه را حدود 150 کیلومتر دورتر از کانون زلزله اعلام کرد، به‌طوری که تا بعدازظهر آن‌ روز اطلاع دقیقی از بیشترین مناطق آسیب‌دیده در دست نبود.

ارگ بم، نماد شکوهی که فروریخت

ارگ بم، قدیمی‌ترین سازه خشتی جهان، به‌عنوان میراثی از گذشته‌های دور، حالا چیزی جز خاطره نبود. برج‌های بلندش که هزاران سال در برابر باد و باران ایستاده بودند، زیر ضربه‌های زلزله تسلیم شدند.

این زلزله مرگبار جان بیش از  40 هزار نفر را گرفت و بخش های وسیعی از شهر از جمله ارگ بم که یکی از میراث های جهانی بود را تخریب کرد.

کمک‌های جهانی؛ امیدی در دل ویرانی

به‌سرعت جهان با بم هم‌صدا شد. کشورهایی از شرق و غرب، نیروهای امدادی و تجهیزات پیشرفته را به ایران فرستادند. هلیکوپترهایی که آذوقه و کمک‌های پزشکی می‌رساندند، تنها روزنه‌ای از امید برای بازماندگان بودند. اما این زلزله، زخمی بود که تنها زمان می‌توانست آن را التیام بخشد.

ویرانی اقتصادی زلزله بم

برآوردهای انجام‌شده حکایت از آن دارد که زمین‌لرزه ویرانگر شهر بم در بخش‌های مختلف تولیدی و اقتصادی حدود 180 میلیون دلار (بیش از 645 میلیارد تومان با قیمت برابری ارز در پاییز 1394) خسارت غیرمستقیم به همراه داشت.

درس‌های تلخ زلزله

بم، شهری که روزی با ارگ افسانه‌ای‌اش شناخته می‌شد، اکنون در حافظه تاریخ، به‌عنوان نماد یک فاجعه انسانی باقی مانده است. این زلزله نشان داد که زندگی در کشور زلزله‌خیزی مانند ایران، به مدیریت بحران، زیرساخت‌های ایمن و آماده‌سازی مداوم نیاز دارد.

بم هنوز ایستاده است، هرچند زخمی، هرچند داغدار. اما آنچه هرگز از یاد نمی‌رود، اشک‌هایی است که در آن بامداد سرد جاری شد و قلب‌هایی که برای همیشه شکستند.