انعکاس

به گزارش رکنا، اصولاً قتل را می‌توان از سه جنبه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بررسی کرد که ریشه یابی آن می‌تواند به رشد فکری جامعه در این خصوص کمک کند. به نظر من قاتل یک بیمار است که به بیماری مزمن قتل دچار شده و بهبود آن به نظر غیر ممکن می‌آید. حال بیایید ببینیم چگونه قاتل به این بیماری دچار می‌شود.

اولین و مهم‌ترین عنصر جنبه فرهنگی است، که جایگاه فرهنگ سازی، اول خانواده است. خانواده می‌تواند خاستگاه فرهنگی، هویتی و انسانی هر فردی باشد، که با رشد تفکر و فرهنگ وارد خانواده بزرگ‌تر یعنی جامعه می‌شود. تربیت، محیط رشد و آموزش در خانواده ارکان اصلی آن است. به وجود آوردن محیط امن در خانواده و تربیت صحیح و اصولی می‌تواند به رشد فکری و جسمی فرد کمک شایانی کند.

دومین عنصر جنبه اجتماعی است. جامعه در به وجود آوردن یک قاتل یا بزهکار چه نقشی دارد؟ اکثر رفتارها و اعمال فرد در جامعه به نوعی بازخورد رفتار فرد است، که در به وجود آمدن شخصیت اجتماعی اش مهم است. رفتار مناسب جامعه و به وجود آوردن بستری امن و آرامش اجتماعی، در جامعه می‌تواند مبتلایان به بزه را کاهش دهد.

عنصر آخر جنبه اقتصادی است که در چند سال اخیر یکی از اصلی ترین و شاید بدون مبالغه، تنها و اولین عامل بیماری‌زا(بزه) شده است. رشد اقتصادی در نبود عدالت اجتماعی و تقسیم نشدن ثروت در رده‌های مختلف جامعه می‌تواند ضربات بسیار مهلکی را بر پیکره جامعه وارد آورد. اصولاً متناسب حرکت نکردن جنبه‌های فوق( فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی) در جامعه از ابعاد مختلف قابل بحث است.

حال اگر بخواهیم قتل یا کلاً بزه را از جنبه جرم شناسی و رفتاری بررسی کنیم چند نکته بارزتر به نظر می‌رسد که یکی از آن ها نوع و روش قتل و بزه است که در اکثر آن ها اغلب به وسیله سلاح های سرد و ابزاری که در روزمره مورد استفاده قرار می گیرد، انجام می‌شود که می‌توان زورگیری، آدم ربایی، سرقت، تجاوز به عنف و... را نام برد. اگر کمی بیشتر تامل کنیم و عوامل را کنار هم بگذاریم به این نتیجه می‌رسیم که قاتل در آن واحد تصمیم به قتل یا بزه می‌گیرد یا حداقل نقشه‌ای نه چندان پیچیده و طولانی طرح کرده و گاه براساس موقعیت مکانی و زمانی نقشه و نوع عمل را تغییر می‌دهد، که این خود جای تامل و بررسی از جنبه‌های روان شناسی دارد.

ریشه یابی یا اصولاً کندوکاو در این زمینه‌ها البته جای بسیار حرف و حدیث و کارشناسی‌های تخصصی تر دارد. البته باید به این نکته هم توجه کرد که هر چند وقت و در زمان‌های مختلف جنبه‌های قتل و بزه تغییر می‌کند اما از آن جایی که در چند ماه اخیر روند کشف و ارتکاب جرم کمی بیشتر از قبل به نظر می‌رسد، جای بحث درباره یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین لازمه‌های امنیت و آسایش یعنی نیروی انتظامی پررنگ‌تر می‌شود.

در طرح‌های جدید که با همکاری قوه قضاییه و دادگستری در تعامل با نیروی انتظامی انجام می‌شود یک جنبه از همه روشن‌تر به نظر می‌آید، آن هم عظم راسخ مسئولان برای از بین بردن این معضل بسیار مهم یعنی بزه و بزهکاری است که جای بسی مباهات و دلگرمی است که عزیزان ما در نیروی انتظامی جان بر کف و با تمام قوا همگام با برادران قوه قضاییه دست به دست هم داده و برای رشد و تحقق امنیت درکشور فداکاری‌های بزرگی انجام می‌دهند. بسی مبرهن است که به این سادگی نمی‌توان از این عملیات‌ها گذشت و فقط به این روی سکه که تعدادی دستگیر و اعدام می‌شوند، بسنده کرد چون در سیستم‌های پلیسی و امنیتی، کار اطلاعاتی بسیار مهم است و برنامه ریزی‌های گسترده‌ای لازم است، که نیروی انتظامی و اداره آگاهی با اقتدار و شهامت از این پروژه ملی سربلند بیرون آمدند.

اما جای یک نکته را نباید خالی گذاشت و آن هم همراهی و کمک تمامی بخش‌های دولت و جامعه به این پروژه ملی است که باید ارتقای سطح زندگی به صورت یکنواخت در تمامی دهک های جامعه، بالا بردن و رفع نیازهای فرهنگی جامعه در چهار چوب نظام اسلامی و راهکارهای هدایتی و آموزشی برای ایجاد زندگی بهتر را برشمرد.

نقش رسانه‌ها هم می‌تواند در این برهه از زمان نمایان‌تر جلوه کند. رسانه‌ها می‌توانند در حد توان به مسائل آموزشی و هدایتی در برخورد با مسایل سخت و پیچیده بپردازند و در کنار تهیه گزارش، عکس‌ها و فیلم‌های دلهره آور که البته لازمه آگاهی عمومی است در بخش‌های روان شناختی و جامعه شناختی نیز وارد شوند.

البته مطبوعات و رسانه‌های وابسته به آن تا حدودی و آن هم در حد توان و با تمامی امکانات وارد این مقوله شده‌اند. ولی جای صدا و سیما در این بخش کم رنگ و شاید هم خالی به نظر می‌رسد. برنامه‌های آموزنده علمی و آموزشی، برنامه های تحقیقی در زمینه جرم و جنایت در حد معقول و با رعایت تمامی جوانب می‌تواند بسیار مفید باشد و جای چند کارشناس جرم و چند روان شناس متخصص در این زمینه در کنار کارشناسان آشپزی، نقاش، گل آرایی و ... به بهبود و بالا بردن اطلاعات و آگاهی عمومی در سطح جامعه کمک به سزایی می‌کند.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.