هر کاربر فضای مجازی با توجه به اهدافش، سیاست‌های متفاوتی در برخورد با این فضای در دستور کار خود قرار می‌د‌هد. در دسترس بودن این فناوری برای همگان، فضای مجازی را به کارزاری برای پیشبرد اهداف و سیاست‌های مختلف تبدیل کرده است که برنده اصلی این نبرد را سطح مهارت و دانش رسانه‌ای طرفین نبرد تعیین می‌کند.

برخلاف باور عمومی فضای مجازی نه تنها باعث از بین رفتن کسب‌وکارهای سنتی نمی‌شود بلکه با ارائه ابزارهای جدید در تبلیغات و خدمات شکل جدیدی به آنها می‌بخشد، خرید و فروش مواد مخدر و دخانیات هم از این مورد مستثنی نیستند. با ورود سوداگران مرگ به این فضا مبارزه با توزیع و پیشگیری از افزایش اعتیاد به مواد مخدر نیز شکل جدیدی به خود گرفته است.

در ماه‌های اخیر شاهد افزایش اخبار منتشر شده از سوی پلیس مبنی بر افزایش کشفیات فروش مواد مخدر در فضای مجازی و به تبع آن کاهش زمان دسترسی به مواد مخدر بودیم. این نشان می‌دهد سوداگران مرگ در پی استفاده از ابزارهای نوین برای افزایش فروش و تسهیل در سیستم توزیع محصولات، بخشی از کانال فروش خود را به فضای مجازی منتقل کردند.

این شیادان با افزایش تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم برای انواع مواد مخدر و دخانیات در شبکه‌های اجتماعی موفق به معرفی، افزایش محبوبیت و فروش برخی از این مواد شدند.

سوداگران مرگ با معرفی برخی مواد مخدر به عنوانی «موادی که اعتیاد ندارند» یا با پر زرق و برق نشان دادن حالات پس از مصرف این مواد در فضای مجازی، تا حد زیادی موفق به گسترش مصرف مواد مخدر در جوانان و کاهش سن اعتیاد شده‌اند.

علاوه بر مواد مخدر، با ارائه سرویس‌هایی مانند اجاره ساعتی قلیان و فروش دخیانیات در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های اینترنتی سعی در جذب گسترده مخاطبان جوان و ترویج فرهنگ غلط مصرف دخانیات و مواد مخدر در جامعه دارند.

برخوردهای فیزیکی و روش‌های سنتی برای پیشگیری از افزایش اعتیاد به مواد مخدر در شرایط جدید کارساز نخواهند بود و نیاز به تغییر و همگام شدن با پیشرفت فناوری دارند.

سازمان‌های مرتبط با این معضل اجتماعی می‌باید با حضور فعال و موثر در فضای مجازی و استفاده از جذابیت این فضا برای مخاطبان با مهارت و دانش رسانه‌ای بیشتر نسبت به شیادان این حوزه اقدام به تولید آموزش‌های جذاب بصری کنند تا با افزایش سطح دانش و فرهنگ جامعه، افراد به صورت خودکنترل از اعتیاد به مواد مخدر دوری کنند.

علاوه بر اقدامات سازمان‌ها، والدین با افزایش دانش رسانه‌ای، ارتقاء مهارت‌ کنترل فعالیت فرزندان در فضای مجازی و کسب اطلاعات راجب اعتیاد و راه‌های پیشگیری از آن می‌توانند از مشکلات بسیاری در زمینه اعتیاد به مواد مخدر و سایر معضلات مرتبط به فضای مجازی جلوگیری کنند.

فرزاد شاه‌حیدری – کارشناس فناوری اطلاعات