مرگ های برنجی فجیع هستند!

دختر 37 ساله در منطقه پیروزی تهران فوت کرده است. در مراسم ختم وی همه فهمیده اند که خودکشی Suicide کرده و قرص برنج خورده است، اما اینکه علت خودکشی چه بوده، هرکس چیزی می گوید و شایعه ها زیاد است.

این دختر بینوا با متوسل شدن به قرص برنج و مصرف آن به زندگی خود پایان داده است، راهی که نه؛ چاهی که صدها نفر را در سال دیار باقی می برد، خانواده هایی را عزادار می کند و بازماندگان را در سوگ می نشاند. برخی هم خودکشی موفق ندارند و با استفاده از اصول امدادی و پزشکی نجات می یابند به زندگی برمی گرددند.

مرد ٤٠ ساله از بیرون به خانه‌ برگشت، وقتی به خانه رسید با صحنه وحشتناکی روبه‌رو شد. همسرش بی‌حال روی زمین افتاده بود. در دستانش هم قرص برنج بود. از آنجایی که این مرد می‌دانست همسرش در این مدت با مشکلات روحی و روانی زیادی مواجه شده و حال روحی خوبی نداشته است، متوجه خودکشی او شد. بلافاصله همسرش را به بیمارستان رساند. در بیمارستان پزشکان بعد از بررسی وضع این زن، مرگ او را تایید کردند.

مرد جوان نتوانست مرگ همسرش را تاب بیاورد. او هم به خانه برگشت. چشمش به قرص‌های برنجی که همسرش خورده بود، افتاد. همانجا تصمیمش را گرفت. دیگر هیچ چیز برایش مهم نبود. قرص‌ها را برداشت و خورد. مرد جوان به سرنوشت همسرش دچار شد و با قرص برنج جانش را از دست داد.

قرص برنج، فسفید آمونیوم یا فسفید کلسیم یا روی به وزن سه گرم است. قرصی که بوی سیر یا ماهی گندیده می‌دهد و ترکیبی خطرناک از فسفیدها است و به عنوان یک حشره‌کش برای جلوگیری از آلودگی و آفت‌زدگی برنج انبار شده، غلات و خوراک دام استفاده می‌شود.

مسمومیت با این قرص هم از راه استنشاق، هم از راه تماس پوستی و هم به صورت خوراکی اتفاق می‌افتد. مصرف خوراکی آن باعث تهوع، درد معده، استفراغ، اسهال، تنگی نفس، احساس سرما، عطش، سردرد، تشنج و کما می شود.

همه مسمومیت با قرص برنج و مرگ های ناشی از آن خودکشی تلقی نمی شود . گاهی هم افرادی به دلیل اشتباه گرفتن با قرص های دیگر و با مصرف آن دچار مسمومیت یا مرگ می شوند، اما در مجموع آنچه به نظر می رسد این است که در بیشتر موارد مسمومیت با قرص برنج حکایت از خود آگاهی افراد در مصرف قرص برنج را دارد، تا جایی که دکتر ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت پرده از آمار صعودی خودکشی با قرص برنج در نشست خبری خود با خبرنگاران برداشت و اعلام کرد که در 5 تا 6 ماهه امسال روزانه 2نفر به دلیل مسمومیت و خودکشی با قرص برنج جان خود را از دست می دهند.

آنچه در مبحث مصرف قرص برنج و به نوعی خودکشی با این قرص مطرح است، این است که چرا قرص برنج به راحتی در دسترس افراد قرار دارد. به گواهی شاهدان عینی این قرص به عنوان راهی برای مبارزه با آفات برای حبوبات و به خصوص نگهداری بیشتر برنج در برخی عطاری ها به فروش می رسد و در منازل مورد استفاده قرار می گیرد اما این چنین برخی نادانسته و برخی هم که تعدادشان کم نیست به عنوان ابزاری برای خودکشی استفاده می کنند.

*مرگ با قرص برنج هر روز 2 نفر

سخنگوی وزارت بهداشت گفته است: در 5 ماهه امسال 308 نفر فوتی ناشی از مصرف قرص برنج داشتیم که نسبت به سال ‌گذشته 30 درصد افزایش داشته و سال 96 نسبت به 95 مسمومان با قرص برنج 7 درصد افزایش داشته است.

وی ادامه داد: از سال 1390 تاکنون 4 ‌هزار و 109 نفر کشته شده ناشی از مصرف این قرص داشتیم و بیشتر موارد خودکشی ناشی از این قرص در دو استان شمالی ‌و استان تهران است.

وی اضافه کرد: مسمومیت با این قرص هیچ درمان و پاد زهر اختصاصی ندارد و اقدامات درمانی بدون نتیجه است و مهمترین ‌اقدام در این رابطه پیشگیری است، یعنی هم جلوی خودکشی به صورت عمومی گرفته شود و هم جلوی توزیع این قرص را بگیریم.

سخنگوی وزارت بهداشت تاکید کرد: ‌در این راستا باید اقدامات وسیعی انجام شود که یکی از اقدامات نامه وزیر بهداشت است، در این نامه پیشنهاد شده کسانی که این قرص ‌را توزیع می‌کنند در صورت وقوع خودکشی در جرم Crime ناشی از آن شریک باشند.‌

*308 نفر بر اثر مسمومیت با قرص برنج فوت کردند

کامبیز سلطانی نژاد، عضو هیات علمی سازمان پزشکی قانونی گفت: 308 نفر از ابتدای فروردین تا پایان مرداد امسال بر اثر مسموم شدن با قرص برنج در کشور جان خود را از دست دادند که در مقایسه این میزان جانباخته با قرص برنج با مدت مشابه سال گذشته با 236 نفر فوتی 30.5 درصد افزایش را نشان می دهد.

وی افزود: در این مدت از کل تلفات مسمومیت با قرص برنج 200 نفر مرد و 108 نفر زن بودند که بر اساس آمارهای موجود تعداد مردان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 34.2 درصد و تعداد زنان 24.1 درصد بیشتر شده است.

وی ادامه داد: در پنج ماهه امسال استان های تهران با 69، گیلان با 40 و مازندران با 37 فوتی بیشترین آمار تلفات قرص برنج را داشتند، این در حالی است که تعداد تلفات قرص برنج در بیش از دو سوم استانها کمتر از 10 فوتی بود و در تعداد قابل توجهی از استانها نیز، مرگ با قرص برنج، صفر بوده است.

* رشد 7 درصدی فوتی بر اثر قرص برنج در سال 1396

سلطانی نژاد گفت: سال گذشته نیز آمار فوتی های قرص برنج نسبت به سال قبل از آن با رشد 7 درصدی مواجه بود، در سال گذشته 640 نفر (411 مرد و 229 زن) بر اثر مسمومیت با قرص برنج در کشور جان باختند در حالی‌که تعداد تلفات در سال قبل از آن برابر با 598 نفر بود.

وی افزود: در این مدت همچنین استان های تهران با 134، مازندران با 88 و گیلان با 69 فوتی بیشترین آمار تلفات قرص برنج را داشته اند.

* سیر صعودی مرگ ها با قرص برنج در سال های اخیر

عضو هیات علمی پزشکی قانونی خاطر نشان کرد: بر اساس آمارهای پزشکی قانونی در سال های اخیر آمار تلفات مسمومیت با قرص برنج بیشتر با سیر صعودی مواجه بوده است و طی هفت سال گذشته (از 1390 تا 1396) آمار مرگ ناشی از مسمومیت با قرص برنج بیشتر با روند صعودی همراه بوده است و فقط در سال های 1393 و 1394 این آمار کاهش یافت، اما در دو سال بعد از آن نیز دوباره روند افزایشی را در پیش گرفت.

وی افزود: در این سال ها به طور کلی 4 هزار و 109 نفر در کشور بر اثر مسمومیت با قرص برنج جان خود را از دست دادند که کمترین آن مربوط به سال 1390 با 463 فوتی و بیشترین آن مربوط به سال 1392 با 661 فوتی بوده است.

* قرص برنج هیچ پادزهری ندارد

وی اعلام کرد: با توجه به اینکه تاکنون مکانیسم دقیق بروز اثرات سمی فسفیدآلومینیوم (قرص برنج ) در انسان شناخته نشده است، هیچ پادزهر اختصاصی در درمان مسمومیت حاد با آن وجود ندارد و اقدامات درمانی فقط شامل اقدامات حمایتی ـ علامتی است.

سلطانی نژاد افزود: از لحاظ زمان بروز علائم و نشانه های بالینی نیز بعد از 10 تا 15 دقیقه از مصرف خوراکی قرص فسفید آلومینیوم، علائم و نشانه های مسمومیت ظاهر می شوند و مرگ در مدت کمتر از 6 ساعت ممکن است رخ دهد.

* علائم مسمومیت

وی در مورد علائم ناشی از مسمومیت با قرص برنج نیز گفت: در صورت مسمومیت خوراکی، علائم تحریکی دستگاه گوارش شامل تهوع، استفراغ و دردهای شکمی است و بیشتر مرگ و میرها در خلال 12 تا 24 ساعت اولیه مسمومیت اتفاق افتاده است.

وی تاکید کرد: معمولا مرگ ناشی از ایست قلبی ـ تنفسی است و مرگ و میر بعد از 24 ساعت اغلب ناشی از نارسایی کبدی و کلیوی است، علائم بالینی در این نوع مسمومیت، ناشی از درگیری سیستم قلبی ـ عروقی، گوارشی، عصبی و ریوی است.

* ضرورت اعمال تدابیر سختگیرانه برای جلوگیری از توزیع قرص برنج

این عضو هیات علمی پزشکی قانونی اعلام کرده است، بنا به آمارها، طی سال های گذشته بیشتر شاهد افزایش تلفات قرص برنج در کشور بودیم به نحوی که سال گذشته نیز این آمار با افزایش 7 درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه بود، بنابراین این روال افزایشی که در دو سال گذشته شاهد آن بودیم اعمال تدابیر ویژه و سختگیرانه تر برای جلوگیری از ورود غیرقانونی قرص برنج به کشور و ممنوعیت فروش آن را دو چندان می کند.

* از سال 1382 به بعد مسمومیت با قرص برنج بیشتر شد

سلطانی نژاد، دبیر انجمن سم شناسی و مسمومیت ایران گفت: از یک دهه هایی به این طرف و از سال 1382به بعد در کشور مسمومیت با قرص برنج واضح تر شد، تا جایی که در سال 1384بعد از گزارشی که پزشکی قانونی ارائه داد در هیات نظارت بر سموم که بسیاری از ارگان ها مانند پزشکی قانونی، وزارت بهداشت و دامپزشکی و جهاد کشاورزی عضو آن هستند و کار اجرایی آن بر عهده سازمان حفظ نباتات است، هر گونه تولید و مجوز واردات و فروش این قرص حذف و ممنوع شد. اما در حال حاضر به صورت قاچاق Contraband و غیر قانونی این قرص در دسترس است.

* فروش و عرضه قرص برنج جرم انگاری نشده است

وی خاطرنشان کرد: آنچه مشکل است این است به رغم اینکه خودکشی با این قرص زیاد شده است و این قرص پادزهر اختصاصی ندارد، موارد مربوط به فروش و عرضه قرص برنج جرم انگاری نشده است.

دبیر انجمن سم شناسی و مسمومیت ایران گفت: معاونت قوه قضاییه راجع به این موضوع دارد کار می کند و بررسی های لازم را انجام داده است، اما باید نگرش های همه جانبه نیز انجام شود، آنچه مهم است این است که پیشنهاد جرم انگاری در خصوص قرص برنج انجام شده است.

وی اعلام کرد: پیش از این در مورد فروش و عرضه قرص برنج اقدامات مفیدی توسط نیروی انتظامی انجام شد و مراکز فروش هم معرفی شدند که شاید این اقدامات کافی نبود.

* احتمال زنده ماندن

سلطانی نژاد تصریح کرد: در صورت مسموم شدن فردی با قرص برنج مسموم هرچه سریعتر باید به مراکز درمانی و پزشکی ارجاع داده شود و در صورت اینکه ارجاع در یک ساعت اولیه مسمومیت باشد احتمال زنده ماندن فرد مسموم افزایش می یابد.

وی با بیان اینکه این ارجاع همیشه به معنای نجات فرد مسموم نیست، خاطرنشان کرد: نجات فرد مسموم به عوامل دیگر مانند تاریخ انقضای قرص و نحوه مصرف مانند، خوردن قرصی که در آب حل شده باشد بستگی دارد و همچنین سن فرد، مصرف داروهای دیگر به صورت همزمان و داشتن بیماری های قلبی و عروقی در میزان مرگ میر با این قرص تاثیرگذار است.

*40درصد از مسمومیت ها با قرص برنج به مرگ می انجامد

دبیرانجمن سم شناسی و مسمومیت ایران گفت: معمولا در برخی از کشورها از افرادی که دچار مسمومیت با قرص برنج می شوند و به بیمارستان ها ارجاع داده می شوند حدود 60تا 70درصد فوت می کنند. در کشور ما 40درصد از مسمومیت ها قرص برنج که به بیمارستان ها ارجاع داده می شودند به مرگ منجر می شود.

* قرص برنج در منزل نباشد

وی اعلام کرد: معمولا این قرص به دلیل دفع آفات نباتات انباری در برخی از خانواده ها استفاده می شود و اولین توصیه برای جلوگیری از مسمومیت با این قرص چه خواسته و چه ناخواسته این است که این قرص در منزل نگهداری نشود.

سلطانی نژاد ادامه داد: یکی از راههای دیگر کاهش مسمومیت و مرگ و میرهای ناشی از مصرف این قرص این است که این موضوع و خطرات ناشی از مصرف این قرص به صورت جدی در رسانه ها و به خصوص رسانه ملی اطلاع رسانی درست شود و در صورت مشاهده مسمومیت در اسرع وقت مسموم به مراکز درمانی منتقل شود.

خواندنی های رکنا را در اینستاگرام دنبال کنید