وجود 7 میلیون هکتار کانون فوق بحرانی گرد و غبار در ایران / باید سالانه یک میلیون هکتار بیابان زدایی انجام دهیم

به گزارش رکنا، مسعود منصور در مراسم گرامیداشت روز جهانی مقابله با بیابان زایی که با شعار  «عبور از خشکسالی با مشارکت همگانی» در سازمان منابع طبیعی برگزار شد، مروری بر اقدامات و وضعیت فعلی کشور در حوزه بیابان زدایی داشت و گفت: مناطقی از کشور تحت تاثیر فرسایش بادی است. بر این اساس حدود ۳۰ میلیون هکتار از پهنه کشور در معرض فرسایش بادی قرار دارد. از این میزان، حدود ۱۴ میلیون هکتار پهنه های خسارت‌زای با فرسایش بیشتر هستند.

خسارت سالانه 3 هزار میلیارد تومانی گرد و غبار به ایران

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به کانون های بحرانی فرسایش گفت: همانطور که گفته شد ۱۴ میلیون هکتار از کانون های فرسایش، بحرانی هستند که خودشان هم درجه بندی می شوند و متاسفانه قریب به ۵۰ درصد این کانون ها، فوق بحرانی اند که می توانند منشاء گرد و غبار تلقی شوند.

وی افزود: پژوهش های انجام شده در سال ۹۸ نشان می‌دهد که میزان خسارات سالانه ناشی از فرسایش بادی به زیرساخت ها و اراضی کشاورزی چیزی قریب به ۳۰۰۰ میلیارد تومان است.

نهال کاری در بیش از 2 میلیون و 350 هزار هکتار از عرصه های بیابانی

منصور در ادامه به اقدامات انجام شده در زمینه مقابله با بیان زایی اشاره کرد و گفت: طی پنج دهه اخیر اقدامات مختلفی در این حوزه انجام شده است. به عنوان مثال بیش از دو میلیون و ۳۵۰ هزار هکتار نهال‌کاری در عرصه های بیابانی انجام شده است. در مناطقی که هجوم تپه های شنی به سمت سکونتگاه‌ها را داشتیم برای خروج از بحران فوری، بیش از ۳۰۰ هزار هکتار مالچ‌پاشی انجام و بستری برای فعالیت های بعدی شده است.

وی ادامه داد: همچنین در ۳۸ هزار هکتار از عرصه های کشور کار بادشکن زنده و غیرزنده انجام شده است. در حوزه مدیریت روان آب، ۴۶۳ هزار هکتار مدیریت انجام شده و یک میلیون و ۲۰۰ هزار مدیریت چرا صورت پذیرفته است.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور درباره اثربخشی اقدامات انجام شده، گفت: بیش از ۸۷ شهر با این اقدامات احیایی، مصون مانده‌اند. بیش از ۷۰۲۶ کیلومتر راه مواصلاتی در بستر پهنه‌های بیابانی تثبیت شده و از هجوم شن به سمت جاده جلوگیری شده است. قریب به ۱۸۱۰ کیلومتر راه آهن با اقدامات احیایی مهار شده است و در دریاچه ارومیه نیز اقدامات سازمان باعث شد که از وضعیت نامناسبی که داشت خارج شود.

لزوم استفاده از ظرفیت UNCCD برای مقابله با بیان زایی

منصور درخواست‌ها و پیشنهادهایی نیز در عرصه مقابله با بیابان زایی ارائه و اظهار کرد: نخست اینکه بدون مشارکت خیرین و مشارکت دستگاهای اجرایی و مردم نمی‌توانیم بر این مشکلات فائق آییم. این رویکرد آغاز شده و در سال ۱۴۰۰ توانستیم بیش از ۸۵ هزار هکتار عرصه های بیابانی را با کمک خیرین تثبیت کنیم.

وی ادامه داد: اقدام بعدی تقویت اعتبارات است. باید سالانه یک میلیون هکتار بیابان زدایی انجام دهیم؛ در حالی که اکنون با این منابع می‌شود ۳۰۰ هزار هکتار را پوشش داد. استفاده از ظرفیت unccd پیشنهاد بعدی است. نیازمند اقدامات مشترک با دیگر کشورها برای حل معضلات فراکشوری  هستیم. کنوانسیون مقابله با بیابان زایی در سال ۱۹۹۴ میلادی شکل گرفت و ۱۹۶ کشور عضو این کنوانسیون هستند. این کنوانسیون محل تبادل آرا برای حل مشکل ریزگردهاست و هرکدام از کشورهای عضو باید کارگروه ملی تشکیل دهند که در ایران شکل گرفته است. در ماده۱۱ و ۱۲ کنوانسیون الزام شده که کشورهای آسیایی کنوانسیون منطقه ای را تشکیل دهند که اگر قرار است اقدام مشترکی انجام دهیم باید در همین بستر باشد.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در خاتمه اضافه کرد: پیشنهاد چهارم، بازنگری در سیاست ها و برنامه های اجرایی مرتبط با مقوله خشکسالی به ویژه در حوزه مدیریت منابع آب است. با برداشت بی رویه از سفره ها و بیلان منفی بسیاری از دشت های کشور مواجهیم که باید به درستی مدیریت شود. از ۱۲۵ میلیون هکتار عرصه کشور که نیازمند کار آبخیزداری برای جلوگیری از فرسایش آبی است تا کنون روی ۳۳ میلیون هکتار کار کرده ایم و اگر سالانه یک تا دو میلیون هکتار را انجام دهیم عملا نمیتوانیم بر مشکلات فائق شویم و نیازمند مشارکت دستگاه‌های دیگر و تقویت اعتبارات برای این امر هستیم.