کشتن یک بیگناه مانند کشتن همه انسانهاست

مِنْ أَجْلِ ذَٰلِکَ کَتَبْنَا عَلَىٰ بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا ۚ وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَیِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ کَثِیرًا مِنْهُمْ بَعْدَ ذَٰلِکَ فِی الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ(آیه۳۲،سوره مائده)

ترجمه:

به این سبب بر بنی اسرائیل لازم و مقرّر کردیم که هر کس انسانی را جز برای حق، [قصاص] یا بدون آنکه فسادی در زمین کرده باشد، بکشد، چنان است که همه انسان ها را کشته، و هر کس انسانی را از مرگ برهاند و زنده بدارد، گویی همه انسان ها را زنده داشته است. و یقیناً پیامبران دلایل روشنی برای بنی اسرائیل آوردند، سپس بسیاری از آنان بعد از آن در روی زمین به [تجاوز از حدود حقّ و فساد و] زیاده روی برخاستند.

اشاره:

مفسران در توضیح این آیه سخنان گوناگونی به میان آورده اند علامه طباطبایی در ذیل این آیه می گوید هر انسان از آن جهت که انسان است - حقیقتی را همراه خود دارد که آن انسانیت است. تمام انسان ها در این حقیقت با هم مشترکاند و بین یک نفر و افراد دیگر از این نظر تفاوتی نیست خداوند می خواهد این حقیقت باقی بماند تا عبادت او برای همیشه در روی زمین ادامه داشته باشد.

از طرفی عمر انسان ها کوتاه است و باید انسان ها یکی پس از دیگری زندگی کنند تا این حقیقت ادامه پیدا کند حال اگر کسی بدون دلیل - و نه برای قصاص یا مبارزه با فساد در روی زمین - انسان بی گناهی را بکشد حقیقت انسانیت را مورد تعرض قرار داده و با خواست خدا مخالفت کرده است؛ چرا که خدا می خواهد انسانیت ادامه پیدا کند؛ اما آن شخص انسانیت را کشته است؛ اگر چه یک نفر را کشته باشد. به همین دلیل اگر کسی یک انسان بیگناه را به قتل برساند گویی تمام انسان ها را به قتل رسانده و اگر انسانی را از مرگ نجات دهد گویی همۀ انسان ها را از مرگ نجات داده است. این یعنی با کشتن یک انسان بی گناه حقیقت انسانیت کشته می شود و با نجات یک انسان حقیقت انسانیت زنده می گردد در روایات اهل بیت نیز این مضمون آمده که اگر کسی انسان بیگناهی را بکشد در مکانی از جهنم قرار میگیرد که اگر تمام انسان ها را می کشت باز در همان مکان قرار می گرفت البته اگر انسان دیگری را بکشد، عذاب او در آن مکان بیشتر میشود.

(منبع:تفسیر المیزان؛جلد۵؛صفحات۳۲۲و۳۲۸_قرآن حکیم ؛ترجمه آیت الله مشکینی)