سفری به ایران برای دفاع از حیثیت انگلیس

حضور وزیر خارجه انگلیس به عنوان یکی از اضلاع اروپایی برجام در بحبوحه تلاش‌های ایران و اروپا برای حفظ این توافق بیش از هر چیز نمایان کننده عزم سیاسی و عملی اروپا برای ایستادن در مقابل کارشکنی‌های امریکاست. این اراده از یک سو با بیانیه‌های متعدد و مواضع سفت و سخت اروپایی‌ها در دفاع از برجام و از سوی دیگر با واقعیت بخشیدن به راهکارهای عملی حفظ این توافق و اجرای قوانین بازدارنده در مواجهه با بازگشت نظام تحریم‌های هسته‌ای امریکا نمایان شده است. چه دیدارهای سطح بالای مقام‌های ایران و اروپا که هم در قالب رایزنی‌های اقتصادی با هدف حفظ توافق هسته‌ای و نیز تداوم بخشیدن به گفت‌وگوهای سیاسی دو طرف انجام می‌شود، در این راستا قابل فهم است.

انگلیس به عنوان شریک اروپایی برجام تاکنون تأکید ویژه‌ای بر حفظ این توافق داشته است. جرمی ‌هانت در خلال دیداری که با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در حاشیه هفتاد و سومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک داشت، توافق هسته‌ای را پیمانی حیاتی برای امنیت جهانی خواند و ضمن تأکید بر کوشش کشورش جهت حفظ آن، از ایران خواست همچنان به تعهدات برجامی‌اش وفادار بماند. تأکیدی که نشان می‌دهد اگرچه انگلیس که به دلیل قدرت و نفوذش هر از گاهی خود را از قوانین اتحادیه اروپا که به اجرایش علاقه‌ نداشت مستثنی می‌کرد و مخالف سرسخت افزایش اختیارات اتحادیه در حوزه‌هایی مانند امنیت و سیاست خارجی بود، اما به برجام جور دیگری نگاه می‌کند. لندن تا حد نسبتاً قابل قبولی همصدا با اتحادیه اروپا از حیات برجام حمایت و در مقابل مواضع ترامپ Trump ایستادگی کرده است. پیگیری این سیاست در حالی است که برگزیت و پیامدهای غیر قابل پیش‌بینی آن برای انگلیس که بزرگ‌ترین دریافت کننده سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اتحادیه اروپا به شمار می‌آید، دست‌کم در کوتاه مدت باعث شود تا مقام‌های این کشور برای جلوگیری از این پیامدهای زیان بار اولویت‌های تجاری خود را بر هر نگاه دیگری ارجح بدانند. انتخابی که مقام‌های انگلیسی بر پایه آن می‌کوشند از کاسته شدن قدرت نفوذ انگلیس جلوگیری کرده و مانع از آن شوند تا این کشور در مقایسه با اتحادیه اروپا شریک تجاری کم اهمیت‌تری قلمداد شود. این در حالی است که موضوع تبادل پول و ارتباط‌های بانکی و تحریم‌های مالی ایران تحت تأثیر خروج امریکا از برجام به یکی از اصلی‌ترین چالش‌های مناسبات اقتصادی ایران و اروپا تبدیل شده است. موانعی که گرچه روی کاغذ حل شده اما بی تردید فشارهای پیدا و پنهان امریکا و رد پای لابی سعودی و اسرائیلی در کشورهای اروپایی، موج فزاینده‌ای از نگرانی را برای کمپانی‌های بزرگی که با امریکا، اسرائیل و کشورهای عربی، تجارت و معامله دارند، نسبت به حضور در بازار Store اقتصادی ایران به وجود آورده است.

وزیر خارجه انگلیس ذیل چنین فضایی با هدف حفظ مراودات اقتصادی با تهران که در دوره پس از برجام روند رو به افزایشی داشته است، به تهران سفر می‌کند تا ضمن اطمینان بخشی به اینکه کشورش سهم قابل قبول خود را در عملیات حفظ برجام ایفا می‌کند، نشان دهد لندن تا چه اندازه خواهان تعمیق رابطه اقتصادی با تهران حتی با وجود تهدیدات متعدد دولتمردان امریکا به قطع ارتباط شرکای اروپایی‌اش با کشورمان است.

انگلیس در حالی که با چالش‌های ناشی از تصمیم به خروج از اتحادیه اروپا دست و پنجه نرم می کند، می‌کوشد با سایر کشورهای اروپایی در حفظ برجام به عنوان پیمانی که بیش از هر چیز وجه امنیتی آن را غالب می‌بیند، همسویی کند و در عین حال بر این واقعیت تأکید می‌کند که رابطه سیاسی و اقتصادی‌اش با کشورهای منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران تحت تأثیر تلاش‌های آشکار و پنهان دشمنان منطقه‌ای ایران برای تخریب رابطه قرار نمی‌گیرد. جرمی‌ هانت در هفته‌ای که گذشت سفری به عربستان و امارات عربی متحده داشت. او در این سفرها با سران عربستان سعودی و امارات و همتای عمانی خود دیدارهایی از سر گذراند که گام‌هایی در امتداد پایان بخشیدن به خصومت‌های منطقه‌ای ارزیابی می‌شود. این رویداد نشان می‌دهد لندن در پیگیری بحران‌های منطقه‌ای با حفظ رابطه‌اش با تهران نمی‌خواهد در جبهه متحد مخالفان ایران بایستد.

این نکته‌ای است که پیش از این کمیته روابط خارجی مجلس اعیان انگلیس درخصوص روند جهت گیری سیاست خارجی این کشور در منطقه خاورمیانه آن را مورد توجه قرار داده است. سیاستی که به دولت توصیه می‌کند لندن دیگر نباید به رهبری امریکا در سیاست‌های خود در قبال خاورمیانه اتکا کند و می‌بایست از همکاری با اتحادیه اروپا از تداوم اجرای توافق هسته‌ای با ایران اطمینان حاصل کند.

بنابراین سفر‌ هانت به تهران پس از سفر به عربستان و بی اعتنایی به مواضع امریکا که از یک سو اروپا را به دلیل حفظ توافق هسته‌ای تهدید می‌کند و از سوی دیگر محدود کردن توان قدرت منطقه‌ای ایران را با پیگیری پروسه موهوم ایران هراسی دنبال می‌کند، مورد توجه قرار می‌گیرد. جایی که انگلیس دیگر عضو اتحادیه اروپایی نیست و می‌خواهد با تقویت همپیمان‌های بین‌المللی‌اش به تصمیم به خروج از اتحادیه مشروعیت ببخشد و در سطحی بزرگ‌تر می‌خواهد با خروج امریکا از یک پیمان جهانی از حیثیت سیاسی خود دفاع کند.اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید