سفر روحانی به اروپا؛ تلاش برای کم کردن فشار آمریکا

به گزارش گروه سیاسی رکنا، پس از دستور دونالد ترامپ Trump مبنی بر خروج آمریکا از برجام، این اولین سفر اروپایی حسن روحانی به حساب می‌آید که می‌تواند برای حفظ برجام بدون آمریکا و از جهات سیاسی و اقتصادی برای جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت باشد. احتمالا دستاوردهای سیاسی این سفر در قیاس با دستاوردهای اقتصادی آن اهمیت بیشتری خواهد داشت. به‌خصوص که در مقابل خواست ترامپ که رسما خواستار دوری گزیدن کشورهای اروپایی و شرکای خود از ایران شده، کشورهای اروپایی مقاومت قابل توجهی از خود نشان داده‌اند و مصوبه اخیر اتحادیه اروپا هم در حمایت از برجام در همین راستا است.

در این زمینه سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با تاکید بر اهمیت این سفر، می‌گوید: این اولین سفر رئیس‌جمهور به اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام است. البته در این مدت تماس‌های گوناگونی در سطوح مختلف بین مقامات ایران و اتحادیه اروپا برقرار بوده است ولی این سفر در این سطح از اهمیت برجسته‌ای برخوردار است و می‌تواند راهکارها و تصویر و تصور دقیق‌تری را در برابر همکاری‌های ایران و کشورهای اروپایی قرار دهد.

بهرام قاسمی ادامه می‌دهد: با توجه به استمرار استراتژی ضدایرانی دولت ترامپ علیه ایران و خروج این کشور از این توافق بین‌المللی، اکنون در شرایطی هستیم که دیگر اعضای برجام و اتحادیه اروپا باید در عمل، تعهد خود به برجام و تامین منافع ایران از این توافق بین‌المللی را اثبات کنند.

وی همچنین می‌افزاید: در شرایط کنونی که شاهد خروج آمریکا از برجام و انجام مذاکرات فشرده بین ایران و اروپا برای بررسی راهکارهای حفظ این توافق بین‌المللی با توجه به علاقه‌مندی جامعه جهانی و اتحادیه اروپا بر حفظ برجام هستیم این سفر اهمیت بسیار بالایی در تبیین ادامه مسیر این همکاری‌ها خواهد داشت.

همچنین استقبال دو کشور اروپایی از رئیس‌جمهور ایران در اوج فشارهای آمریکا به اروپا علیه ایران نشان می‌دهد که اختلافی جدی در نوع نگاه و تعامل اروپا و آمریکا بر سر ایران و برجام وجود دارد و ایران توانسته است با درایت معاملات فراآتلانتیکی را بر هم زده یا روی آن تاثیرگذار باشد.

از سوی دیگر رسانه‌های خارجی و دشمنان جمهوری اسلامی به‌خصوص آمریکا و اسرائیل تلاش زیادی می‌کنند تا ایران را به عنوان یک کشور منزوی در جهان معرفی کنند اما نفس این سفر رئیس‌جمهور یک اقدام امیدوارکننده در راستای گسترش تعاملات بین‌المللی کشور محسوب می‌شود. این سفر باطل‌کننده این تلاش است و نشان می‌دهد که تحرکات دیپلماتیک ایران با وجود ناخشنودی آمریکا و متحدانش ادامه دارد. با انجام این سفر ابتکار عمل دولت ایران برای تقویت روابط دوجانبه با کشورهای اروپایی در برابر هجمه‌های ضدایرانی آمریکا قابل توجه است.

این سفر می‌تواند اقدامی در جهت بازی کردن در شکاف ایجاد شده میان اروپا و آمریکا باشد که به عنوان یک دستاورد و تحرک دیپلماتیک قابل قبول به حساب می‌آید. در شرایط کنونی دعوت دو کشور اروپایی مهم از رئیس‌جمهور ایران با وجود مانورهای سیاسی و تبلیغاتی محور غربی-عبری-عربی می‌تواند نماد روشنی از حرکت اروپا به سمت شکستن فضای یکچانبه‌گرایی آمریکا در جهان ولو در بعد سیاسی تلقی شود.

از سوی دیگر اروپا هم در شرایط کنونی با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند. مشکلات و چالش‌های متعدد اروپا در خصوص مهاجرت، افراط‌گرایی، تروریسم و حتی مواد مخدر Drugs و جرایم سازمان‌یافته نیاز این قاره را به همکاری و تعامل سازنده با جمهوری اسلامی ایران که در کلیه زمینه‌های مذکور می‌تواند کمک حال اروپا باشد و رئیس‌جمهور هم بارها به آن اشاره کرده، افزایش داده است.

همچنین این دعوت و سفر نشان می‌دهد که اروپا نقش ایران را به عنوان یک کشور مقتدر و بزرگ در غرب آسیا به خوبی پذیرفته و به همین دلیل می‌کوشد تا بر اساس اصل حفظ منافع دوسویه، تعاملات خود را با ایران گسترش داده و تقویت کند. اروپایی‌ها پس از برجام و دستیابی به توافق با ایران برای حفظ پرستیژ خود که بعد از سالیان دراز توانستند موفقیتی دیپلماتیک به دست آورند به شدت علاقمند به همراهی با ایران در ابعاد سیاسی، امنیتی و اقتصادی هستند.

از سوی دیگر اتریش از چند روز آینده ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را بر عهده خواهد گرفت. اتحادیه اروپا ممکن است اختیار شرکت‌های خصوصی بزرگ و فراملیتی را نداشته باشد اما بر شرکت‌های کوچک داخلی که ارتباط تجاری با آمریکا ندارند نفوذ دارد و درباره مسائل مرتبط با تعاملات سیاسی و امنیتی کاملا صاحب اختیار است و می‌تواند در این زمینه به صورت صد در صدی با ایران تعامل داشته باشد.

سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان هم به همکاری‌های ایران با دو کشور سوئیس و اتریش در حوزه اقتصادی و صنعتی اشاره و عنوان می‌کند: در حال حاضر کشور اتریش در بین کشورهای اروپایی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، چنان که شاهد این هستیم که بسیاری از نهادهای بین‌المللی و وابسته به سازمان ملل از جمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این کشور قرار گرفته‌اند و می‌توان از اتریش به عنوان یکی از پایتخت‌های تاریخی دیپلماسی بین‌الملل یاد کرد.

قاسمی در ادامه با اشاره به اینکه اتریش از اول جولای ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را بر عهده خواهد گرفت، بیان می‌کند: آقای روحانی اولین مقام بلندپایه‌ای است که بعد از واگذاری ریاست دورهای اتحادیه اروپا به اتریش، به این کشور سفر می‌کند.

به هر صورت سفر رسمی رئیس جمهور اسلامی ایران به دو کشور اتریش و سوئیس که با دعوت روسای جمهور این دو کشور صورت می‌گیرد می‌تواند پیش‌زمینه‌ای برای همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه ایران با کشورهای اروپایی و کم کردن فشار آمریکا برای از بین بردن برجام به حساب بیاید. اتفاقی که در شرایط کنونی شاید بتواند کمی از تلاطم‌های ایجاد شده برای کشور کم و گره‌ای از مشکلات مردم باز کند.