چطور باید مراقب دیابت بارداری باشیم؟

البته تغییرات فیزیولوژیکی که برای خانم‌ها در این دوران اتفاق می‌افتد هیچ مزاحمتی برای سلامت مادر و جنین تا به امروز نداشته است و اکثر خانم‌ها این دوران را بدون هیچ مشکلی پشت سر گذاشته‌اند؛ اما شیرین بودن این دوران به کام برخی از خانم‌ها تلخ می‌شود؛ به‌طوری‌که ممکن است خطرهای جدی، سلامت مادر و جنین را در بارداری تهدید کند و سفر 9 ماهه آن‌ها به سفری سخت و طولانی تبدیل شود.

به گزارش رکنا ، یکی از این خطرهای جدی را می‌توان دیابت بارداری نامید. به همین منظور دکترامیر بهرامی احمدی، پزشک دیابت و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ، درباره این بیماری دیابت دوران بارداری در این مطلب توضیحات کاملی را به شما ارائه می‌دهند تا اگر قصد باردارشدن دارید یا در حال حاضر باردار هستید؛ از همه جنبه‌های این بیماری باخبر شوید. البته تضمین صددرصدی وجود ندارد که دیابت بارداری اتفاق نیفتد ولی با در نظر گرفتن برخی نکات می‌توانید خطر دیابت و بارداری را کاهش دهید.

دیابت بارداری چیست؟

دکتر امیر بهرامی احمدی پزشک دیابت می‌گوید: «دیابت بارداری به تحمل نکردن کربوهیدرات‌ها و قندها در بدن مادر گفته می‌شود که برای نخستین بار در بارداری ایجاد شده یا مادر قبل از بارداری به آن مبتلا بوده اما در دوران حاملگی مادر، توسط پزشک معالج تشخیص داده می‌شود. معمولا این دیابت مادران باردار را به دو دسته تقسیم می‌کنند. مادرانی که در دسته اول قرار می‌گیرند مادرانی هستند که از قبل از بارداری دچار بیماری دیابت بوده‌اند این گروه را دیابت نوع یک بارداری و گروه بعدی مادرانی را که هنگام بارداری به این بیماری مبتلا می‌شوند دیابت نوع دو بارداری می‌نامند.

لازم است که بدانید دیابت بارداری به‌‌عنوان رایج‌ترین مشکل پزشکی در جهان شناخته‌شده و 3/3درصد از زنان باردار را شامل می‌شود. طبق جدیدترین دسته‌بندی که برای دیابت مطرح‌ شده؛ دیابت به چهار دسته نوع یک، نوع دو، انواع نادر دیابت و نوع بارداری دسته‌بندی می‌شود. این بدین معناست که دیابت دوران بارداری در یکی از دسته‌بندی‌های مهم این بیماری قرارگرفته است.»

روش‌های تشخیص دیابت بارداری

دکتر امیر بهرامی احمدی می‌گوید: هنوز در معیارهای تشخیص وحدت نظر قطعی در وجود ندارد و روش‌های مختلفی برای تشخیص توسط متخصصان مطرح‌ شده است؛ اما بهترین روش آزمون دوساعته 75 میلی‌گرم گلوکز است.

دلیل ابتلا به دیابت بارداری چیست؟

دلیل اصلی ابتلا به دیابت بارداری به‌طور حتم هنوز مشخص نشده است، بلکه تاثیرات بارداری است که میزان قند خون را از حالت تعادل خارج می‌کند. زمانی‌که مواد خوراکی مصرف می‌شوند، بدن به هضم آن‌ها می‌پردازد تا قند یا همان گلوکز را تولید کند و به جریان خون بفرستد. پانکراس یا همان لوزالمعده در جواب انسولین ترشح می‌کند. انسولین هورمونی است که به حرکت قند در جریان خون کمک می‌کند تا به سلول‌های بدن برسند و انرژی کافی را به دست آورند.

غربالگری دیابت در دوران بارداری

همیشه این سؤال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان میزان دیابت بارداری را غربالگری کرد؟

دکترامیر بهرامی احمدی در این‌ باره می‌گوید که بهترین روش تست تحمل گلوکز برای غربالگری در این دوران است؛ اما حساس‌ترین نوع غربالگری، نوع همگانی آن است که بین هفته‌های 24 بارداری تا 28 حاملگی به‌وسیله آزمون خوراکی تحمل گلوکز یک‌ساعته 50میلی‌گرم ارزیابی قرار می‌گیرد و با قند خون ناشتا خانم باردار ارزیابی می‌شود. این تست به‌خوبی نشان می‌دهد که اگر مادر باردار با تست یک‌ساعته قندی بالای 130 و اگر در تست سه‌ساعته بالای 100 داشته باشند به این بیماری مبتلا شده است.

البته زمان غربالگری برای مادرانی که سابقه بارداری‌های پرخطر داشته‌اند زودتر انجام می‌شود. زمان انجام غربالگری دیابت بارداری طبق لیست مشخصی مانند عوامل خطرزا، سن بالای بارداری، وزن بالای مادر، اختلال متابولیسم گلوکز یا دفع گلوکز، سابقه فامیلی دیابت و سابقه اختلال در حاملگی‌های قبلی انجام می‌گیرد.

عوارض دیابت بارداری روی مادر و جنین

دکترامیر بهرامی احمدی متخصص دیابت از عوارض ناشی از این بیماری روی جنین و مادر می‌گوید: «از جمله این عوارض می‌توان زایمان‌های زودرس، افزایش آب اطراف جنین، سقط و خفگی جنین، مرگ‌ومیر و نقص فیزیکی جنین عوارض دیابت بارداری را نام برد که هر کدام از این عوارض‌ها اثرهایی مخرب را بر جا می‌گذارند.

ماکروزومی حالتی است که جنین به دلیل انسولین بیش‌ از حدی که به جفت منتقل می‌شود، رشد زیادی دارد و بسیار بزرگ می‌شود. زمانی‌که جنین بزرگ باشد زایمان طبیعی را دشوار می‌کند و احتمال عمل جراحی روی جنین در زمان زایمان و تولد را افزایش می‌دهد. در مادری که قند خون بالایی دارد، ریسک زایمان زودرس افزایش پیدا می‌کند. گاهی هم به دلیل رشد زیاد جنین به تشخیص پزشک زایمان زودتر انجام می‌شود. به همین دلیل ممکن است نوزاد به دلیل کامل نشدن ریه‌، دچار مشکلات تنفسی شود.»

پیشگیری از دیابت

ورزش قبل و در دوران بارداری از دیابت بارداری پیشگیری می‌کند. سعی کنید روزی ۳۰ دقیقه ورزش کنید. پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا برای شما مفید هستند. اگر این زمان برایتان سخت است، می‌توانید زمان را کم کنید و تعداد دفعات را در روز افزایش دهید. پیاده‌روی برای رسیدن به مقصدهای نزدیک روش خوبی است که خودتان را مجبور می‌کنید تا به هدف برسید. قبل از اقدام برای بارداری وزن خود را کم کنید.

پزشکان توصیه کاهش وزن در دوران بارداری دارند ولی اگر قصد بچه‌دار شدن دارید، قبل از آن وزن‌تان را کم کنید. برخی از عادات غذایی خود را تغییر دهید. برای کاهش وزن به خود این انگیزه را بدهید که برای بلندمدت سلامت بیشتر از جمله سلامت قلب، انرژی بیشتر و اعتماد به ‌نفس بالاتر به دست می‌آورید. حتما با پزشک و مشاور صحبت کنید و توصیه‌های مراقبتی آن‌ها برای سلامت بیشتر و کنترل سطح گلوکز خون را جدی بگیرید. زمانی‌که با پزشک متخصص خود مدام در ارتباط باشید می‌توانید سطح گلوکز خون‌تان را مرتب اندازه بگیرید و نگران مشکل سلامت خود و جنین‌تان نباشید.

نکات مهم مراقبتی بعد از زایمان

برای این‌که نگران زایمان خود نباشید، از راهنمایی‌های پزشک کمک بگیرید. بعد از تولد نوزاد، مراقبت‌های پس از زایمان را جدی بگیرید تا به وزن متناسب و سالم خود برگردید، هر روز ورزش کنید و رژیم غذایی مغذی را پیش بگیرید. در توجه به وضعیت بدن بعد از زایمان به کنترل گلوکز خون و بازگشت کامل سلامتی کمک می‌کند. بیشتر خانم‌هایی که دیابت بارداری می‌گیرند خوشبختانه به شرایط نرمال بازمی‌گردند اما ممکن است که تعداد کمی از آن‌ها به دیابت بارداری بعد از زایمان دچار شوند.

به ‌طور معمول درصد قابل ‌توجهی از این خانم‌ها در بارداری‌های بعدی هم دیابت بارداری را تجربه می‌کنند. در دوران بارداری که زمان بیشتری برای خودتان دارید، در مورد تغذیه فرزندتان تحقیق کنید و اطلاعات بیشتری در مورد نکات کلیدی کودک بعد از تولد به‌دست آورید. به گفته برخی از مطالعات شیر مادر می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را در نوزاد تازه متولد شده کاهش دهد.

دیابت بارداری اغلب بعد از زایمان از بین می‌رود و به حالت قبل بازمی‌گردد، ولی آنچه نگران‌کننده به نظر می‌رسد، سلامت نوزاد است. البته اگر مراقبت‌های لازم صورت نگیرد، برای مادر هم می‌تواند تبدیل به دیابت نوع دو شود. پزشکان بعد از زایمان و شش هفته بعد از آن قند خون مادر را چک می‌کنند تا از وضعیت او مطمئن شوند. برای اطمینان بیشتر می‌توانید هر چند وقت یک‌بار قند خون خود را اندازه‌گیری کنید.

کنترل دیابت بارداری

دکتربهرامی هدف از تغذیه‌درمانی در دوران دیابت بارداری را فراهم آوردن میزان کافی کالری و تغذیه مناسب برای رشد جنین می‌داند. او اضافه کرد که دیابت بارداری تا حد زیادی با رژیم غذایی، ورزش متعادل و کنترل وزن درمان می‌شود و به‌ندرت نیاز به انسولین پیدا می‌شود؛ اما مهم‌ترین گام برای کنترل این بیماری رژیم غذایی مناسب است. باید قند قبل از غذا و بعد از آن را اندازه بگیرند. اندازه نرمال قند خون مادر باردار باید بین 80 تا 120 باشد.

کتون ادرار هم می‌تواند راهکار دیگر برای چک کردن میزان قند خون ناشتا در این دوران باشد. بهرامی اشاره کرد که طول مدت رژیم غذایی بسته به سن و وزن دوران بارداری بستگی دارد. اگر این رژیم‌های غذایی روی بیمار اثرگذار نباشد پزشک معالج مجبور به تجویز انسولین می‌شود. انسولین‌های دیابت بارداری به دو دسته طولانی اثر و کوتاه اثر برای کنترل قند بالا تجویز می‌شوند تا پزشک بتواند میزان قند را به حالت نرمال بازگرداند. علاوه بر این بسته به شرایط بیمار نوبت‌های انسولین سنجیده می‌شود و بهتر است از انسولین‌های انسانی استفاده شود. این انسولین خطر کمتری نسبت به انسولین‌های حیوانی دارد.»آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.