بیماری فصل زرد!

ویروس روتا هم یکی از این بیماری‌هاست که در فصل برگریزان بیشتر به سراغ کودکان می‌آید. نامی که شاید کمتر به گوش‌تان خورده باشد و با شنیدن آن از زبان پزشک متعجب شوید.

به گزارش رکنا ، در بیماری روتا ، اسهال و استفراغ به سراغ کودک‌تان می‌آید؛ درنتیجه از کنار مشکل جدی بی‌آبی بدن ناشی از ویروس روتا نمی‌توان به همین راحتی عبور کرد. بهره‌مندی از اطلاعات ضروری درباره این بیماری سخت قطعا به والدین کمک می‌کند در صورت ابتلای فرزندشان به آن آگاه باشند که باید چه اقداماتی کرده و موقعیت را مدیریت کنند. به همین منظور در این بخش از رکنا مصاحبه‌ای با دکتر فاطمه‌السادات هاشمی، متخصص کودکان و نوزادان داشته‌ایم تا در زمینه این بیماری و راه‌های درمان آن بیشتر بدانیم.

ویروس روتا یا اسهال و استفراغ عفونی

دکتر فاطمه هاشمی می‌گوید: «ویروس‌روتا شکل وخیمی از اسهال و استفراغ عفونی در کودکان است که به سبب آن بدن کودک به‌شدت کم آب‌شده و خطری جدی او را تهدید می‌کند. عفونت ویروس روتا عامل بسیاری از گاستروانتریت‌های حاد در بین کودکان زیر پنج سال است که در برخی از کشورهای جهان سوم باعث مرگ نوزادان و کودکان می‌شود و از هر 10 کودک هشت کودک به طور نسبی در کشورهای آلوده به آن دچار می‌شوند.»

علت ابتلای کودکان به ویروس روتا

دکتر فاطمه هاشمی می‌گوید: «علل ابتلای کودکان به این بیماری قطعا رعایت نکردن بهداشت در این رنج سنی است؛ در نتیجه خانواده‌ها نقشی اساسی در این زمینه‌ دارند. متأسفانه ویروس روتا از طریق مدفوع افراد آلوده در هنگام تعویض پوشک یا در دستشویی مهدکودک‌ها در بین کودکان گسترش می‌یابد.

البته نشستن دست‌ها هم می‌تواند عاملی اساسی در بروز این بیماری خطرناک باشد. همه ما به‌خوبی می‌دانیم که محیط اطراف‌مان تا چه اندازه‌ای آلوده است و کودک پس از هر بار دست زدن به وسایل خانه یا مهدکودک چه بار زیادی از کثیفی را لمس می‌کند؛ اما این‌ها تنها علل انتقال این بیماری نیست بلکه آب کثیف، غذای آلوده و کودکان بیمار و ناقل هم برای انتقال بیماری آماده‌اند تا دست در دست هم دهند و ویروس روتا را وارد بدن کودک‌های دیگر بکنند.»

علائم بیماری ویروس روتا

علائم این بیماری ناآشنا تب، تهوع و استفراغ است که با کرامپ‌های شکمی و اسهال شدید به سراغ کودکان می‌آید. به همین منظور دکتر فاطمه هاشمی به‌طور جدی به والدین درباره مشاهده علائم بیماری هشدار می‌دهد. البته والدین باید حواس‌شان را جمع کنند؛ این بیماری ممکن است با یک سرماخوردگی و آبریزش بینی خیلی جزئی شروع شود و علائم خود را در مرحله بعدی رو کند.

گاهی اسهالی که ناشی از عفونت ویروس روتا است آن‌قدر شدید می‌شود که خیلی زود به کم‌آبی بدن می‌انجامد. دکتر هاشمی می‌گوید:«علائم این بیماری ممکن است بعد از اسهال شدید به کم‌آبی منجر شود که خود کم‌آبی بدن علائمی مانند تشنگی، تندخویی، بیقراری، رخوت، چشم‌های گودرفته، خشکی دهان و زبان، خشکی پوست، کم شدن ادرار و خشک بودن پوشک نوزاد به مدت چند ساعت را در پی داشته باشد. پس در صورت مشاهده چنین علائمی حتما سریع به پزشک معالج مراجعه کنید.»

روش‌های تشخیص ویروس روتا

بهترین و سریع‌ترین راه تشخیص بیماری‌هایی که به اسهال و استفراغ ختم می‌شوند آزمایش خون است که به‌طور دقیق‌تری اطلاعات را در اختیار پزشک معالج قرار می‌دهد. پزشک در این مرحله ادرار و مدفوع کودک را برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده تا از ابتلای احتمالی کودک به ویروس روتا مطلع شود؛ در برخی از موارد جواب آزمایش منفی است و کودک فقط به یک اسهال خفیف و بدون ویروس مبتلا شده است.

آیا این بیماری در بین کودکان مسری است؟

متأسفانه این بیماری یک از مسری‌ترین و کشنده‌ترین ویروس‌هایی است که در بین کودکان جریان دارد و می‌تواند به‌راحتی از کودکی به کودک دیگر منتقل شود. این ویروس در فصول پاییز و زمستان خیلی بیشتر به کودکان منتقل می‌شود بنابراین والدین باید حسابی در این مورد آگاه باشند.

ویروس روتا چگونه در بین کودکان گسترش می‌یابد؟

دکتر فاطمه هاشمی می‌گوید: «ویروس روتا معمولا از طریق ویروس‌های موجود روی انگشتان دست و گاهی اوقات روی اسباب‌بازی‌ها و وسایل دیگر از راه دهان وارد بدن کودک می‌شود و می‌تواند میکروب را در بدن کودک به طرز باورنکردنی افزایش دهد. کودکان اغلب دوست دارند که در محیط‌های اجتماعی مانند مهد و مدارس دست یکدیگر را بگیرند؛ غافل از آن‌که ممکن است بیماری خود را به دوست صمیمی‌شان‌ منتقل کنند.

پس سعی کنید تا آنجا که ممکن است در فصل سرما حواس‌تان بیشتر به کودکان خود باشد. کودکان می‌توانند ویروس روتا را قبل و بعد از ایجاد علائم به فرد دیگر منتقل کنند. این بیماری معمولا بین یک تا سه روز پس‌ از آن که کسی در معرض ویروس قرار می‌گیرد شروع می‌شود. کودکانی که قبلا آلوده ‌شده‌اند ممکن است دوباره آلوده شوند. معمولا بیماری پس از اولین ابتلا شدت کمتری در بین بیماران دارد.»

روش‌های پیشگیری

اصولا پیشگیری از بیماری‌های مسری کار بسیار سختی است و چه بخواهیم و چه نخواهیم در برخی موارد انتقال بیماری صورت می‌گیرد؛ اما قطعا راه پیشگیری منطقی هم وجود دارد؛ شما می‌توانید با تشویق کودک خود به شستن دست‌هایش پس از دستشویی و قبل از خوردن غذا احتمال ابتلا را کاهش دهید. البته مادرها هم باید دقت داشته باشند تا دست‌های خودشان را هم به‌خوبی بشویند.

برای این‌که یکی از روش‌های انتقال، دست‌های آلوده والدین است که در امر غذا خوردن به کودکان کمک می‌کنند. بهترین روش شستن دست کودک و والد با آب گرم و صابون است؛ لابه‌لای دست‌های تپل نوزادان قطعا جایی برای جمع‌آوری میکروب است که اگر با دقت شسته شود خطر ابتلا به بیماری هم کمتر می‌شود. دکتر هاشمی همچنین می‌گوید: «تا آن جا که می‌توانید از حوله‌ها برای خشک‌کردن دست نوزادان و کودکان استفاده نکنید؛ اصولا حوله‌ها منبع آلودگی هستند؛ بهترین راه خشک‌کردن دست دستمال‌های خشک و یک‌بارمصرف است.»

واکسن ویروس روتا

درباره اهمیت و نقش واکسن ویروس روتا در پیشگیری از بروز بیماری‌های عفونی کودکان باید بگوییم که در میان ویروس روتا‌ها هم برای دو ویروس مشخص واکسن وجود دارد. واکسن RotaTeq® RV5»در سه دوز در سن دو، چهار و شش ماهگی تزریق می‌شود و «Rotarix ® RV1» در دو دوز در دو و چهار ماهگی داده می‌شود.

دکتر هاشمی در این باره می‌گوید: «این واکسن‌ها معمولا با واکسن‌های دیگر کودک باهم تزریق می‌شوند، اما شش هفته زودتر هم می‌توانند تزریق شوند. نوزادان باید اولین دوز را قبل از 15 هفتگی دریافت کنند، اما گاهی اوقات تا 20 ماهگی به آن‌ها داده می‌شود. تمام دوزها باید تا هشت ماهگی (32 هفتگی) تکمیل شود. هر دو واکسن خوراکی هستند. واکسن ویروس روتا ممکن است همزمان با سایر واکسن‌های دوران کودکی تزریق شود. این واکسن در مقابل ویروس روتا مؤثر و بی‌خطر است و روی انواع دیگر اسهال‌ها اثر نمی‌کند اما خطر تهدیدکننده اسهالی را که توسط ویروس روتا ایجاد می‌شود کاهش می‌دهد.»

راه‌های درمانی

دکتر فاطمه هاشمی درباره درمان ویروس روتا می‌گوید: «این بیماری عفونت ویروسی است، بنابراین با آنتی‌بیوتیک درمان نمی‌شود و سریعا باید به پزشک مراجعه کرد تا از نزدیک کودک را تحت نظر بگیرد؛ زیرا اسهال در کودکان می‌تواند باعث کم‌آبی بدن و خطرآفرین شود. تعداد دفعات ادرار کودک را در یک ساعت قبل حتما به خاطر داشته باشید تا بتوانید با پزشک معالج‌شان در میان بگذارید. جالب است بدانید که نوزادان باید حداقل هر شش ساعت یک‌بار ادرار داشته باشند و نوزادان بزرگ‌تر باید حداقل هشت ساعت یک‌بار ادرار کنند. اگر فکر می‌کنید که فرزند شما دچار بی‌آبی بدن است از پزشک کمک بگیرید.»

چه کودکانی به این بیماری دچار می‌شوند؟

دکتر فاطمه هاشمی می‌گوید: «بیشتر کودکان در رده سنی پنج سال به پایین یک‌بار هم که شده دچار بیماری‌هایی مانند اسهال شده‌اند؛ همچنین خطر ابتلا به اسهال ویروس روتا شدید و کم‌آبی بدن در کودکان زیر سه سال بیشتر مشاهده شده است.

این بیماری ممکن است در مناطق و کشورهایی که از سطح بهداشت پایین‌تری هم برخوردار هستند بیشتر دیده شود و کودکان بیشتری دچار ویروس روتا حاد و درنهایت مرگ غم‌انگیز شوند. پس هر چه بیشتر نکات بهداشتی را در منازل و مهدکودک‌ها که محل زندگی بچه‌ها هرچند برای ساعاتی کوتاه هستند رعایت کنیم این بیماری کم‌کم در سطح جهانی ریشه‌کن یا به تعداد محدودی می‌رسد.

در چه مواقعی باید به اورژانس یا پزشک مراجعه کرد؟

نکته این‌جاست که ویروس‌روتا را هرگز شوخی نگیرید؛ چون ممکن است جان کودک را به علت بی‌آبی شدید بگیرد. دقت داشته باشید که نوزادان و کودکان در بیشترین خطر ابتلا به عفونت ویروس روتا قرار دارند و با فرارسیدن فصل پاییز این بیماری بیشتر و بیشتر می‌شود.

پس اگر علائم این بیماری را به‌صورت حاد در کودک خود مشاهده کردید حتما با اورژانس یا پزشک متخصص کودک در میان بگذارید و بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید. متخصص فرزند شما را معاینه می‌کند و بهترین گزینه درمان مناسب را توصیه خواهد کرد، همچنین دستورالعمل‌های مراقبت در خانه و درمان‌های خوراکی برای جلوگیری از بی‌آبی شدید را ارائه می‌دهد.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.