قرص ژلوفن برای چیست؟ / این دارو را بیشتر بشناسید

به گزارش رکنا،  ژلوفن یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است که حاوی ایبوپروفن لیسینات می‌باشد. این دارو معمولاً برای کاهش درد، التهاب و تب تجویز می‌شود. ژلوفن شکل ژلاتینی ایبوپروفن است که سریع‌تر از ایبوپروفن معمولی جذب بدن می‌شود و در نتیجه اثرگذاری سریع‌تری دارد.

کاربردهای ژلوفن

قرص ژلوفن به عنوان یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) برای کاهش درد، التهاب و تب در موارد مختلف استفاده می‌شود. در ادامه، مهم‌ترین کاربردهای آن را بررسی می‌کنیم:

1. تسکین دردهای عمومی

ژلوفن یک مسکن مؤثر است و برای کاهش دردهای خفیف تا متوسط استفاده می‌شود، از جمله:

سردرد و میگرن

دندان‌درد و دردهای ناشی از جراحی‌های دندان

دردهای عضلانی و اسکلتی (کشیدگی و گرفتگی عضلات، کمردرد، درد سیاتیک، التهاب تاندون‌ها)

دردهای مفصلی ناشی از آرتروز و روماتیسم

2. کاهش دردهای قاعدگی (دیسمنوره)

ژلوفن با کاهش تولید پروستاگلاندین‌ها (مواد شیمیایی که باعث انقباض رحم و درد قاعدگی می‌شوند) می‌تواند:

شدت و مدت دردهای قاعدگی را کاهش دهد

علائمی مانند کمردرد، دل‌درد، سردرد و تهوع را کمتر کند

3. کاهش التهاب و تورم

این دارو با مهار التهاب، در درمان مشکلاتی مانند:

التهاب مفاصل (آرتریت و روماتیسم مفصلی)

کشیدگی یا پیچ‌خوردگی رباط‌ها و عضلات (مثلاً در ورزشکاران)

درد و تورم بعد از جراحی یا آسیب‌های بدنی

4. کاهش تب و علائم سرماخوردگی

ژلوفن به دلیل خاصیت ضدتب، در کاهش تب و بدن‌درد ناشی از سرماخوردگی، آنفلوآنزا و عفونت‌های ویروسی مفید است.

5. کاهش دردهای ناشی از بیماری‌های خاص

دردهای ناشی از بیماری نقرس (التهاب مفاصل به دلیل تجمع اسید اوریک)

دردهای بعد از عمل جراحی (مانند عمل ارتوپدی یا جراحی‌های کوچک)

نحوه مصرف ژلوفن

عوارض جانبی ژلوفن

ژلوفن، مانند سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID)، می‌تواند عوارضی داشته باشد، مخصوصاً اگر به مدت طولانی یا در دوزهای بالا مصرف شود. در ادامه، مهم‌ترین عوارض جانبی آن را توضیح می‌دهیم:

1. مشکلات گوارشی

یکی از رایج‌ترین عوارض ژلوفن، آسیب به دستگاه گوارش است، که شامل موارد زیر می‌شود:

سوزش و درد معده به دلیل تحریک دیواره‌ی معده

تهوع و استفراغ

زخم معده و خونریزی گوارشی در مصرف طولانی‌مدت یا در افراد مستعد (مثلاً کسانی که سابقه زخم معده دارند)

سوءهاضمه و نفخ

پیشگیری: بهتر است ژلوفن همراه با غذا یا شیر مصرف شود تا احتمال مشکلات گوارشی کاهش یابد.

2. عوارض قلبی و عروقی

مصرف مداوم ژلوفن ممکن است بر سلامت قلب و عروق تأثیر بگذارد، از جمله:

افزایش فشار خون

افزایش خطر سکته و حمله قلبی (به‌ویژه در دوزهای بالا و مصرف طولانی‌مدت)

افرادی که سابقه‌ی بیماری قلبی یا فشار خون بالا دارند، باید قبل از مصرف ژلوفن با پزشک مشورت کنند.

3. مشکلات کلیوی

ژلوفن ممکن است در عملکرد کلیه‌ها اختلال ایجاد کند، به‌ویژه در افرادی که مشکلات کلیوی دارند یا به میزان کم مایعات مصرف می‌کنند. عوارض کلیوی شامل:

کاهش عملکرد کلیه

احتباس مایعات و تورم پاها

افزایش خطر نارسایی کلیه در مصرف طولانی‌مدت

نوشیدن آب کافی هنگام مصرف ژلوفن می‌تواند خطر مشکلات کلیوی را کاهش دهد.

4. واکنش‌های آلرژیک

برخی از افراد ممکن است به ژلوفن حساسیت داشته باشند و علائمی مانند:

خارش و کهیر

ورم صورت، زبان یا گلو

تنگی نفس و خس‌خس سینه (در موارد شدید، احتمال شوک آلرژیک وجود دارد)

در صورت مشاهده‌ی هرگونه واکنش آلرژیک، مصرف ژلوفن باید فوراً قطع شود و به پزشک مراجعه شود.

5. عوارض عصبی و روانی

مصرف ژلوفن ممکن است باعث ایجاد مشکلات عصبی شود، از جمله:

سرگیجه و خواب‌آلودگی

سردرد

تغییرات خلقی، مانند اضطراب یا تحریک‌پذیری

بهتر است بعد از مصرف ژلوفن از رانندگی یا انجام کارهای دقیق خودداری شود، مخصوصاً اگر احساس خواب‌آلودگی ایجاد کند.

6. مشکلات خونی

در برخی موارد نادر، ژلوفن ممکن است بر سیستم خونی تأثیر بگذارد و موجب:

کاهش گلبول‌های قرمز (کم‌خونی)

افزایش احتمال خونریزی شود.

افرادی که داروهای رقیق‌کننده‌ی خون (مثل وارفارین) مصرف می‌کنند، باید در استفاده از ژلوفن احتیاط کنند.

7. عوارض در دوران بارداری و شیردهی

مصرف ژلوفن در سه‌ماهه‌ی سوم بارداری ممکن است باعث بسته شدن زودرس مجرای شریانی جنین شود که می‌تواند برای نوزاد خطرناک باشد.

ممکن است کاهش تولید شیر در مادران شیرده ایجاد کند.

به زنان باردار و شیرده توصیه می‌شود قبل از مصرف ژلوفن با پزشک مشورت کنند.

موارد منع مصرف ژلوفن

ژلوفن، علی‌رغم تأثیر خوب در تسکین درد و کاهش التهاب، برای برخی از افراد می‌تواند خطرناک باشد. افرادی که دارای شرایط زیر هستند، نباید بدون مشورت پزشک از ژلوفن استفاده کنند:

1. حساسیت به داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID)

اگر کسی قبلاً پس از مصرف ژلوفن، ایبوپروفن یا سایر داروهای NSAID (مثل دیکلوفناک یا ناپروکسن) دچار واکنش آلرژیک شده است، نباید دوباره این دارو را مصرف کند. علائم حساسیت شامل:

کهیر و خارش شدید

ورم صورت، زبان یا گلو

تنگی نفس یا خس‌خس سینه (در موارد شدید، احتمال شوک آلرژیک وجود دارد)

اگر بعد از مصرف ژلوفن دچار مشکلات تنفسی شدید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید.

2. مشکلات گوارشی (زخم معده و خونریزی گوارشی)

ژلوفن ترشح اسید معده را افزایش می‌دهد و می‌تواند باعث ایجاد زخم معده، خونریزی گوارشی و التهاب معده شود.

افرادی که مشکلات زیر را دارند، باید از مصرف ژلوفن خودداری کنند:

زخم معده یا اثنی‌عشر

سابقه خونریزی گوارشی (مثلاً مدفوع سیاه یا استفراغ خونی)

التهاب معده (گاستریت)

اگر مجبور به مصرف این دارو هستید، حتماً همراه غذا یا با داروهای محافظ معده (مثل امپرازول) مصرف کنید.

3. بیماری‌های قلبی و عروقی

ژلوفن ممکن است خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد، به‌خصوص در مصرف طولانی‌مدت یا دوز بالا. افرادی که دارای شرایط زیر هستند، باید از مصرف ژلوفن پرهیز کنند:

بیماری عروق کرونری قلب (مثلاً سابقه آنژین یا حمله قلبی)

فشار خون بالا که کنترل نشده است

سابقه سکته مغزی یا لخته شدن خون

اگر بیماری قلبی دارید، بهتر است از مسکن‌های جایگزین مانند استامینوفن استفاده کنید.

4. مشکلات کلیوی و کبدی

ژلوفن عملکرد کلیه‌ها را کاهش داده و در بعضی افراد باعث نارسایی کلیه می‌شود. مصرف این دارو در موارد زیر توصیه نمی‌شود:

افراد مبتلا به نارسایی کلیه یا کاهش عملکرد کلیه

کسانی که سابقه سنگ کلیه دارند

بیماران مبتلا به نارسایی کبدی یا سیروز کبدی

در صورت نیاز، مصرف ژلوفن باید با مقدار زیاد مایعات همراه باشد تا از آسیب کلیوی جلوگیری شود.

5. بارداری در سه‌ماهه سوم

مصرف ژلوفن در اواخر بارداری ممکن است مشکلاتی برای جنین و مادر ایجاد کند، از جمله:

بسته شدن زودرس مجرای شریانی جنین (که برای رشد قلبی جنین ضروری است)

افزایش خطر تأخیر در زایمان

در دوران بارداری، بهتر است از استامینوفن به جای ژلوفن استفاده شود.

6. آسم و مشکلات تنفسی

بعضی از افراد مبتلا به آسم، بعد از مصرف ژلوفن دچار تنگی نفس و خس‌خس سینه می‌شوند. این اتفاق بیشتر در بیمارانی رخ می‌دهد که به آسپرین حساسیت دارند.

اگر آسم دارید، قبل از مصرف ژلوفن حتماً با پزشک مشورت کنید.

7. اختلالات خونی و خونریزی

ژلوفن می‌تواند باعث کاهش توانایی لخته شدن خون شود و خطر خونریزی را افزایش دهد. بنابراین در افراد زیر منع مصرف دارد:

بیمارانی که داروهای ضدانعقاد (مثل وارفارین) مصرف می‌کنند

افرادی که سابقه خونریزی داخلی دارند

در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده خون، باید از پزشک در مورد ایمنی مصرف ژلوفن سؤال شود.

8. کودکان زیر 12 سال

ژلوفن برای کودکان زیر 12 سال به طور کلی توصیه نمی‌شود، مگر با تجویز پزشک. مصرف بی‌رویه آن می‌تواند خطرات جدی برای کبد و کلیه کودک ایجاد کند.

برای کاهش درد و تب در کودکان، معمولاً استامینوفن گزینه‌ی بهتری است.

تداخلات دارویی ژلوفن

ژلوفن (ایبوپروفن) می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد و باعث کاهش اثر آن‌ها یا افزایش عوارض جانبی شود. در ادامه مهم‌ترین تداخلات دارویی ژلوفن را توضیح می‌دهیم:

1. داروهای ضدانعقاد خون (رقیق‌کننده‌های خون)

مثل:

وارفارین

هپارین

آسپرین با دوز بالا

تداخل: افزایش خطر خونریزی داخلی و مشکلات گوارشی.

2. داروهای کاهنده فشار خون

مثل:

مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors) (مانند کاپتوپریل، انالاپریل)

مسدودکننده‌های بتا (مثل آتنولول، پروپرانولول)

دیورتیک‌ها (ادرارآورها) (مانند فوروزماید، هیدروکلروتیازید)

تداخل: ژلوفن ممکن است اثر این داروها را کاهش داده و باعث افزایش فشار خون شود.

3. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDها)

مثل:

دیکلوفناک

ناپروکسن

سلکوکسیب

تداخل: افزایش خطر زخم معده، خونریزی گوارشی و مشکلات کلیوی.

4. داروهای کورتیکواستروئیدی (کورتون‌ها)

مثل:

پردنیزولون

دگزامتازون

تداخل: افزایش خطر زخم معده و خونریزی گوارشی.

5. داروهای دیابتی (کاهنده قند خون)

مثل:

انسولین

متفورمین

تداخل: ژلوفن ممکن است سطح قند خون را تغییر دهد، بنابراین در بیماران دیابتی باید با احتیاط مصرف شود.

6. داروهای ضدافسردگی (مهارکننده‌های بازجذب سروتونین - SSRI)

مثل:

فلوکستین

سرترالین

سیتالوپرام

تداخل: افزایش خطر خونریزی گوارشی.

7. الکل

تداخل: افزایش خطر زخم معده، خونریزی داخلی و آسیب کبدی.

8. داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی

مثل:

متوترکسات

سیکلوسپورین

تداخل: افزایش خطر مسمومیت کلیوی و آسیب به کبد.

سنین مجاز برای مصرف ژلوفن

مقدار مصرف ژلوفن

مواد خوراکی با کارکرد مشابه ژلوفن (ضد درد و ضد التهاب طبیعی)

برخی مواد خوراکی می‌توانند مانند ژلوفن خاصیت مسکن و ضدالتهابی داشته باشند و به کاهش درد و التهاب کمک کنند. این مواد معمولاً عوارض کمتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند.

1. زردچوبه

ترکیب فعال: کورکومین

خواص: ضدالتهاب قوی، کاهش درد مفاصل و عضلانی

نحوه مصرف: به غذا اضافه شود یا با شیر گرم ترکیب شود (شیر زردچوبه)

2. زنجبیل

ترکیب فعال: جینجرول

خواص: ضدالتهاب، کاهش درد عضلات، تسکین سردرد

نحوه مصرف: چای زنجبیل، اضافه به غذا یا مصرف تازه

3. سیر

ترکیب فعال: آلیسین

خواص: ضدالتهاب طبیعی، کاهش درد مفاصل

نحوه مصرف: خام یا در غذاها استفاده شود

4. چای سبز

ترکیب فعال: کاتچین

خواص: کاهش التهاب، بهبود عملکرد سیستم ایمنی

نحوه مصرف: روزانه یک تا دو فنجان چای سبز بنوشید

5. دارچین

ترکیب فعال: سینامالدهید

خواص: ضدالتهاب، کمک به کاهش درد عضلانی و مفصلی

نحوه مصرف: اضافه به چای، قهوه یا غذاها

6. روغن زیتون فرابکر

ترکیب فعال: اولئوکانتال

خواص: خاصیت مشابه ایبوپروفن در کاهش التهاب

نحوه مصرف: مصرف روزانه در سالاد یا همراه غذا

7. آناناس

ترکیب فعال: بروملین

خواص: کاهش التهاب و تسریع بهبود زخم‌ها

نحوه مصرف: مصرف تازه یا در اسموتی‌ها

8. فلفل تند (فلفل قرمز و چیلی)

ترکیب فعال: کپسایسین

خواص: کاهش درد و التهاب، بهبود جریان خون

نحوه مصرف: اضافه به غذاها یا استفاده از کرم‌های حاوی کپسایسین روی پوست

9. مغزها و دانه‌ها (بادام، گردو، چیا، کتان)

ترکیب فعال: اسیدهای چرب امگا 3

خواص: کاهش التهاب مزمن، تسکین درد مفاصل

نحوه مصرف: مصرف روزانه مقدار کمی از این مغزها

10. ماهی‌های چرب (ماهی سالمون، تن، ساردین)

ترکیب فعال: اسیدهای چرب امگا 3

خواص: کاهش التهاب، کمک به سلامت مفاصل

نحوه مصرف: حداقل دو بار در هفته ماهی بخورید