به گزارش خبرنگار رکنا،  ویتامین ب ۱ (B1)، که به آن تیامین یا تیامین نیز می گویند، یکی از 8 ویتامین B است. تمام ویتامین های B به بدن کمک می کنند تا غذا (کربوهیدرات‌ها) را به سوخت (گلوکز) تبدیل کند، که بدن از آن برای تولید انرژی استفاده می کند. برای مشاهده فیلم منابع و کاربردهای قرص ویتامین ب ۱ در اینجا کلیک کنید.

این ویتامین های B، که معمولا به آنها ویتامین‌های B-complex گفته می شود، همچنین به متابولیسم چربی ها و پروتئین‌ها کمک می‌کنند. ویتامین‌های B-complex برای سلامتی کبد، پوست، مو و چشم‌ها ضروری هستند. آن‌ها همچنین به عملکرد صحیح سیستم عصبی کمک کرده و برای عملکرد خوب مغز لازمند.

تمام ویتامین‌های B محلول در آب هستند، به این معنی که بدن آن‌ها را ذخیره نمی‌کند.

ویتامین ب 1 چه فوایدی دارد؟ 

در زیر جدولی از خواص ویتامین B1 (تیامین) و فواید آن آورده شده است:

فواید ویتامین B1 (تیامین) توضیحات
تبدیل غذا به انرژی تیامین به بدن کمک می‌کند تا کربوهیدرات‌ها را به گلوکز تبدیل کند، که منبع اصلی انرژی است.
حفظ سلامت سیستم عصبی این ویتامین به عملکرد صحیح سیستم عصبی کمک می‌کند و در تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی نقش دارد.
پیشگیری از بیماری بری بری تیامین برای پیشگیری و درمان بیماری بری بری که ناشی از کمبود این ویتامین است، ضروری است.
بهبود عملکرد شناختی ممکن است به بهبود حافظه و عملکرد شناختی در افراد مبتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر کمک کند.
کاهش خطر آب مروارید شواهد اولیه نشان می‌دهد که تیامین ممکن است خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش دهد.
کمک به بهبود علائم نارسایی قلبی ممکن است با مصرف مکمل‌های تیامین، علائم نارسایی قلبی بهبود یابد، به ویژه در افرادی که داروهای مدر مصرف می‌کنند.
کاهش خطر افسردگی سطوح پایین تیامین با خطر بالاتر افسردگی مرتبط است.
تقویت سیستم ایمنی تیامین ممکن است به تقویت سیستم ایمنی و بهبود توانایی بدن در مقابله با استرس کمک کند.

مانند سایر ویتامین‌های B-complex، ویتامین ب 1 یا تیامین، گاهی به عنوان ویتامین "مقابله با استرس" نامیده می‌شود، زیرا ممکن است سیستم ایمنی را تقویت کرده و توانایی بدن در برابر شرایط استرس‌زا را بهبود بخشد. تیامین به این دلیل به عنوان B1 نامگذاری شده که اولین ویتامین B کشف شده است.

تیامین در گیاهان و حیوانات یافت می‌شود و نقش مهمی در برخی از واکنش‌های متابولیکی ایفا می‌کند. بدن شما برای تشکیل آدنوزین تری‌فسفات (ATP)، که هر سلول بدن از آن برای انرژی استفاده می‌کند، به آن نیاز دارد.

علائم کمبود ویتامین ب 1 چیست؟

کمبود ویتامین ب 1 نادر است؛ اگرچه افراد الکلی، افراد مبتلا به بیماری کرون، افرادی که دچار بی‌اشتهایی هستند و کسانی که دیالیز کلیه انجام می‌دهند ممکن است دچار کمبود شوند.

علائم کمبود ویتامین ب 1 عبارتند از:

- سردرد

- تهوع

- خستگی

- تحریک‌پذیری

- افسردگی

- ناراحتی شکمی

افراد مبتلا به کمبود ویتامین ب 1 یا تیامین، همچنین در هضم کربوهیدرات‌ها دچار مشکل می‌شوند. این امر باعث می‌شود که ماده‌ای به نام اسید پیروویک در خون تجمع یابد که می‌تواند منجر به از دست رفتن هوشیاری ذهنی، مشکلات تنفسی و آسیب به قلب شود، که به این بیماری "بری بری" (beriberi) گفته می‌شود.

علائم بری بری چیست؟

بیماری بری بری

مهم‌ترین استفاده از تیامین درمان بری بری است که به دلیل دریافت ناکافی تیامین در رژیم غذایی ایجاد می‌شود. علائم آن شامل:

- ورم، سوزن‌سوزن شدن یا احساس سوزش در دست‌ها و پاها

- سردرگمی

- مشکلات تنفسی به دلیل تجمع مایع در ریه‌ها

- حرکات غیرقابل کنترل چشم (نیستگموس)

افراد در کشورهای توسعه یافته معمولا دچار بری بری نمی‌شوند زیرا غذاهایی مانند غلات و نان‌ها با ویتامین B1 غنی شده‌اند.

سندرم ورنیکه-کورساکف

سندرم ورنیکه-کورساکف یک اختلال مغزی ناشی از کمبود ویتامین ب 1 است. ورنیکه بیماری شامل آسیب به اعصاب در سیستم عصبی مرکزی و محیطی است. این بیماری اغلب به دلیل سوءتغذیه ناشی از الکلیسم ایجاد می شود. سندرم کورساکف با مشکلات حافظه و آسیب عصبی مشخص می شود. دوزهای بالای تیامین می‌توانند هماهنگی عضلانی و سردرگمی را بهبود بخشند؛ اما به ندرت موجب بهبود از دست رفتن حافظه می‌شوند.

آب مروارید

آب مروارید

شواهد اولیه نشان می‌دهد که تیامین، به همراه سایر مواد مغذی، ممکن است خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش دهد. افرادی که پروتئین و ویتامین‌های A، B1، B2 و B3 (یا نیاسین) کافی در رژیم غذایی خود دارند، کمتر دچار آب مروارید می‌شوند. دریافت کافی ویتامین‌های C، E و ویتامین‌های B-complex، به ویژه B1، B2، B9 (فولیک اسید) و B12، ممکن است به حفاظت از عدسی چشم در برابر آب مروارید کمک کند. تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

آلزایمر

آلزایمر

کمبود تیامین می‌تواند منجر به زوال عقل در سندرم ورنیکه-کورساکف شود. بنابراین، محققان گمان کرده‌اند که تیامین ممکن است به بیماری آلزایمر کمک کند. تیامین خوراکی نشان داده شده که می‌تواند عملکرد شناختی بیماران مبتلا به آلزایمر را بهبود بخشد. با این حال، جذب تیامین در افراد مسن ضعیف است. تحقیقات بیشتری مورد نیاز است قبل از اینکه بتوان تیامین را به عنوان درمانی برای بیماری آلزایمر پیشنهاد داد.

نارسایی قلبی

نارسایی قلبی

ویتامین ب 1 ممکن است به نارسایی قلبی مرتبط باشد، زیرا بسیاری از افرادی که دچار نارسایی قلبی هستند، داروهای مدر (پیل‌های آب) مصرف می‌کنند که به ریشه‌کنی مایعات اضافی از بدن کمک می‌کنند. اما داروهای مدر همچنین ممکن است باعث از دست رفتن بیش از حد تیامین در بدن شوند. چند مطالعه کوچک پیشنهاد می‌کند که مصرف مکمل‌های تیامین ممکن است مفید باشد. مصرف یک مولتی‌ویتامین روزانه باید مقدار کافی تیامین را فراهم کند.

افسردگی

افسردگی

سطوح پایین تیامین با افسردگی مرتبط است. در یک مطالعه از بزرگسالان مسن چینی، سطوح پایین تیامین با خطر بالاتر افسردگی ارتباط داشت.

کدام مواد غذایی اثرات ویتامین ب 1 را از بین می برند؟

برخی از مواد غذایی و عوامل می‌توانند جذب و تأثیرات ویتامین B1 (تیامین) را کاهش دهند. در زیر به این موارد اشاره می‌شود:

کافئین: نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه و چای ممکن است جذب تیامین را کاهش دهند.

الکل: مصرف الکل می‌تواند به کاهش جذب تیامین و افزایش نیاز بدن به این ویتامین منجر شود. الکلیسم همچنین می‌تواند باعث کمبود تیامین شود.

غذاهای تصفیه شده: مواد غذایی که به شدت تصفیه شده‌اند (مانند برنج سفید و نان‌های سفید) معمولاً دارای مقادیر کمتری از تیامین هستند، زیرا فرآیند تصفیه باعث از بین رفتن ویتامین‌های موجود در غلات می‌شود.

مواد غذایی غنی از قند: رژیم غذایی با قند بالا می‌تواند به افزایش نیاز بدن به ویتامین B1 کمک کند، زیرا بدن برای متابولیسم قند به تیامین نیاز دارد.

استفاده از داروها: برخی از داروها، مانند دیورتیک‌ها (پیل‌های آب) و داروهای ضد تشنج (مانند فنی‌توئین) می‌توانند سطوح تیامین در بدن را کاهش دهند.

به طور کلی، برای حفظ سطوح مناسب ویتامین B1 در بدن، بهتر است از مصرف زیاد مواد غذایی حاوی کافئین و الکل پرهیز کرده و رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی را دنبال کنید.

منابع غذایی که حاوی ویتامین ب 1 هستند را بشناسید

بیشتر غذاها حاوی مقادیر کمی تیامین هستند. مقادیر زیادی از آن را می‌توان در موارد زیر یافت:

- گوشت گاو

- ماکیان

منابع غذایی دیگر خوب از ویتامین ب 1 شامل:

- غلات کامل یا غلات غنی شده و برنج

- حبوبات

- جوانه گندم

- سبوس

- مخمر آبجو

- آجیل

- ملاس سیاه

در زیر جدول مواد غذایی حاوی ویتامین B1 و مواد غذایی یا عوامل کاهش دهنده اثر تیامین آورده شده است:

مواد غذایی حاوی ویتامین B1 مواد غذایی و عوامل کاهش‌دهنده اثر تیامین
گوشت گاو نوشیدنی‌های حاوی کافئین (قهوه، چای)
ماکیان الکل
غلات کامل غذاهای تصفیه شده (برنج سفید، نان سفید)
حبوبات مواد غذایی غنی از قند
جوانه گندم دیورتیک‌ها (پیل‌های آب)
آجیل داروهای ضد تشنج (مانند فنی‌توئین)

این جدول خلاصه‌ای از منابع خوب ویتامین B1 و عواملی که ممکن است جذب و تأثیر این ویتامین را کاهش دهند، ارائه می‌دهد.

ویتامین ب 1 به چه شکل هایی موجود است؟

ویتامین B1 می‌تواند در مولتی‌ویتامین‌ها (شامل ویتامین‌های جویدنی و قطره‌های مایع مخصوص کودکان) و ویتامین‌های B-complex یافت شود، یا به صورت جداگانه به فروش برسد. این ویتامین در انواع مختلفی از جمله قرص‌ها، کپسول های نرم و قرص‌های لوزی موجود است. همچنین ممکن است به عنوان هیدروکلراید تیامین یا مونو نترات تیامین برچسب‌گذاری شود. در موارد شدید کمبود، تیامین می‌تواند به صورت وریدی تجویز شود.

ویتامین ب 1 چگونه باید مصرف شود؟

همانند تمام داروها و مکمل‌ها، قبل از دادن مکمل‌های ویتامین B1 به کودک، با ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی خود مشورت کنید.

توصیه‌های روزانه برای دریافت ویتامین B1 غذایی، طبق آکادمی ملی علوم، به شرح زیر است:

کودکان

- نوزادان، 6 ماه: 0.2 میلی‌گرم (مقدار کافی)

- نوزادان، 7 ماه تا 1 سال: 0.3 میلی‌گرم (مقدار کافی)

- کودکان، 1 تا 3 سال: 0.5 میلی‌گرم (RDA)

- کودکان، 4 تا 8 سال: 0.6 میلی‌گرم (RDA)

- کودکان، 9 تا 13 سال: 0.9 میلی‌گرم (RDA)

- مردان، 14 تا 18 سال: 1.2 میلی‌گرم (RDA)

- زنان، 14 تا 18 سال: 1 میلی‌گرم (RDA)

بزرگسالان

- مردان، 19 سال و بالاتر: 1.2 میلی‌گرم (RDA)

- زنان، 19 سال و بالاتر: 1.1 میلی‌گرم (RDA)

- زنان باردار یا شیرده: 1.4 میلی‌گرم (RDA)

پزشکان دوز مناسب را برای شرایطی مانند بری بری و سندرم ورنیکه-کورساکف تعیین می‌کنند. پزشکان تیامین را به صورت وریدی برای سندرم ورنیکه-کورساکف تجویز می‌کنند.

دوز روزانه 50 تا 100 میلی‌گرم معمولاً به عنوان مکمل مصرف می‌شود. به نظر می‌رسد این دوزها بی‌خطرند. اما قبل از مصرف دوز بالاتر، باید با پزشک خود مشورت کنید.

در زیر جدول توصیه‌های روزانه برای دریافت ویتامین B1 (تیامین) طبق آکادمی ملی علوم آورده شده است:

گروه سنی توصیه روزانه (میلی‌گرم)
کودکان  
نوزادان، 6 ماه 0.2 (مقدار کافی)
نوزادان، 7 ماه تا 1 سال 0.3 (مقدار کافی)
کودکان، 1 تا 3 سال 0.5 (RDA)
کودکان، 4 تا 8 سال 0.6 (RDA)
کودکان، 9 تا 13 سال 0.9 (RDA)
مردان، 14 تا 18 سال 1.2 (RDA)
زنان، 14 تا 18 سال 1.0 (RDA)
بزرگسالان  
مردان، 19 سال و بالاتر 1.2 (RDA)
زنان، 19 سال و بالاتر 1.1 (RDA)
زنان باردار یا شیرده 1.4 (RDA)
توجه پزشکان دوز مناسب را برای شرایطی مانند بری بری و سندرم ورنیکه-کورساکف تعیین می‌کنند.
دوز مکمل روزانه 50 تا 100 میلی‌گرم (بی‌خطر به نظر می‌رسد، اما قبل از مصرف دوز بالاتر باید با پزشک مشورت شود)

این جدول اطلاعات جامع و دقیقی از نیازهای روزانه به ویتامین B1 برای گروه‌های سنی مختلف ارائه می‌دهد.

هشدارها در مورد مصرف ویتامین ب 1

به دلیل احتمال عوارض جانبی و تداخلات با داروها، شما باید مکمل‌های غذایی را فقط تحت نظارت یک ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی ماهر مصرف کنید.

تیامین به‌طور کلی ایمن است. دوزهای بسیار بالا ممکن است باعث ناراحتی معده شوند.

مصرف هر یک از ویتامین‌های B برای مدت طولانی ممکن است منجر به عدم تعادل سایر ویتامین‌های مهم B شود.