پژوهشگران ایرانی فعالسازی سطوح با پلاسما اختراع کردند

دکتر شیلا شهیدی پژوهشگر این واحد و مجری طرح دستگاه فعالسازی سطوح با عملیات پلاسما با بیان اینکه از اصلاح سطحی برای تغییر ترکیبات و یا ساختار و تغییر خواص الیاف و پلیمرها استفاده می‌شود، گفت: اصلاح سطحی به دلایلی نظیر به دست آوردن خواص سطح جدید، تأثیرگذاری روی بعضی خواص مثبت و از بین بردن خواص منفی مانند کاهش نپ، افزایش ظرفیت جذب و ... همواره مدنظر محققان بوده است.

وی افزود: در آینده به‌خاطر کاهش مبلغ مواد تولیدی فرایندهایی مثل اصلاح سطحی که مواد بی‌ارزش را به مواد تکمیل شده با ارزش تبدیل می کنند، بسیار حائز اهمیت است و فاکتور بسیار مهمی برای تضمین موفقیت صنعت خواهد بود. از این روی امروزه اصلاح سطحی پلیمرها و الیاف بسیار مورد توجه پژوهشگران در صنعت پلیمر و نساجی قرار گرفته است.

این پژوهشگر واحد علوم و تحقیقات در ادامه گفت: در دستگاه طراحی شده از پلاسما برای اصلاح سطحی منسوجات، حکاکی، تمیزسازی، پلیمریزاسیون، رسوب‌گذاری و ایجاد ساختار نانو استفاده می‌شود. ذرات فعال پلاسما و واکنش نانو مقیاس آنها با سطح مواد باعث پارگی زنجیرها و ایجاد رادیکالهای آزاد می‌شود در حالی که خصوصیات توده مواد ثابت باقی می‌ماند.

وی افزود: فرآوری پلاسما سبب بهبود رنگ پذیری و چاپ پذیری منسوجات خواهد شد که این تاثیرگذاری بروی الیاف طبیعی و مصنوعی مشترک است. خواصی همچون بهبود خاصیت مویینگی، افزایش مساحت خارجی، کاهش بلورهای سطحی، ایجاد سایت های فعال و بسیاری دیگر می تواند پیامد عملیات پلاسما باشد.

دکتر شهیدی در ادامه گفت: دستگاه فعالسازی پلاسما که در مقیاس نیمه صنعتی در مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما ساخته شد، می تواند در کارخانجات نساجی و ساخت قطعات پلیمری بسیار کاربردی باشد. بواسطه این دستگاه بدون نیاز به آب و مواد شیمیایی که اغلب گران قیمت و در برخی اوقات  سمی هستند، می توان عملیات تکمیلی را با به کارگیری پلاسما انجام داد.

وی افزود: از سویی دیگر، بحث رنگ پذیری منسوجات از مواردی است که در صنعت نساجی بسیار حائز اهمیت است. همواره تلاش می شود که عمق رنگی منسوجات افزایش یافته و همچنین ثبات شستشویی، نوری و سایشی رنگزا بر روی منسوج افزایش یابد.

دکتر شهیدی ادامه داد: با کمک پلاسما و با انتخاب فاکتورهای مناسب، می توان سطح منسوج را برای جذب رنگ و مواد شیمیایی بیشتر آماده سازی کرد. مدت زمان عملیات، اندک و محیط پلاسما کاملا خشک است. با کمک این دستگاه، میزان مصرف رنگ زا و مواد شیمیایی کاهش می یابد و این فرایند کاملا دوستدار محیط زیست و مقرون به صرفه است.