قیمت تمام شده جام جهانی برای تلویزیون

بازهم به مانند چهار سال پیش در کمترین زمان مانده تا آغاز رویداد مهم فوتبالی جهان، نگرانی برای مخاطب ایرانی ادامه پیدا کرد و در روزهای گذشته شاهد بودیم مخاطبان ایرانی رسانه های اینترنتی و رسانه های اجتماعی، شبکه های روسی و ترک یا شبکه آریانای افغانستان را به همدیگر پیشنهاد می‌کردند؛ شبکه ای که به صورت رایگان این مسابقه ها را از سوی فیفا دریافت کرده و روی ماهواره ای منطقه ای پخش می کند.

اما در ساعت ۲۳:۳۲ روز شنبه ۱۹ خرداد ۹۶ سایت برنامه نود و خبرگزاری برنا از خرید امتیاز پخش تلویزیونی و خیال راحت برای مردم خبر داده، ولی منبع نخست از قیمت خوب و خبرگزاری برنا از خرید نصف قیمت در این فتح الفتوح رسانه ای سخن می گویند.

به نظر می رسد فوتبال به یکی از معدود آیتم ها و بخت حفظ مخاطب و بیننده برای رسانه ملی تبدیل شده که به خرید امتیاز پخشی که کشورهای آمریکای مرکزی و برخی کشورهای ضعیف اروپای شرقی آن را از ماه ها پیش دارند، چنین رنگ و لعاب پیروزی به آن می دهند.

مقایسه روش خرید امتیاز پخش تصاویر تلویزیونی جام جهانی در صداوسیما نشان می دهد، تقریبا یک سال پیش از برگزاری جام جهانی بحث های فنی مربوط به استودیوهای داخل ورزشگاه ها، روش های پخش زنده، بهره مندی از تصاویر ENG Camera در حاشیه مسابقه های جام جهانی و خدمات تصویری آن در جریان است.

با این حال نمایندگان سنتی و مدیران ثابت ۱۷ سال گذشته این سازمان، صرف نظر از تغییر دو مدیر شبکه در این دوره، زمان را به نهایت برگزاری رویداد محدود می کنند تا بتوانند رقم قرارداد را کاهش دهند، ولی تجربه نشان داده نه در جام جهانی ۲۰۱۰ و نه در جام جهانی ۲۰۱۴، رقم ها اختلاف چندانی با قیمت منطقه ای نداشته و تنها باعث ایجاد شوک و توجیه خریدهای حیرت انگیز میلیاردی شده است.

نکته مهم اینجاست، پیشنهاد نخست خرید امتیار پخش زنده مسابقه های جام جهانی چقدر بوده که صداوسیما آن را با نصف قیمت خریداری کرده است؟

گمانه زنی در قیمت ارائه شده به صداوسیما محدود به ارزش این رویداد در دوره های گذشته و ارزیابی آن تنها برای متوجه شدن نمایندگان مجلس شورای اسلامی و دستگاه های نظارتی است تا با دقت بیشتری به شفاف سازی میزان قیمت واقعی و استعلام از فروشنده تصاویر در خاورمیانه اقدام کنند.

رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه TRT)) امتیاز پخش زنده و امکانات استودیویی در ورزشگاه های محل برگزاری مسابقه های جام جهانی ۲۰۱۴ را بنابر اعلام روزنامه های داخلی این کشور با ارزشی معادل ۷۵ میلیون دلار خریداری کرده و همزمان براساس پلن تجاری قوی توانسته بود بیش از سه برابر این رقم از آگهی های بازرگانی و اسپانسرهای خود در ترکیه درآمدزایی کند.

شبکه ثروتمند و خصوصی آذربایجان نیز جام جهانی ۲۰۱۴ را با رقمی نزدیک به ۷۵ میلیون دلار در اختیار گرفته بود و این رقم در میان شبکه های اروپایی با توجه به امکانات نوشتاری به زبان خاص روی تصاویر بازی ها و امکانات فنی و تصویری خاص داخل ورزشگاه ها به بیش از ۱۰۰ میلیون دلار رسیده بود.

حالا سوال مهم این است: حق پخش زنده مسابقه های جام جهانی روسیه به چه قیمتی خریداری شده است؟

برخی گمانه زنی ها از پرداخت رقم ۱۱۵ میلیون دلار از سوی رادیو و تلویزیون ترکیه و ۱۰۵ میلیون دلار از سوی یک شبکه ازبکستانی برای پخش این بازی ها حکایت دارد.

در این صورت صداوسیما بنابر ادعای موجود نزدیک به ۵۵ میلیون دلار برای حق پخش پرداخت کرده، در شرایطی که برنامه فیفا براساس افزایش درآمدهای خود از حق پخش تلویزیونی صعودی بوده و هر دوره جام جهانی عملا گرانتر از دوره قبل است!

پس چطور می توان یک محصول تلویزیونی که همواره پیشرفت های فنی و فناوری ویژه را در کنار خود دارد، به همان قیمت قدیم یا نصف قیمت خرید دیگر کشورها خریداری کرد؟

اگر در نظر بگیریم گمانه زنی پرداخت ۱۶۰ میلیارد تومان برای حق پخش بازی های جام جهانی برزیل با در نظر گرفتن دلار ۳ هزار تومانی به عددی معادل ۵۳ میلیون دلار برسد، آیا امکان دارد صداوسیما این بازی ها را ۵۵ میلیون دلار خریده باشد؟ نصف قیمتی که تلویزیون ترکیه و ازبکستان آن را خریداری کرده اند؟

با در نظر گرفتن دلار دولتی ۴۲۰۰ تومانی، این ۵۵ میلیون دلار معادل ۲۳۱ میلیارد تومان بوده و با در نظر گرفتن دلار ۶۵۰۰ تومانی بازار Store آزاد، این رقم معادل ۳۵۷ میلیارد تومان خواهد شد، نکته مهمتر این است که صداوسیما چه برنامه تبلیغاتی و درآمدزایی برای بازگشت این سرمایه از بودجه خود داشته و آیا مدیرانی که به صورت سنتی و غیر قابل تغییر در این سالها سه رئیس سازمان را بدرقه و ۵ مدیر شبکه را از زیر قرآن رد کرده اند، برنامه ای برای درآمدزایی از کنار صرف بودجه بیت المال و سرمایه های عمومی کشور در دست دارند؟

اگر همه موارد بالا یک گمانه زنی و مقایسه آماری برای درک میزان سهم هزینه شده از بیت المال و ارزیابی برای دستیابی به میزان ارزش افزوده و سودآوری رسانه ملی از جام جهانی باشد، بهتر نیست مدیر پیشین شبکه سه سیما که هنوز ریاست شورای سیاست گذاری و هماهنگی ورزش Sport صداوسیما را به مدیر جوان شبکه ۳ تحویل نداده، رقم دقیق و صورت حسابی که به مدد نمایندگی کشورمان در قطر و احتمالا رایزنی های سیاسی همراه بوده را برای روشن شدن افکار عمومی و نمایندگان خانه ملت منتشر کند؟

بهتر نیست در پایان جام جهانی اداره کل بازرگانی صداوسیما کل درآمدهای تبلیغاتی در تمامی شبکه های رادیو و تلویزیونی این سازمان در طول برگزاری مسابقه های جام جهانی توسط اپلیکیشن های همکار و پروژه های مشترک را برای اطلاع مردم اعلام رسمی کند؟!

آیا نمی توان از یک جا شروع کرد و پاسخگویی را به مدیران رسانه ملی گوشزد کرد تا مردم و نمایندگان آنها و دستگاه های نظارتی و محاسباتی کشور از روند خرج و هزینه بودجه های ارایه شده مطلع شوند؟

منبع: ایرنا