استارت‌ آپ‌ ها تنها هستند

به گزارش اقتصادی رکنا، به نقل از روزنامه شرق، نخستین واکنش مربوط به اشکان میرآرمندهی است؛ آنجا که نوشت: «سایت دیوار یک پلتفرم آگهی آنلاین است و نیت‌خوانی از آگهی‌های انتشار‌یافته غیر‌ممکن است. این حکم در حالی صادر شده است که دیوار شرایط کار را برای یک‌میلیون‌و ۴۰۰ هزار کسب‌و‌کار فراهم کرده است و بیش از هزارو صد نفر از جوانان ایران، مستقیم در سایت دیوار مشغول به کار هستند». مجتبی توانگر، نماینده مردم تهران در خانه ملت هم در واکنش به این رأی نوشت: «پلتفرم‌های انتشار و تبادل محتوا یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد دیجیتال است و روشن‌نبودن چارچوب‌های حکمرانی این حوزه یک حلقه مفقوده اساسی در تکمیل شبکه ملی اطلاعات است.

در روزهای گذشته تیم دیوار در بیانیه رسمی خود در توضیح آنچه بر این اپلیکیشن گذشته نیز بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه رسمی آمده است: «در این پرونده نیز آگهی‌های موضوع اتهام دارای هیچ محتوای غیرقانونی نبوده و محکومیت دیوار صرفا بر‌اساس اقداماتی است که اشخاص ثالث در فضای خارج از این پلتفرم انجام داده‌اند. دیوار همواره تلاش کرده تا جای ممکن از انتشار محتوایی که حتی شائبه انگیزه‌های نامناسب دارند، جلوگیری کند و به‌همین‌دلیل صرفا در سال ۱۳۹۹ حدود ۵۶ میلیون آگهی‌ (۲۰ درصد آگهی‌های بررسی‌شده)‌ به دلیل نقض قوانین، گزارش کاربران یا دستور قضائی رد شده است. بدیهی است دیوار امکان بررسی انگیزه، سوءنیت و سابقه احتمالی یکایک ۴۴ میلیون کاربر استفاده‌کننده از این پلتفرم را ندارد و به‌همین‌دلیل باید بین مسئولیت پلتفرم و کاربر آگهی‌دهنده تمایز حقوقی قائل شد». در بخش دیگر این بیانیه می‌خوانیم: «دیوار پلتفرمی است که در آن آگهی‌گذار و مخاطب آگهی به‌ تناسب نیاز خود از آن بهره می‌برند؛ دیوار بررسی محتوای آگهی‌ها و رعایت حدود قانون در آن را مسئولیت خود می‌داند، با‌این‌حال، آنچه بین آگهی‌گذار و مخاطب آگهی در فضای حقیقی و خارج از دیوار روی می‌دهد، در کنترل و برعهده دیوار نیست. آیا می‌توان با وقوع تخلف یا ارتکاب جرم توسط یک کاربر تلفن همراه، قائل به مسئولیت جزائی اپراتور بود؟».

ما هوای شما را نداریم!

دکتر عبدالله احمدی، کارشناس کارآفرینی، کسب‌وکار و استارت‌آپ، در گفت‌وگو با «شرق» با تحلیل آنچه این روزها در دیوار می‌گذرد، تصریح کرد: «حکم قطعی است و امیدواریم که تغییراتی ایجاد شود؛ اما بالاخره این حکم صادر شده و جامعه استارت‌آپی از این امر مطلع و نگران است. به‌عنوان مقدمه می‌خواهم بگویم ما به‌عنوان کسی که وارد حیطه کسب‌وکار می‌شویم، چه کسب‌وکار کوچک غیراستارت‌آپی یا خوداشتغالی کوچک و چه کسب‌وکاری مثل دیوار راه‌اندازی می‌کنیم، وارد یک حیطه عمومی‌تر شده و یک‌سری وظایف اجتماعی و قانونی بر ما مترتب می‌شود که همگان بر آن آگاه هستند.

در چنین شرایطی باید قوانین و چارچوب‌ها را رعایت کرد و سعی کرد که کار اقتصادی سالم باشد و در چارچوب قوانین کار کند. کسانی مثل اهالی دیوار و سایر استارت‌آپ‌ها با علم به همین شرایط وارد این کسب‌وکار شدند؛ یعنی این‌طور نیست که آنها از فضایی بیگانه وارد این فضا شده باشند و شروع به کار کنند، با همه پیچیدگی‌هایی که این کار دارد.

شما فرض کنید کسب‌وکاری مثل دیوار یا کسب‌وکارهای مشابه، کسب‌وکارهای واقعا سختی هستند، به دلیل همین مسائلی که ممکن است برایشان پیش بیاید. در دیجی‌کالا شاید مشکلات و مسائل شما از جنس دیگری باشد، در‌نهایت ممکن است شما یک کالای معیوب ارسال کنید که باید مرجوع باشد؛ اما دیوار پیچیدگی‌های خودش را دارد و وقتی چند نفر جرئت می‌کنند و چنین مسئولیتی را بر‌عهده می‌گیرند، شایسته تقدیر هستند».

او تصریح کرد: «شجاعتی وجود داشته که آنها با علم به مشکلات وارد این فضا شده‌اند؛ اما از منظر یک ناظر بیرونی که نگاه کنید، اتفاقی که برای پلتفرم دیوار افتاده، منصفانه نیست. گاهی هر قدر هم در یک پلتفرم پیچیدگی ایجاد کنید، بالاخره از جاهایی افرادی پیدا می‌شوند و سوءاستفاده می‌کنند. اما قانون‌گذار و دستگاه قضائی هم باید این شرایط را درک کرده و در قضاوت خود این مسائل را لحاظ کند.

چنین مسئله‌ای را در حکم وارد‌شده برای مدیران بانک مرکزی هم می‌بینیم. اینها رویه‌های خوبی نیست و از دو جهت به افراد سیگنال خوب نمی‌دهد. یکی از این جهت که ما به بچه‌هایی که کسب‌وکار راه می‌اندازند، این پیام را می‌دهیم که ما هوای شما را نداریم! یک زمین سخت کسب‌وکار وجود دارد و وقتی بچه‌ها با چنین موانعی در این زمین مواجه می‌شوند، حس عمومی و برداشت عمومی جامعه استارت‌آپی این می‌شود که فضا برایشان ناعادلانه است. این‌ سینگال‌ها خیلی بد است و حوزه استارت‌آپی را در خطر می‌اندازد».

این کارشناس حوزه استارت‌آپ تصریح کرد: «چنین احکامی اثرات خیلی بلند‌مدتی بر فضای کسب‌وکار دیجیتال می‌گذارد. شما فردا در نظر بگیرید اگر جوانی بخواهد کار استارت‌آپی راه بیندازد، واقعا نگران می‌شود؛ چون یکی از پایه‌های هر کسب‌وکاری محیط کسب‌وکار است. محیط کسب‌وکار شامل محیط قانونی کسب‌وکار هم می‌شود، شما وقتی این محیط را لرزان کنید، دستان هم شروع به لرزیدن می‌کند.

در‌نهایت اینکه راه‌اندازی کسب‌وکارهایی مثل دیوار خودش به خودی خود مشکلات و دغدغه‌هایی دارد که خیلی‌ها واردش نمی‌شوند، خود من هیچ وقت جرئت ورود به این حیطه را ندارم. حالا یک‌سری جوان این کار را می‌کنند و ما آنها را هم می‌زنیم. ما به آنها سیگنال منفی می‌دهیم. یادمان باشد که جامعه استارت‌آپی حالا دیگر جامعه آگاهی شده و با توجه به شبکه‌های اجتماعی و گردش اطلاعات می‌تواند قضاوت کند که حکم صادر‌شده برای مدیرعامل دیوار چقدر عادلانه است؟».