برای مثال ۹۷ درصد از انرژی برق اتریش از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تأمین می‌شود. اگر سوار بر هواپیما از آسمان این کشور عبور کنید، قطعاً متوجه نگاه ویژه این کشور به استفاده از ظرفیت‌های بادی و آبی خواهید شد. توربین‌های بادی در تمام سطح این کشور پراکنده شده است. اما در ایران که از انرژی بادی و خورشیدی بی‌نظیری بهره‌مند است، نیروگاه‌های تجدیدپذیر بسیار محدودند و احتمالاً با شنیدن نام آن اولین منظره‌ای که در ذهنتان نقش می‌بندد توربین‌های بادی منجیل است. البته ایران برای جبران این عقب ماندگی در برنامه ششم توسعه خود در نظر گرفته است که هر سال میزان تولید برق از نیروگاه‌های تجدید پذیر را دوبرابر کند. رضا اردکانیان وزیر نیرو نیز در روزهای اخیر اعلام کرد که فقط در بخش نیروگاه‌های بادی تا ۳۰ هزار مگاوات یعنی ۵۰ درصد پیک بار فعلی ظرفیت تولید انرژی بادی داریم، پس وزارت نیرو توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر را فارغ از تعهدات ایران در کنوانسیون پاریس دنبال خواهد کرد.

برنامه‌های توسعه

فعالیت در زمینه توسعه تجدیدپذیرها در ایران از اوایل دهه هفتاد شمسی (تقریباً از سال 1372) آغاز شده است. اما بجز در سه سال اخیر که نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک رشد کرده و هر سال دو برابر شده، در سال‌های گذشته‌ فعالیت‌ها عمدتاً بر پایه مطالعه، جمع‌آوری اطلاعات، اجرای پروژه‌های پایلوت (نمونه) و برخی پروژه‌های معدود دولتی معطوف و متمرکز بوده است.

توسعه تجدیدپذیرها قرار است که با مشارکت بخش خصوصی انجام شود اما یکسان بودن نرخ خرید برق از منابع مختلف تجدیدپذیر و نوسانات متعدد ارزی در نرخ‌ها و حتی طول دوره خرید تضمینی برق همواره یکی از موانع توسعه بوده که دولت برای رفع این مشکل سال 95 اقدام کرد و بر اساس مصوبه هیأت وزیران تعیین نرخ‌های منطقی جهت منابع مختلف تجدیدپذیر و متناسب با شرایط اقتصادی و هزینه‌های هر یک ممکن شد. همچنین وزیر نیرو می‌گوید: منابع مالی تعیین شده از محل عوارض قبوض برق برای توسعه و نگهداری شبکه‌های برق روستایی و همچنین تولید برق تجدیدپذیر و پاک صرف خواهد شد و نیمی از آن برای توسعه تجدیدپذیرها با اولویت خرید برق از بخش غیردولتی اختصاص داشت و این قابلیت به توسعه تجدیدپذیرها کمک خواهد کرد.

3 مجوز صادرات برق

از دیگر اقدامات انجام شده برای تشویق بخش خصوصی، ابلاغ مصوبه «تعیین شرایط صادرات برق تجدیدپذیر و پاک نیروگاه‌های بخش غیردولتی به خارج از کشور» بوده که هدف آن حمایت و تشویق سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای تولید برق خورشیدی و بادی از دشتهای وسیع کشور و صادرات آن به کشورهای همسایه است. آمارها نشان می‌دهد تاکنون 3 مجوز صادرات برق به ظرفیت تجمعی60 مگاوات به کشور عراق برای شرکت‌های ایرانی صادر شده است.

آخرین دستاورد ها

بر اساس اطلاعاتی که خبرنگار ما به دست آورده، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک تاکنون منتج به تولید بیش 2673 میلیون کیلووات‌ساعت برق شده است که از این میزان، سهم برق تولیدی متعلق به نیروگاه‌های خورشیدی و بادی به ترتیب 42 و 41 درصد و مابقی به نیروگاه‌های تولید برق از پسماند و برق‌آبی کوچک تعلق دارد. بیش از۶۰ درصد برق تولید شده از نیروگاه‌های تجدیدپذیر در ماه‌های گرم سال قرار می‌گیرد که انطباق زیادی با الگوی مصرف برق کشور دارد. تاکنون با بکارگیری نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک از انتشار 1844 هزار تن آلاینده‌های زیست‌محیطی گلخانه‌ای جلوگیری شده که کمک زیادی به حفظ محیط زیست کشور کرده است. همچنین از مصرف گاز طبیعی معادل 759 میلیون متر مکعب کاسته شده که موجب همین میزان درآمدزایی از محل صادرات سوخت به خارج کشور شده است. از دستاوردهای مهم کشور به خصوص در شرایط سخت خشکسالی، صرفه‌جویی در مصرف 588 میلیون لیتری آب شیرین (که معمولاً در نیروگاه‌های حرارتی مورد نیاز است) است.

در حال حاضر ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر و پاک در کشور حدود 700 مگاوات مشتمل بر 97 نیروگاه مگاواتی و به تعداد 2300 نیروگاه کیلوواتی بالغ شده است؛ همچنین بر اساس اهداف مزبور در سال‌جاری، عملیات احداث و راه‌اندازی 500 مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر دیگر آغاز شده که تا تابستان سال 1398 به مدار تولید خواهند رسید و ظرفیت تجمعی آنها به میزان 1100 مگاوات می‌رسد. این توسعه بدون سرمایه‌گذاری دولت و با حضور100 درصد بخش خصوصی صورت گرفته است.

یادداشت

بومی‌سازی، راه توسعه تجدیدپذیرها /یوسف آرمودلی، کارشناس انرژی

ایران به دلیل برخورداری از سوخت فسیلی و ارزان تمام شدن تولید انرژی با استفاده از این سوخت، چندان در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر پاک موفق نبوده است. در صنعت برق شکاف میان قیمت تمام شده از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر و تعرفه فروش برق و همچنین تحریم‌ها و تزلزل نرخ ارز، مانع دیگری در زمینه توسعه تجدیدپذیرها بوده است. به‌طوری که بعید است امسال هم میزان تولید برق‌ تجدیدپذیر کشور به هزار مگاوات تعیین شده در برنامه ششم توسعه برسد. به نظر می‌رسد که راهکار شتاب بخشیدن به توسعه این نیروگاه‌ها فقط بومی‌سازی تجهیزات و تأسیسات آن باشد. البته در این راستا 30 شرکت داخلی در حوزه‌های مختلف در حال فعالیتند که سهم شرکت‌های فعال حوزه خورشیدی بیش از سایر فناوری‌هاست. وزارت نیرو نیز راهکارهایی را برای تشویق صنایع مرتبط در نظر گرفته است که امیدواریم به نتیجه برسد.‌برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

عطیه لباف

اخبار وبگردی را در اینجا بخوانید: