خوابگردی به سمت یک بحران

از رشد آهسته جهانی و نابرابری سمج اقتصادی تا تغییرات آب و هوایی، تنش‌های ژئوپلتیکی و افزایش شدید سرعت انقلاب صنعتی چهارم همزمان با هم وجود دارند. در این شرایط اگر ما با هم کار نکنیم، به دردسر خواهیم افتاد. هیچ وقت به اندازه حال حاضر نیاز شدید برای همکاری و رویکرد چندجانبه درباره مشکلات جهانی وجود نداشته است.» بُرج بِرِند، رئیس مجمع جهانی اقتصاد ابتدای گزارشی را که مجمع جهانی اقتصاد روز گذشته درباره خطرهای پیش روی اقتصاد در سال 2019 منتشر کرد، چنین نوشته است. در مقدمه این گزارش هم آمده است:«آیا جهان مانند خوابگردها به سمت یک «بحران» حرکت می‌کند؟»

در طول سال 2018، تمرکز روی ریسک‌های اقتصاد کلان بسیار بیشتر شد. نوسان بازارهای مالی افزایش یافت و تندبادهای شدیدی اقتصاد جهانی را درگیر خود کرد. آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد که طی سال‌های آینده رشد اقتصادی به تدریج آهسته خواهد شد که علت اصلی آن توسعه در اقتصادهای توسعه یافته است. اما پیش‌بینی کاهش رشد در چین از 6.6 درصد در سال 2018 به 6.2 درصد در امسال و 5.8 درصد در سال 2022، یک عامل جدی نگرانی است. مورد دیگر نیز افزایش بسیار زیاد بدهی‌های جهانی است که میزان آن نسبت به پیش از بحران جهانی در سال 2008، 225 درصد بیشتر شده است.

تنش‌های ژئوپلتیکی و ژئواقتصادی در میان قدرت‌های بزرگ جهان افزایش یافته است. این تنش ها بالاترین خطرات جهانی حال حاضر را بازنمایی می‌کنند. دنیا بعد از یک دوره جهانی شدن حالا وارد دوره‌ای از واگرایی می‌شود و بندهای جهانی شده از هم گسسته می‌شوند؛ این مسأله‌ای است که اقتصاد سیاسی جهان را به شکل عمیقی دگرگون می‌کند. تنظیم دوباره روابط میان کشورهایی که عمیقاً در هم ادغام شده بودند، همچنین روابط تجاری و سرمایه‌گذاری در میان قدرت‌های جهان طی سال 2018 هم بسیار دشوار بود. در چنین وضعیتی، همکاری متقابل برای پیشرفت و حل چالش‌های جهانی خود یک چالش جدی خواهد بود.

خطرهای محیط زیستی سومین خطر از پنج خطر جدی برای اقتصاد جهان به حساب می‌آیند. پیامدهای انفعال در حوزه آب و هوایی هر روز بیش از پیش روشن می‌شود. شتاب سرعت از بین رفتن تنوع زیستی، یک نگرانی جدی است. فراوانی گونه‌ها از سال 1970 تا کنون به میزان 60 درصد کاهش یافته است. در زنجیره غذای انسانی، از بین رفتن تنوع زیستی سلامت و توسعه اجتماعی اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و پیامدهای آن برای سلامتی، بهره وری حتی امنیت منطقه‌ای بسیار زیاد است.

آسیب پذیری تکنولوژیکی که خطری پیش روی جهان به حساب می‌آید، به خاطر افزایش انتشار «اخبار دروغ» و «دزدی هویت» و همچنین از بین رفتن امنیت خصوصی شرکت‌ها و دولت‌هاست. در سال 2018 همچنین شواهدی وجود داشت که نشان می‌داد حمله‌های سایبری به زیرساخت‌های حیاتی هشداری برای کشورها برای تقویت وضعیت امنیتی فرامرزی‌شان بر پایه امنیت زمینی محلی است.

چهره انسانی ریسک‌های جهانی یک نگرانی جدی است که نباید اهمیت آن را پشت این بحث‌های اقتصادی فراموش کرد. جهان برای بسیاری از مردم پراضطراب، بی‌نشاط و پر از تنهایی است. در سراسر جهان، مشکلات روحی و ذهنی 700 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داده است. انتقال پیچیده اجتماعی، تکنولوژیکی و کاری، تأثیرات عمیقی روی تجربه‌های زیسته مردم دارند. یک زمینه مشترک برای همه، استرس‌های روان‌شناسی ناشی از حس بی‌پناهی در مواجهه با بلاتکلیفی و کنترل نداشتن روی این شرایط است.

رشد فزاینده شهرنشینی و تأثیرات آن روی تغییرات آب و هوایی مردم بیشتری را نسبت به افزایش سطح آب دریاها آسیب پذیر کرده است. انتظار می‌رود که دوسوم از جمعیت جهان تا سال 2050 در شهرها زندگی کنند و همچنین تخمین زده می‌شود که 800 میلیون نفر در شهرهایی زندگی می‌کنند که از افزایش نیم متری آب دریا تا سال 2050 آسیب می‌بینند.

بُرج بِرِند، رئیس مجمع جهانی اقتصاد می‌گوید:«تمام این ریسک‌ها نسبت به خوابگردی به سمت یک بحران جهانی، هشدار می‌دهند.» اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید

ریحانه یاسینی