به گزارش رکنا، برخی بر این باورند که برجام برای ناوگان هوایی کشور دستاوردی نداشته و با هزینه‌ای که بابت خرید هواپیماهای نو کردیم می‌توانستیم تعداد بیشتری هواپیمای 5 تا 11 ساله وارد کنیم، موتور هواپیماهای زمینگیر را تعمیر و قطعات مورد نیاز‌مان را تامین کنیم. اما واقعا سیاست دولت در وارد کردن و خرید این هواپیماها چه بوده است؟

مقصود اسدی سامانی دبیر شرکت‌های هواپیمایی کشور به پول نیوز می‌گوید: پیش از انقلاب، ایران سهم قابل توجهی از بازار Store منطقه داشت. سهمی که امروز در اختیار ایرلاین‌های کشورهای همسایه مثل قطر، امارات، ترکیه و .. است. کشورهای همسایه ما در شرایطی که ما توان رقابت با آن‌ها را نداریم، سالانه 4 تا 5 میلیارد دلار از محل مسافرت ایرانی‌ها به مقاصد خارجی درآمد کسب می‌کنند.

او ادامه می‌دهد: همین ابتدای کار باید بگویم که برجام با همه دستاوردهایش نتوانست همه تحریم‌های هوایی علیه ایران را لغو کند. در فرصت دو ساله‌ای که به ایران داده شد، تعدادی ایرباس و ای تی آر و تعدادی هم موتور هواپیما توسط برخی از شرکت‌ها وارد شدند اما برنامه جامعی که برای نوسازی ناوگان هوایی ایران در نظر گرفته شده بود، عملی نشد.

اسدی سامانی درباره تفکر سیستمی پشت این سیاست می‌گوید: نگاهی که دولت در فرصت برجام داشت، نگاه قابل تحسینی بود. بنا بود که ایران هم در این میان سهم بزرگی برای خود دست‌وپا کند و تا مادامی که هواپیماهای نو در اختیار ایرلاین‌های ایرانی قرار نمی‌گرفتند، این هدف محقق نمی‌شد. قرار بود این هواپیماهای پهن پیکر پروازهای بر فراز اقیانوسیه را پوشش دهند.

این مقام مسئول تاکید می‌کند: برخی می‌گویند که دولت می‌توانست هواپیماهای دست دوم و چند سال کار کرده در تعداد بیشتری بخرد و نباید همه سرمایه موجود را خرج هواپیماهای نو و پرهزینه کند. اما واقعیت این است که شرایط رقابت در منطقه‌ بر خرید هواپیماهای نو و هرچند گران حکم می‌کرد و نمی‌توان دولت را برای خرید ایرباس‌های تازه نفس سرزنش کرد. سن ناوگان هوایی کشورهای همسایه بین 5 تا 6 سال است و این در حالی است که همین عدد در ایران از 24 تجاوز Rape می‌کند.

او می‌افزاید: دولت در آن دوره، به درستی هدف‌گذاری بزرگ و مهمی انجام داده بود. اگر بدعهدی آمریکا نبود و برجام ادامه پیدا می‌کرد، می‌توانستیم بعد از مدتی جایگاه خود را در بازار هواپیمایی منطقه به دست آورده و سهم خود را به دست بیاوریم. با این وجود فضای خرید هواپیمای دست دوم در آن دوره هرگز بسته نبود و شاید اگر دولت به کمک بخش خصوصی در این حوزه هم اقداماتی کرده بود، امروز نتیجه بهتری از برجام گرفته بودیم.

به گفته او، قراردادهای خوبی در این مدت با کشورهای مختلف بسته شد. قراردادهایی که اگر مشمول رفتار غیر قانونی آمریکا نمی‌شد، می‌توانست در تاریخ بعد از انقلاب ایران، ماندگار و تبدیل به دستاوردی بزرگ شود.

اسدی سامانی تاکید می‌کند: انتقادی که در این میان می‌تواند به عملکرد دولت در این فرصت دو ساله وارد شود، این نکته است که بخش خصوصی در رابطه با خرید هواپیما در شرایط پسابرجامی توفیقی نداشت و وارد بازی نشد. متاسفانه در این مدت، نگاه مسئولان باز هم یک نگاه دولتی و در راستای تامین هواپیماهای شرکت ایران ایر بود و بخش خصوصی مورد بی‌مهری قرار گرفت. طبعا در چنین شرایطی ما از مزایای تامین اعتبار و ... بخش خصوصی بی‌بهره ماندیم و بخش خصوصی هم نتوانست ناوگان هوایی خود را نوسازی کند.

مورد بعدی، مورد وارد نکردن قطعات ساخت هواپیما در فرصت برجام است. اسدی سامانی در این باره توضیح می‌دهد: برخی بر این باورند که شاید اگر به جای خریدن هواپیماهای گران قیمت سراغ وارد کردن قطعات مربوط به آن‌ها و سرهم کردن آن‌ها در کشور می‌رفتیم امروز نتیجه بهتری از برجام گرفته بودیم. من اما این انتقاد را وارد نمی‌دانم و در پاسخ به این تئوری می‌گویم حتی کشورهای بسیار پیشرفته‌تر از ما در این حوزه وارد نشده‌اند. تفکر وارد کردن همه قطعات و سرهم سازی آن‌ها درداخل کشور برای رسیدن به یک هواپیمای نو و ارزان، یک ایده‌آل گرایی است. ایده‌آل گرایی که به مرحله عمل نمی‌رسد و صرفا روی کاغذ فریبنده است. واقعیت این است که ما فاصله زیادی به این مرحله داریم.

او در پاسخ به این سوال که در نهایت چقدر عملکرد دولت قابل پذیرش است می‌گوید: با این وجود، اگر بخواهیم درباره عملکرد دولت در این دوسال قضاوتی داشته باشیم. من فکر می‌کنم تمامی تلاش لازم برای تامین هواپیماهای مورد نیاز کشور به کار گرفته شده و بر این باورم که تا حدی از فرصت برجام به خوبی استفاده شده است.

دبیر شرکت‌های هواپیمایی کشور می‌گوید: فراموش نکنید با همه اما و اگر‌ها و سنگ‌اندازی‌های آمریکا قراردادهای ما با ای تی آر هنوز لغو نشده و پابرجاست. حتی می‌توان گفت قرارداد خرید ایرباس به قوت خود باقی است و بعید نیست که شاید در آینده‌ای نزدیک و با تغییر برخی سیاست‌های داخلی و خارجی پرونده خرید این هواپیماها دوباره به جریان بیفتد.اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید

اخبار وبگردی را در اینجا بخوانید: