کاهش 5.6 درصدی مبلغ چک های برگشتی تیرماه نسبت به ماه پیش

بر پایه جدول های منتشر شده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در تیرماه امسال بیش از 9 میلیون و 300 هزار فقره چک عادی به ارزش 573 هزار و 500 میلیارد ریال مبادله شد که از این میزان، 1.5 میلیون فقره چک به ارزش 130 هزار و 634 میلیارد ریال برگشت خورد.

16.3 درصد از تعداد و 22.8 درصد از ارزش کل چک‌های عادی مبادله‌ای تیرماه را چک‌های برگشتی تشکیل می دهد که نسبت به ماه پیش و همچنین نسبت به تیرماه پارسال، شمار چک‌های برگشتی افزایش یافت اما ارزش آنها کم شد.

بر اساس آمار موجود، بخش عمده‌ای از چک‌ها به دلیل فقدان یا کسری موجودی برگشت داده شد که شامل 97.5 درصد تعداد و 95.8 درصد ارزش کل چک‌های برگشتی بود.

چک یکی از ابزارهای مهم نظام پرداخت بوده و در تسویه مبادلات خرد و کلان جامعه نقش قابل توجهی داشته است.

در 2دهه گذشته به دلیل تداوم توسعه سامانه‌ها و تجهیزات پرداخت الکترونیکی، تراکنش‌های پردازش شده از طریق این ابزارها و سامانه‌ها رشد متناسبی داشته و ابزارهای پرداخت الکترونیکی به‌ مرور زمان جایگزین ابزارهای پرداخت سنتی نظیر اسکناس و انواع مسکوک شده است اما به دلیل اهمیت کارکرد و امتیاز چک، هنوز از مهم‌ترین ابزارهای نظام پرداخت کشور محسوب می شود.

اگرچه متاثر شدن فضای کسب‌وکار کشور از رکود اقتصادی سال‌های گذشته می تواند از دلایل برگشت چک‌ها به دلیل کسری یا فقدان موجودی باشد اما نبود سازوکارهای موثر اعتبارسنجی مشتریان در فرایند صدور دسته‌چک نیز از دیگر دلایل مهم این امر است.

انتظار می رود با تداوم روند رشد اقتصادی پارسال و همچنین بهبود سازوکارهای اعتبارسنجی مشتریان بانک‌ها در این زمینه، به مرور زمان سهم چک‌های برگشتی از بابت کسری یا فقدان موجودی کاهش یابد.

بانک مرکزی برای ساماندهی موضوع چک‌های برگشتی، در کنار تکمیل زیرساخت پردازش و پذیرش الکترونیکی چک، پیاده‌سازی کامل سامانه‌های نظارتی مرتبط نظیر سامانه چک برگشتی، سامانه مرکز کنترل و نظارت اعتباری (مکنا) و بویژه سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته‌چک (صیاد) را در دستور کار قرار داده تا زمینه نظارت موثر بر سازوکار صدور دسته‌چک فراهم شود.

سامانه صیاد عاملی برای ایجاد شفافیت اطلاعاتی و مانعی برای صدور چک‌های بلامحل بوده و در آن برای صیانت از برگه چک به عنوان اوراق‌بهادار، تدابیری برای ارتقای ضرایب امنیتی چک در نظر گرفته شده است.

بررسی صلاحیت دارنده­ دسته‌چک از طریق اصلاح فرآیند صدور دسته‌چک، ایجاد رویه‌ای واحد برای انجام اعتبارسنجی کافی، حصول اطمینان از بررسی اهلیت درخواست‌کننده دسته‌چک و همچنین ایجاد شفافیت اطلاعاتی و جلوگیری از سوءاستفاده‌ به منظور اختصاص دسته‌چک به متقاضیان فاقد صلاحیت از دیگر قابلیت‌های سامانه‌های نظارتی مرتبط است.

عملیاتی شدن کامل این سامانه‌ می تواند موجب ایجاد شفافیت اطلاعاتی از طریق برپایی نظام استعلام همگانی شده و به این‌ترتیب سهم چک‌های برگشتی در نظام پرداخت کشور کاهش یابد.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.