اعتیاد اینترنتی

فضای مجازی و اینترنت پدیده ای است که، علی رغم ایجاد فرصت های مناسب منجمله دست یابی به اطلاعات فراوان مورد نیاز، توسعه و تولید دانش برای کاربران و استفاده کنندگان، تهدیداتی را نیز به دنبال دارد ؛بررسی ها نشان می دهد که بیشترین استفاده کنندگان از اینترنت جوانان و نوجوانان هستند، استفاده ی نادرست از آن می تواند کاربر را با مشکلات عدیده ای مواجه کند . بنابراین، لازم است هر چند مختصر برخی از تهدیدات را مورد توجه قرار دهیم و دیگران را به بررسی های جدی تر و تحقیقات ارزنده تر در ابعاد مختلف فراخواند.

استفاده ی نادرست از اینترنت معمولا به دو شکل صورت می گیرد: اول این که کاربران در میزان و چگونگی استفاده از آن تابع ضابطه و قاعده ای نباشند که در این صورت استفاده کنندگان که عموما" جوانان و نوجوانان هستند عادت می کنند، اوقات فراغت خود را به بیهودگی و بدون برنامه در فضای اینترنت بگذرانند که متاسفانه این دسته از کار بران اینگونه رفتار را نهایت خوش گذرانی می دانند ؛ شکل دوم استفاده وبهره برداری مراجعه به سایت هایی است که موارد ناهنجار و غیر اخلاقی را ترویج می کنند که این وضعیت، هم هویت ملی فرد را مورد هجوم قرار می دهند و هم تخریب شخصیت اجتماعی و روانی فرد را به دنبال دارد.

اما نخستین و شاید خطرناک ترین اثر منفی اینترنت، که موجب استفاده های نادرست جوانان از اینترنت می شود، " اعتیاد اینترنتی " است.

یکی از کارشناسان می گوید: فردی که بیش از نوزده ساعت در هفته از اینترنت استفاده می کند، معتاد به اینترنت است.

اظهارنظر دیگری حاکیست: معتاد کسی است که حداقل 38 ساعت در هفته یا هشت ساعت در روز، وقت خود را صرف استفاده از اینترنت می کند.

کارشناسان آسیب شناسی می گویند: اگر فرد در هفته دو تا سه ساعت از اینترنت استفاده کند، کاربر معمولی است و فردی که میزان استفاده ی وی از اینترنت به 5 تا 8ساعت یا بیشتر برسد، باید مورد بررسی های آسیب شناسانه قرارگیرد.

با توجه به حالات و رفتار کاربران می توان سه شاخصه اعتیاد اینترنتی را به شرح زیر عنوان داشت :

1- زمانی می توان گفت که فرد معتاد به اینترنت شده است که دارای علائم خستگی زودرس، تنهایی، افسردگی و غیره باشد. افرادی همچون اورزاک و یونگ چنین تعریفی از اعتیاد اینترنتی دارند. روش های درمان این نوع اعتیاد

نیز، رفتار درمانی شناختی و تقویت درمانی انگیزش است.

2- اعتیاد اینترنتی نوعی اختلال و بی نظمی روانی است و روش درمان آن نیز تشکیل گروه های خبری و گروه های بحث است. در این شکل از درمان، اعضای اختلالات روانی مرتبط به هم، نقش یک گروه حمایتی را بازی می کنند و با ارایه ی پیشنهادات آن لاین و روش های برخورد با آن از شدت اعتیاد اینترنتی می کاهند.

3- اعتیاد اینترنتی نوعی مشکل رفتاری است که دلیل آن وجود یک رابطه ی قوی بین اعتیاد اینترنتی و وابستگی شیمیایی است.

اکثر روان شناسان معتقدند که زیاده روی در استفاده از اینترنت می تواند برای سلامت فکری و فیزیکی شخص خطرناک باشد. اعتیاد به اینترنت، کارکرد انطباقی شخص را مختل می کند. اگر شخصی به اینترنت معتاد شود، کارکردهای وی غیر انطباقی می شوند. "

همانند همه انواع دیگر اعتیاد، اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همچون اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بی قراری و افکار وسواسی یا خیالبافی راجع به اینترنت همراه است. از طرفی، در عین حال که روابط این افراد (به ویژه کودکان و نوجوانان) در جهان مجازی افزایش می یابد، در مقابل از دامنه ی روابط آنان در جهان واقعی کاسته می شود. ضمن آنکه، احتمال لطمه دیدن عملکرد آموزشی نیز وجود دارد.

تحقیقات صورت گرفته در خصوص اعتیاد اینترنتی، حکایت از آن دارد که اختلال اعتیاد اینترنتی نوعی اختلال روان شناختی - اجتماعی است که از مشخصه های آن، علایم کناره گیری، اختلالات عاطفی و از هم گسیختگی روابط اجتماعی است.

اعتیاد اینترنتی، انسان ها را به افرادی رها شده تبدیل می کند و بر روابط اجتماعی آنها تأثیر می گذارد. بهره وری و بازده کاری کاربران اینترنت در نتیجه ی استفاده بیش از حد از اینترنت پایین می آید. آنان با تأخیر به محل کار می روند ودچار کم کاری می شوند. عدم تحرک جسمی و چاقی به همراه علایمی چون درد کمر، پشت و ماهیچه از دیگر پیامدهای این مسئله است. این کاربران حتی در صورت کناره گیری از اینترنت، دچار علائم اختلال می شوند.

تحقیقات نشان می دهد که چهارده درصد از کاربران اینترنت، دچار علائمی مانند رفتارهای وسواسی، حالت روان شیدایی، افسردگی و..... هستند.

اینترنت برای افزایش آگاهی ها و توانمندی شخص و جامعه مفید است و لازم است راه را برای استفاده ی مناسب از این ابزار گسترده و گستراننده هموار کنیم؛ اما بدیهی است که اینترنت نیز با همه فوایدی که دارد، می تواند تهدیدی جدی برای استفاده کنندگان داشته باشد .

چند توصیه به خانواده هادر استفاده از اینترنت :

1-برای جلوگیری از اعتیاد اینترنتی؛ والدین بررفتار اینترنتی فرزندان شان کنترل و نظارت منطقی داشته باشند؛ البته این توصیه به معنای جلوگیری از بهره مندی از اینترنت نیست امانباید آنان را کاملا رها و آزاد بگذارند که در هر دو صورت فرزندان مورد تهدید خواهند بود.

2- برای انجام راهنمایی مناسب فرزندان در استفاده از اینترنت خانواده ها باید اطلاعات وآگاهی های خودشان را در خصوص اینترنت و همچنین فواید و زیان های آن افزایش دهند .

3- توجیه و آگاهی بخشی به کودکان و نوجوانان دال بر اینکه هیچ گاه فضای اینترنت محیط امنی جهت قرار دادن اطلاعات خصوصی نیست؛ لذا لازم است از این گونه رفتار ها اجتناب گردد.

4- به فرزندان آموزش دهیم که ممکن است بسیاری از اطلاعات موجود در فضای اینترنت تقلبی و یا غیر درست و ناسالم باشند .

5- خطرات آشنایی های در فضایی اینترنت را به فرزندان آموخته و اجازه ملاقات در فضایی حقیقی را با این گونه دوستی ها ندهیم .

سرهنگ محمد قنبری رییس اداره برآورد اجتماعی معاونت اجتماعی انتظامی کرمانشاه