تصویری از ابعاد مختلف مذاکرات وین/ چگونه می توان این دور از گفت و گوها را تحلیل کرد؟

به گزارش رکنا، علی باقری در رأس یک تیم سیاسی و اقتصادی در وین با کشورهای ۱+۴ در حال گفت و گو است. هفته قبل وقتی هفتمین دور مذاکرات با ارائه دو سند از سوی ایران به پایان رسید، کشورهای حاضر در وین به پایتختهای خود رفتند تا درباره این دو سند مشورت کنند و برای ادامه مذاکرات باز گردند. ایران یک سند درباره تحریم ها و یک سند درباره مسائل هسته ای روی میز گذاشته است و منتظر پاسخ است. قرار است کشورها در این دور از گفت و گوها مواضع خود را نسبت به این سندها ارائه دهند.

چند محور زیر در خصوص این مذاکرات مهم است:

اول) ایران و ۱+۴ به دنبال چه هستند؟ طرف مقابل به دنبال احیا برجام است و طرف ایرانی به دنبال رفع تحریم ها. احیا برجام از منظر طرف مقابل یعنی بازگشت بدون هزینه آمریکا به میز مذاکرات و ادامه روند اجرای تعهدات ایران و عدم عایدی ایران از اجرای تعهدات خود. در حالی که ایران می گوید چه با برجام چه بدون برجام، رفع تحریم ها هدف اصلی است. ایران به صورت نقد می خواهد تحریم ها رفع شود و اگر قرار است تعهدی از سوی ایران به اجرا گذاشته شود حتما ما به ازای آن از سوی طرف مقابل در عمل دیده شود.

دوم) ایران پیش گام است: ابتکار عمل این بار از سوی تیم ایرانی مشاهده می شود. این ایران است که سند ارائه می کند و طرف غربی باید نظرش را درباره سند ایرانی اظهار کند. تیم مذاکره کننده ایرانی برخلاف گذشته سعی می کند با طراحی دقیق وارد مذاکرات شود. این یک گام رو به جلو است.

سوم) پیش شرط ایران چیست؟ شرط ابتدایی ایران کاملا منطقی است. ایران می گوید در ابتدا تحریم های بعد از برجام را لغو کنید تا بتوانیم به شرایط سال امضای برجام برگردیم. اگر این نشود اساسا هرگونه ادعا از سوی طرف مقابل به سخره گرفتن مذاکرات و برجام است. ایران در سالهای پس از امضای برجام هم به تعهدات خود عمل کرده است و هم علاوه بر آنکه هیچ تحریمی لغو نشده بلکه تحریم هایی را تحمل کرده است که از سوی آمریکا افزوده شده است. این تحریم ها حتی اگر لغو شود باز هم حساب صاف نمی شود. طرف مقابل باید در ازای آنچه ایران انجام داده و او بر ضد وعده های خود عمل کرده خسارت بپردازد و هرچه سریع تر به آنچه در برجام وعده کرده است عمل کند.

چهارم) پرانتزها باز است: بارها در مذاکرات پیشین اعلام میشد اگر توافق در مورد همه چیز انجام نشود عملا هیچ توافقی صورت نگرفته است. مصداق این حرف در خصوص مذاکراتی است که از فروردین امسال توسط عراقچی با این کشورها صورت گرفت. در این مذاکرات بندهایی داخل پرانتز رفت اما هیچ توافق نهایی صورت نگرفت. ایران مدعی است عملا هیچ توافقی صورت نگرفته است. طرف ایرانی می گوید دولت در ایران تغییر کرده و اگر توافقی نشده که نشده باید در مورد همه چیز مذاکره کرد.

پنجم) چین و روسیه، کشورهایی که همراه هستند: در این دور از مذاکرات موضع چین و روسیه با ایران همراه است. سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه همزمان با مذاکرات خواستار جبران خسارت آمریکا بابت خروج از برجام شده و چین نیز با کلیات سند ارائه شده از سوی ایران موافق است.

ششم) آمریکا چه می کند؟ آمریکا همچنان با تهدید وارد میدان می شود. آمریکا با اینکه در مذاکرات حضور ندارد اما مدام می خواهد با اظهارات برخی مقامات خود سیاست چماق و هویج خود را ادامه دهد. رابرت مالی مسوول سیاست چماق و هویج آمریکا می گوید: شکست مذاکرات وین، فشارهای شدید اقتصادی و دیپلماتیک برای ایران در پی دارد. اشتباه امروز آمریکا این است که تمام قد به چماق تبدیل شده است و هویج هایش پشت میز عملا هیچ جذابیتی برای طرف ایرانی ندارد. ایران نشان داده است زیر فشار سنگین خود را رها نمی کند بلکه بسیج می شود. فعلا آمریکا قصد ندارد با واقعیت ایران مواجه شود فلذا احتمالا با همان سیاست کهنه خود کار را دنبال می کند.

هفتم) رسانه دشمن چه می کند؟ سیاست رسانه ای آمریکا و انگلیس در این مذاکرات به دنبال نشان دادن بی نتیجه بودن مذاکرات است. هم بی بی سی و هم اینترنشنال سعودی که خط خود را از آمریکا میگیرد و هم سایر شبکه های ضدانقلاب تغذیه شده از سوی این کشورها مدام در حال رپرتاژ این خبر هستند که اختلافات بالا است و شکست حتمی است. هفته پیش حتی این رسانه ها اعلام کردند مذاکرات با شکست مواجه شده است. در حالی که همه طرف های مذاکره کننده به کشور خود بازگشتند تا در مورد پیشنهادات ایران مشورت کنند. از سوی دیگر تلاش میکنند تا نشان دهند مقصر این شکست طرف ایرانی است.

تخریب تیم مذاکره کننده ایرانی نیز دستور کار ثابت رسانه های این کشورها است. هفته قبل گفتند تیم ۴۰ نفره ایرانی به مذاکرات رفته و با کلی هزینه در هتل کوبورگ ساکن شده است. در حالی که این ۴۰ نفر با پرواز کاملا کم هزینه به وین رفته بودند و حتی در هتل کوبورگ هم ساکن نبودند. منوتو با دروغ پردازی مطلق این ادعاها را مطرح کرده بود در حالی که هیچ کدام از این گزاره ها درست نبود.

هشتم) دولت ایران تغییر کرده است: نکته مهم این دور از مذاکرات که می تواند تاثیر جدی بر روند مذاکرات بگذارد تغییر دولت جمهوری اسلامی ایران است. دولت جدید همه تخم مرغ هایش را در سبد مذاکرات نچیده است. این برگ برنده اصلی این دور از مذاکرات برای جمهوری اسلامی ایران است. اکنون طرف های غربی می دانند ایران نان و آب خود را با مذاکرات گره نزده و توان داخلی و بی اثر سازی تحریم ها دستور کار جدی دولت ایران است. این باعث خواهد شد طرف غربی بداند ابزاری که در دست دارد چندان کارآمد نیست و قدرت چانه زنی بالایی نخواهد داشت.

نهم) ایران نباید ۸ سال دیگر سرکار برود: ۸ سال گذشت و ایران به دلیل نگاه ناقص و ضعیف دولت تدبیر و امید در مذاکرات هیچ عایدی از مذاکرات به دست نیاورد. بسیاری از داشته های هسته ای خود را نیز از دست داد. اگر بنا است این روند ادامه یابد و باز هم کشور سالها وارد بازی سیاسی طرف های غربی بشود و هیچ چیز در میدان عمل برای ایرانی ها تغییر نکند همان بهتر که تمرکز کشور بر توان درونی باشد. ایران یک بار به طور اساسی از این مذاکرات آسیب خورده است و نباید تجربه گذشته را تکرار کرد./فارس