آمریکا چگونه باعث توقف مذاکرات برجام شد ؟

به گزارش رکنا، «لاورنس نورمن»، روزنامه‌نگار وال‌استریت‌ژورنال در بروکسل که بر موضوع ایران متمرکز است در چند پیام شامگاه جمعه روایتی از برخی مواضع آمریکا که باعث سنگ‌اندازی در ادامه مذاکرات وین شده ارائه کرده است.

نورمن در یک رشته پیام در توییتر به توضیح درباره این موضوع پرداخته که درخواست ایران برای اخذ ضمانت از آمریکا در خصوص عدم خروج دوباره از برجام چگونه به عاملی برای ایجاد بن‌بست در مذاکرات تبدیل شده است.

خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال در ابتدای این رشته توییت مدعی شده اینکه ایران و آمریکا به صورت مستقیم با یکدیگر گفت‌وگو نمی‌کنند در ایجاد سوءتفاهم آنها از مواضع و انتظارات یکدیگر نقش داشته است.

او در ادامه گزارش‌هایی در روزهای گذشته درباره اینکه تیم ایران در مراحل پایانی مذاکرات وین، درخواستش را از دریافت ضمانت دائمی درباره عدم خروج آمریکا از برجام به اخذ ضمانتی مبنی بر عدم خروج دولت بایدن از توافق تقلیل داده، تأیید کرده است.

لاورنس نورمن در پیامی دیگر، درباره موضعی که آمریکا به درخواست ایران داشته نوشته است: «با این حال، موضع محوری آمریکا کاملاً روشن است. [از نگاه آمریکایی‌ها] برجام سندی است که بر روی آن توافق شده است. [در این توافق] هیچ ضمانتی داده نشده که طرفی هرگز از آن خارج نشود. این، یک توافق سیاسی با تعهدات سیاسی بوده است. اگر ایران می‌خواهد توافق را تغییر دهد، آمریکا هم خواسته‌های خودش را دارد.»

او در ادامه نوشته است: «مسئله روشن بود: در واقع، علناً اعلام شد که ضمانت دائمی منتفی است. هیچ رئیس‌جمهور آمریکا اختیار ملزم کردم دولت بعدی به یک معاهده غیرالزام‌آور که از تأیید کامل سنا برخوردار نیست را ندارد.»

رابرت مالی در ادامه مدعی شده است: «دولت بایدن این را هم به صراحت بیان کرد که هر گونه ضمانت حقوقی، فراتر از توافقی خواهد بود که بر سر آن اجماع حاصل شده است. با این حال، آنها کاملاً تمایل داشتند در داخل متن، تعهد سیاسی خودشان را به اجرای توافق و پایبندی به آن به صراحت قید کنند.»

خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال نوشته شنیده‌های او حاکی است در آن زمان رایزنی‌های متعددی درباره لحن بیان چنین ضمانتی انجام شد.

کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کرده‌اند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.

ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.

علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.

ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد.

علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.

دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام را فراهم کند.

تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.

یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.

مضاف بر این، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.

اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.

رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: «آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.»

جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریم‌ها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.

«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته (چهارشنبه) در نشستی خبری در تهران درباره مذاکرات هسته‌ای اظهار داشت: «مذاکرات هسته‌ای را از دو هفته پیش در تهران کلید زدیم و گفت‌وگو بین آقای باقری معاون سیاسی وزیر خارجه و آقای انریکه مورا شروع شد و امروز آقای باقری در بروکسل است برای تکمیل آن گفت‌وگوها.»

وی اضافه کرد: «ما با آقای انریکه مورا و هماهنگ کننده اتحادیه اروپا درباره این گفت‌وگو می‌کنیم که زمانی وارد مذاکره جدید با ۱+۴ خواهیم شد، چگونه مذاکره و چگونه در مسائل تمرکز کنیم که اولا همه طرف‌ها بدون فوت وقت و در اولین زمان ممکن به تعهدات کامل خودشان در برجام برگردند و ثانیا برگشتن آنها به برجام، آورده خیلی مهمی برای ما در جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.»

وی تصریح کرد: :ما نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات وین شویم، ولی فرمتی که در مذاکرات وین شکل گرفته را قبول داریم و به زودی پس از ارزیابی از گفت‌وگوهای امروز آقای باقری با آقای مورا و مسئولان اتحادیه اروپا درباره این‌که در چه تاریخی وارد گفت‌وگو و مذاکره با ۱+۴ شویم، تصمیم می‌گیریم. ولی دیر نخواهد بود و بزودی این اتفاق خواهد افتاد و با ۱+۴ گفت‌وگوها را از سر می‌گیریم.»/ فارس