گسترش بخش ثبت‌شده «جنگل‌های هیرکانی» و ضرورت حفاظت بیشتر

به گزارش رکنا به نقل از ایسنا، روز گذشته (۲۶ شهریورماه) یونسکو در صفحه خود در شبکه اجتماعی X  با تبریک به ایران و جمهوری آذربایجان اعلام کرد سایت الحاقی جنگل‌های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

در حالی این اتفاق افتاد که جنگل‌های هیرکانی در ۱۴ تیرماه سال ۹۸ برابر با ۱۰ جولای ۲۰۱۹، در چهل و سومین گردهمایی جهانی یونسکو در فهرست میراث جهانی طبیعی یونسکو به نام ایران و جمهوری آذربایجان ثبت شده بود.

دکتر مصطفی نوری - پژوهشگر حوزه محیط زیست و منابع طبیعی - درباره اهمیت ثبت جنگل‌ها به عنوان میراث جهانی یونسکو گفت: معمولاً جنگل‌هایی که ثبت جهانی می‌شوند، گونه‌های خاص و متعدد جانوری یا مجموعه اکوسیستمی متمایزی نسبت به جنگل‌های مجاور دارند بنابراین این جنگل‌ها باید بیشتر حفاظت شوند و این کار ضرورت‌هایی را می‌طلبد.

این مدرس دانشگاه تاکید کرد: زمانی که جنگلی ثبت جهانی می‌شود، ما در برابر جامعه جهانی متعهد به انجام مراقبت و حفاظت بیشتر می‌شویم و باید سعی کنیم ضمن حفظ گونه‌های موجود در جهت افزایش تعداد آن‌ها عمل کنیم، به‌گونه‌ای که با زادآوری بیشتر حتی به ذخیره‌گاه گونه تبدیل شود و در نقاطی که دارای اقلیم و خاک مشابه هستند بتوانیم تعداد آن‌ها را افزایش دهیم.

وی درباره افزایش تعداد گردشگران در پی ثبت یک منطقه حفاظت شده به عنوان میراث جهانی و وجود نگرانی‌هایی مبنی بر آسیب رسیدن به محیط زیست منطقه گفت: گردشگری در جنگل‌های حفاظت شده معنای متفاوتی نسبت به گردشگری در سایر نقاط دارد. نوعی گردشگری به عنوان طبیعت‌گردی وجود دارد. در طبیعت‌گردی اجازه استفاده از وسایل نقلیه را نداریم و ایجاد معبر برای خودروها ممنوع است. طبیعت‌گردی مزایای خاصی دارد که باید به آن‌ها هم بپردازیم.

نوری اضافه کرد: لازم است در جهت معرفی بهتر منابع طبیعی و جنگل‌ها عمل کنیم و جایگاه واقعی آن‌ها را به مردم جهان نشان دهیم. طبیعت‌گردی می‌تواند به معرفی مطلوب‌تر گونه‌های منطقه کمک کند و موجب شود که حمایت بیشتر جامعه جهانی را به دست آوریم  بنابراین طبیعت‌گردی در جنگل‌هایی که منظر حفاظتی دارند با گردشگری متداول تفاوت دارد. در طبیعت‌گردی با رعایت کلیه اصول حفاظتی این فرصت ایجاد می‌شود که بدون آسیب رساندن به جنگل‌ها امکان بازدید از آن‌ها فراهم شود و از منظر تفرجگاهی بصری و تبلیغی و ترویجی برای توجه بیشتر به جنگل از این اکوسیستم بهره برده شود.

این مدرس دانشگاه درباره ضرورت جلوگیری از اقداماتی مانند قاچاق چوب در جنگل‌های هیرکانی به عنوان یکی از میراث جهانی یونسکو گفت: جنگل‌های ایران نیاز به حفاظت بیشتری دارد و در حال حاضر به‌درستی مورد بهره‌برداری  قرار نمی‌گیرند. در واقع نگاه موجود در کشور به منابع طبیعی ، نگاه واقعی نیست چون ارزش‌های غیر بازاری و غیر اقتصادی قابل مبادله آن به جامعه ما به‌درستی معرفی نشده است و مردم ارزش‌های غیربازاری آن را به‌درستی نمی‌شناسند. به عنوان نمونه جنگل را با چوب قابل قطع کردن آن می‌شناسند، در حالی که جنگل تولیدکننده آب، اکسیژن و جذب‌کننده گرد و غبار است. زیبایی بصری ایجاد می‌کند،‌ موجب متعادل شدن اقلیم می‌شود. انواع حیوانات موثر در تولید محصول مانند زنبور را می‌توان در آن پرورش داد علاوه بر آن جنگل برای حفظ خاک بسیار بااهمیت است اما کمتر به این ارزش‌ها پرداخته شده است.

نوری در پایان تاکید کرد: در صورتی که بتوانیم هم حفاظت را افزایش دهیم و هم طبیعت‌گردی محقق شود، این ارزش‌ها را می‌توانیم بیشتر معرفی کنیم ضمن اینکه پس از ثبت جهانی قادر خواهیم بود از دانش فنی و اعتبارات جامعه جهانی برای حفاظت از جنگل‌ها بهره بیشتری ببریم.