مشاور وزیر علوم: فقط ۳ خانم در کشور رئیس دانشگاه هستند / سقف شیشه ای مسیر ارتقای زنان را مسدود کرده

به گزارش رکنا به نقل از ایلنا، بررسی برخی مسائل و پی بردن به کاستی‌ها گاهی با تجمیع همه عناصر آن موضوع ممکن و میسر می‌شود؛ در واقع بعضی وقت‌ها اشکال کار زمانی بروز پیدا می‌کند که از دور بایستیم و به کلیت یک ماجرا شبیه به یک تابلوی نقاشی نگاه کنیم. اجلاس روسای دانشگاه‌ های کشور مشتی نمونه خروار بود از حضور کمرنگ زنان در عرصه‌های مدیریتی و این خلاء زمانی آشکار شد که در عکس دست جمعی وزیر با روسای دانشگاه‌های سراسر کشور تعداد زنانی که ریاست دانشگاهی را برعهده دارند به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. برای بررسی علت چنین شرایطی با مشاور امور زنان و خانواده وزیر علوم به اختصار گفت و گویی داشتیم که شرح آن را در ادامه مطلب پیشرو می‌خوانید؛

«فخرالسادات نصیری» مشاور امور زنان و خانواده وزیر علوم در مورد حضور کمرنگ زنان در سطح ریاست دانشگاه‌های کشور بیان کرد: اگر این گلایه به وزیر علوم برسد، شاید موضوع جدی‌تر گرفته شود. 

مشاور امور زنان و خانواده وزیر علوم تصریح کرد: افزایش تعداد زنان متصدی ریاست دانشگاه‌ها نیاز به برنامه ریزی خاصی ندارد چراکه در این زمینه قانون وجود دارد و مصوبه دولت که در سالهای گذشته تصویب شده می‌گوید ۳۰ درصد از نیروهای مدیریتی را باید زنان مدیرِ توانمند تشکیل بدهند و این سمت را به آنها واگذار کرد.، ولی این سهم ۳۰ درصدی امروز به ۳ درصد هم نمی‌رسد! 

نصیری ادامه داد: سطح مدیریتی عالی، میانی و عملیاتی است. همین حالا در کل کشور فقط ۳ خانم هستند که ریاست دانشگاه را برعهده دارند. تازه رئیس دانشگاهی که رده بالا باشد و بتوانیم به آن دانشگاه بگوییم، فقط یک مورد است که آن هم دانشگاه الزهرا (س) است و ریاست آن را خانم دکتر «زهرا ناظم بکایی» عهده دار است. پس از آن ریاست دو دانشگاه کوچک دیگر که دانشکده هستند برعهده خانم‌هاست.

مشاور امور زنان و خانواده وزیر علوم اظهار کرد: از نظر من ابتدا باید فرهنگسازی شود و نگرش آقایان نسبت به سهمی که قانون گفته تغییر کند. ما نمی‌توانیم بگوییم تصدی این مسند سهم ماست و سهم‌مان را مظالبه کنیم. به عنوان کسی که در حوزه زنان و خانواده کار می‌کند معتقدم باید به این باور برسیم که در درجه اول همه ما منابع انسانی هستیم و منبع انسانی مرد و زن ندارد. 

نصیری افزود: در کشورهای پیشرفته می‌گویند نیروی انسانی، سرمایه انسانی و منبع انسانی؛ نیروی انسانی نیروی صرف کاری است، سرمایه انسانی کسی است که باآموزش و کسب مهارت و افزایش تجربه به نوعی ارزش افزوده‌ای به خود اضافه کرده است و از سطح نیروی انسانی رشد پیدا کرده و به مرتبه بالاتری رسیده و تبدیل به سرمایه شده است. کشورهای پیشرفته به این حد قانع نمی‌شوند و می‌گویند ما صرف سرمایه انسانی قانع نیستیم بلکه می‌خواهیم به منبع انسانی برسیم. 

به گفته نصیری منبع انسانی چیزی شبیه منبع نفت است که سرشار از ارزش و ثروت است و سرریز می‌شود و دیگران از آن بهره می‌برند. او ادامه داد: همه در جایگاه منبع انسانی بدون در نظر گرفتن جنسیت و زن و مرد بودن، صاحب توانمندی و ظرفیت‌هایی هستیم که متاسفانه ظرفیت خانم‌ها اینجا نادیده گرفته شده است. 

مشاور امور زنان و خانواده وزیر علوم تاکید کرد: کشورهای توسعه یافته به دور از هرگونه نگاه جنسیتی به این توانمندی‌های افراد توجه می‌کنند، اما متاسفانه در ایران چنین اتفاقی نمی‌افتد ضمن اینکه زنان در سمت مدیریتی موفق هم هستند. تازه این منوط به وزارت علوم نیست. شما اگر بررسی کنید، می‌بینید که در علوم پزشکی نیز چنین شرایطی حاکم است. در آن عرصه نیز خانم‌های جراح و یا پرستارهای موفق زیادی داریم، در سایر حیطه‌ها نیز به همین ترتیب است به عنوان مثال معلمان و مدرسان بسیار توانمند و خوبی در کشور داریم.

او خاطرنشان کرد: نباید بحث سقف شیشه‌ای را فراموش کرد که بحثی جهانی است؛ سقف شیشه‌ای نظریه‌ای است که می‌گوید وقتی زنان می‌خواهند از سطح مدیریت عملیاتی بالاتر بروند، به سقف شیشه‌ای برمی‌خورند و اجازه نمی‌دهند از آن سطح بالاتر بروند. زنان از دور می‌بینند که می‌توانند به مرتبه بالاتر رشد کنند، اما سقفی شیشه‌ای رو به روی آن‌هاست. زنان پشت شیشه را می‌بینند و می‌فهمند که می‌توانند ارتقا یابند و دلشان هم می خواهد رشد کنند و به مدیریت عالی برسند و راه به ظاهر برایشان باز است، ولی در واقع مانع وجود دارد. 

نصیری یادآوری کرد: این موانع اجازه نمی‌دهد زنان به مدیریت عالی برسند و مدیران ارشد اغلب آقا هستند و به نظرم باید از آنان پرسید که چه چیزی سد راه تصدی پست‌های مدیریتی برای زنان شده است و اجازه نمی‌دهد زنان رشد پیدا کنند؟ مردان فکر می‌کنند با انتخاب زنان در سطوح مدیریتی بالا وارد مرحله ریسک می‌شوند و اگر بخواهند مثلا رئیس دانشگاه خانم، معاون یا وزیر خانم داشته باشند ریسک دارد. 

او اضافه کرد: گاهی روسای دانشگاه‌ها نشستی با معاونین آموزشی دارند و اکثر وقت‌ها فقط دو خانم به عنوان معاون داریم. یا معاون آموزشی یا فرهنگی که معاون فرهنگی کمی بیشتر است تازه چنین چیزی بیشتر در دانشگاه‌های کوچک حاکم است و در دانشگاه‌های بزرگ کمتر می‌بینیم که زنان در چنین مسندی باشند. 

مشاور وزیر علوم در آخر گفت: اولین مانع به نظرم نگرش مردان است. اگر نگرش آن‌ها تغییر کند، حتما اتفاقات خوبی می‌افتد؛ نه قانون مانع است نه شرع تازه در منویات رهبری و سیاستگذاری‌ها و دستورات و اسنادی که از بالادست می‌آید نیز هیچ جا مانعی وجود ندارد، اما در عمل موانعی احساس می‌شود.