اصلی ترین علت خاموشی ها ، ناترازی در اقتصاد برق و افت سرمایه گذاری/نیاز به 450 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در صنعت برق است

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، صنعت برق از صنایع بسیار‌ مهم و زیرساختی کشور است که امروز خود به گلوگاه توسعه اقتصادی تبدیل شده است و هر روز مشکلات این صنعت بغرنج تر و شرایط تامین انرژی پایدار در کشور بحرانی تر می شود و پدیده شوم خاموشی هر روز گسترش می یابد.

در‌ظاهر بنظر می رسد اصلی ترین علت خاموشی، ناترازی در تولید و مصرف برق است که البته این خود معلول از ناترازی در اقتصاد برق و افت سرمایه گذاری در این صنعت مهم و زیر بنایی است. مسئولین فعلی صنعت برق، قیمت های دستوری و تکلیفی انرژی را عامل ناترازی برق و افت سرمایه گذاری می دانند، اما این فرافکنی است، چرا که قانون رفع موانع تولید و برنامه ششم برای مابه التفاوت ها راهکارهای قانونی ارائه نموده است ولی مسئولین صنعت برق هیچگاه بدرستی از این ظرفیت ها استفاده نکرده اند.

توسعه صنعت برق باید سیستماتیک باشد

مهدی عرب صادقی، کارشناس ارشد انرژی گفت: ما در کشورمان بالاترین تلفات تبدیل انرژی در نیروگاه با راندمان بسیار پایین و تلفات انتقال را در شبکه داریم و هزینه تمام شده هر کیلووات ساعت انرژی را به ۱۰ سنت نزدیک کرده، چه کسی گفته که هزینه تلفات بالای شبکه و راندمان پایین نیروگاه را مردم باید پرداخت کنند.

وی افزود: از طرفی سوخت غالب نیروگاه های حرارتی گاز است و به ازای هر متر مکعب گاز، حدود ۳.۳ کیلووات ساعت برق تولید می شود، وزارت نیرو تا سال های متمادی این گاز را که ثروت ملی است تقریبا به صورت رایگان دریافت می کرده است و بیش از نیم بهای تمام شده برق، مربوط به هزینه گاز است که از ثروت عمومی هزینه می شود(هر مترمکعب گاز ۵۰ ریال که تقریبا ناچیز است و البته مدتی است این عدد ناچیز دو برابر شده است که باز هم نسبت به بهای واقعی گاز تقریبا صفر است).

کارشناس ارشد انرژی تصریح کرد: توسعه‌‌ صنعت برق بایستی سیستماتیک و فرآیند محور باشد، لازمه ی افزایش ظرفیت نیروگاهى، احداث خطوط انتقال و شبکه‌‌‌هاى فوق توزیع و پایین دست توزیع است.

عرب صادقی بیان کرد: احصای ظرفیت عملیاتی از نیروگاه های منصوبه بسیار ضروری است و با ارتقای راندمان از طریق احداث نیروگاه‌‌‌ها با توربین‌‌‌هاى نسل جدید و همچنین توسعه نیروگاه‌‌‌هاى مجزای گاز و بخار به سیکل ترکیبى، کاهش تلفات تبدیل انرژی و همچنین تلفات شبکه انتقال، بهینه‌‌‌سازى مصرف و مدیریت آن با روش های پیک سایی، هوشمندسازى و اتوماسیون سازی شبکه، تعمیرات، اورهال، نوسازی و بازسازی بهنگام، توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر، قراردادهای دوجانبه خرید تضمینی با ایجاد جذابیت برای سرمایه گذاران ضرورت دارد و بدیهی است لازم است حداقل در فصل زمستان نیروگاه های فرسوده و غیر قابل اصلاح از مدار خارج گردد تا از اتلاف سوخت پرهیز شود.

تلفات صنعت برق نزدیک به 18 درصد است

وی ادامه داد: اکنون که در فصل گرما با مشکل ناترازی ظرفیت عملیاتی نیروگاهی و مصرف مواجه هستیم، میزان توان تولیدی حدود ۶۲ هزار مگاوات است که بیش از ۱۰ هزارمگاوات ناترازی بین نیاز مصرف و توان تامین شده وجود دارد البته من معتقدم این عدد ناترازی صحیح نیست چرا که برنامه خاموشی صنایع که تحت عنوان نادرست مدیریت مصرف به صنایع اعمال می شود باید در نیاز واقعی مصرف لحاظ شود و ناترازی واقعی در تولید و مصرف بیش از ۲۰ هزار مگاوات است.

کارشناس ارشد انرژی اضافه کرد: احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی نیاز به سرمایه گذاری در حدود ۴۵۰ هزار میلیارد تومان می باشد که بهترین مسیر اقتصادی آن فاینانس است.

وی تاکید کرد: اما اگر‌تلفات شبکه برق که اکنون ادعا می شود ۱۳ درصد است و البته در واقعیت حداقل ۱۸ درصد است و نسبت به متوسط دنیا حدود ۱۰ درصد بیشتر و شرایط بدتر است، تدبیر شود حداقل ۶ هزارمگاوات رشد ظرفیت عملیاتی از منصوبه فعلی خواهیم داشت و این با کمتر از ۱۰ درصد هزینه احداث و نصب شبکه و نیروگاه جدید محقق می شود.

کارشناس ارشد انرژی بیان داشت: علت اینکه صنعت برق در این موضوع مهم کاهش تلفات فنی اصلا موفق نبوده است، این است که وضعیت فعلی شبکه برق کشور نه سیستم دارد و نه رویت پذیر است.

او در ادامه توضیح داد: رویت پذیری به این معنا که سناریو های مختلف پیش رو با افزایش بار و رشد مصرف، خروج خط و نیروگاه و ترانسفورماتور بصورت دقیق و فنی مدیریت شود و این در شبکه وجود ندارد و منجر به این شده که در نقاط مهم شبکه قابلیت اطمینان وجود نداشته باشد و به ازای هر رشد بار یا خروج المان، به همان میزان خاموشی اعمال کنیم.

عرب صادقی تصریح کرد: در برنامه ششم توسعه احداث نیروگاه های جدید با راندمان ۵۵ درصد و بالاتر تکلیف وزارت نیرو بوده است اما درصد تحقق تقریبا صفر است و بماند که حتی در ارتقای واحدهای بخار و گاز به سیکل ترکیبی که راندمان نیروگاهی را تا ۴۵ درصد افزایش می داد نا موفق بوده ایم ولی اکنون حدود ۳۹ درصد نیروگاه های حرارتی ما در کشور سیکل ترکیبی شده اند!

باید برق را به عنوان یک کالا ببینیم نه یک خدمات 

وی گفت: اکنون بیش از ۹۱ هزارمگاوات ظرفیت منصوب نیروگاهی در کشور وجود دارد اما امروز ببینیم در اوج بار چقدر تولید داشته ایم؟ حدود ۶۲ هزار مگاوات! یعنی نسبت تولید عملیاتی به ظرفیت منصوبه زیر ۷۰ درصد است و این بجز موضوع راندمان نیروگاهی و تلقات شبکه است!

او افزود: حدود یک سوم نیروگاه های موجود در شبکه و مدار نیستند! چرا؟ تعمیرات و اورهال بموقع نداشته اند مثلا اطلاع دارم پوسته توربین یک نیروگاه مهم در غرب کشور از اسفند تا کنون منتظر تعمیر است!

کارشناس ارشد انرژی تاکید کرد: خوب این بی برنامگی است و نگران کننده است، از سوی دیگر می گوییم راندمان که قبلا نوشته ام بر خلاف آنچه گفته می شود راندمان نیروگاهی ما حدود ۳۴ درصد است و معنای آن، ۶۶ درصد اتلاف سوخت های فسیلی است و جبران کسری آن با مازوت سوزی و آلودگی و استهلاک نیروگاه ها و ...

وی افزود: حال شما تصور کنید، اگر ۱۰ درصد این راندمان متوسط افزایش می یافت، چقدر برای حفظ و نگهداشت سرمایه های ملی اعم از سوخت و سحت افزار نیروگاه می توانست مفید باشد.

عرب صادقی اظهار کرد: در نیروگاه های تجدید پذیر هم سهمی در حدود یک درصد از کل (۱۰۸۰مگاوات) داریم و این نشان می دهد که در سیاست گذاری ها همواره متکی به نفت و سوخت های فسیلی بوده ایم و ساده ترین روش را برای تولید انرژی استفاده کرده ایم.

او تاکید کرد: بنظر می رسد در برنامه هفتم توسعه کشور نیاز به سیاست گذاری جدی و عملیاتی در سه بخش صنعتی، مسکونی و صادراتی داشته باشیم و اولا برق را کالا ببینیم نه خدمات و دوما وزارت نیرو هزینه استفاده از منابع ملی را بپردازد.

وی گفت: شبکه برق کشور باید تحت مدیریت یکپارچه در بخش های تولید انتقال و توزیع باشد و این با متمرکز نمودن این مدیریت در شرکت توانیر محقق می شود و نه جدایی توانیر و برق حرارتی.