راهکارهای پیشگیری از ابتلا به وبا و تب کریمه کنگو / رعایت بهداشت فردی در اولویت نخست

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در روزهای اخیر شاهد شیوع محدود بیماری های وبا و تب کریمه کنگو در برخی از مناطق مختلف کشور بوده ایم؛ به نحوی که تا کنون شناسایی 22 مورد قطعی مبتلا به وبا در کشورمان به ثبت رسیده که البته همگی آنها مربوط به استان کردستان بوده و خوشبختانه این بیماری در خارج از کردستان مشاهده نشده است. همچنین به گفته مسئولان وزارت بهداشت، تمام موارد مبتلا به وبا در غرب ایران، اخیرا به اقلیم کردستان عراق سفر کرده بودند. همچنین آخرین آمارهای وزارت بهداشت از این حکایت دارد که تا کنون حداقل 40 ایرانی در مناطق مختلف کشورمان به تب کریمه کنگو مبتلا شده اند که متاسفانه 2 نفر از آنها جان باخته اند.

البته باید توجه داشت که ماهیت دو بیماری وبا و تب کریمه کنگو با یکدیگر متفاوت است، به نحوی که عامل شیوع وبا یک باکتری است و این بیماری عمدتا از طریق مصرف آب و سبزیجات آلوده منتقل می شود، ولی تب کریمه کنگو یک بیماری ویروسی است که بین انسان و دام اهلی مشترک است و بیشتر افرادی دچار این بیماری می شوند که در دامداری ها یا کشتارگاه ها فعالیت می کنند. با این وجود، هم وبا و هم تب کریمه کنگو جزو بیماری های فصلی محسوب می شوند که عمدتا در فصول گرم سال شایع می شوند.

با توجه به احتمال شیوع گسترده تر وبا و تب کریمه کنگو در ایران با دکتر داوود یادگاری نیا، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، متخصص بیماری های عفونی و رئیس بخش عفونی بیمارستان شهید دکتر لبافی نژاد درباره علایم و راهکارهای جلوگیری از ابتلا به این دو بیماری گفت و گو کردیم. 

علایم ابتلا به بیماری وبا 

دکتر یادگاری نیا در ابتدای اظهارات خود درباره علایم ابتلا به بیماری وبا توضیح داد: وبا یک بیماری فصلی است که معمولا در فصل گرم سال مواردی از ابتلا به این بیماری در برخی نقاط کشور مشاهده می شود. وبا یک بیماری اسهالی است که با علایمی نظیر کم شدن آب و املاح بدن، افت فشار و مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، اسهال و استفراغ بروز پیدا می کند.  

وی افزود: مهمترین راه ابتلا به وبا، مصرف آب آلوده است که بخصوص می تواند منجر به بروز عوارض خطرناکی در کودکان زیر پنج سال شود. البته افراد بزرگتر نیز ممکن است به عوارض شدید وبا مبتلا شوند. اصلی ترین راهکار جلوگیری از ابتلا به وبا نیز رعایت دقیق بهداشت فردی به‌ویژه شستن دست با آب و صابون بخصوص قبل از خوردن غذا و بعد از رفتن به دستشویی است. همچنین ضروری است که افراد قبل از آماده کردن مواد غذایی یعنی زمانی که می خواهند به مواد غذایی خام دست بزنند، دستان خود را بشویند. 

پرهیز از مصرف آب آلوده، مهمترین راه پیشگیری از وبا

رئیس بخش عفونی بیمارستان لبافی نژاد در همین راستا تاکید کرد: مطمئن بودن از سلامت آب مصرفی، یکی از مهمترین راهکارهای پیشگیری از ابتلا به وبا محسوب می شود؛ بخصوص استفاده از منابع آبی نامطمئن نظیر آب چاه، چشمه یا رودخانه از منابع مهم دچار شدن به وبا به حساب می آید. بنابراین افراد حتی الامکان باید از آب لوله کشی یا بطری آب معدنی استفاده کنند. 

این متخصص بیماری های عفونی ادامه داد: افرادی که نمی توانند در همه موارد از منابع آب مطمئن استفاده کنند، حتما باید برای پیشگیری از ابتلا به وبا، قبل از مصرف آب های نامطمئن، آب را بجوشانند. همچنین ما به تمام افراد توصیه می کنیم که در صورت رفتن به مسافرت، تا حد امکان از نوشیدنی های گرم نظیر چای یا قهوه استفاده کنند، زیرا ممکن است نوشیدنی های سرد از آب آلوده تهیه شده باشند. 

میوه و سبزیجات را خوب بشویید و ضدعفونی کنید

یادگاری نیا با تاکید بر لزوم توجه به سلامت مواد غذایی برای پیشگیری از ابتلا به وبا گفت: ما به تمام افراد توصیه می کنیم که برای پیشگیری از ابتلا به وبا تا حد امکان از مواد غذایی پخته استفاده کنند. همچنین اگر افراد یک غذای پخته شده را داخل یخچال گذاشتند و خواستند آن را بعدا مصرف کنند، حتما پیش از مصرف باقیمانده غذا، آن را مجددا حرارت بدهند، زیرا اگر یک سبزی یا میوه آلوده در یخچال وجود داشته باشد، ممکن است سایر مواد غذایی موجود در یخچال را هم به وبا آلوده کند. 

وی در ادامه تاکید کرد: سبزیجات و میوه جات هم خودشان می توانند عامل انتشار وبا باشند و هم شست و شوی این مواد با آب آلوده می تواند احتمال ابتلای افراد به وبا را تشدید کند. بنابراین به افراد توصیه می کنیم که برای پیشگیری از ابتلا به وبا، اولا سبزیجات و میوه جات را با دقت شست و شو دهند و ضد عفونی کنند. همچنین به افراد توصیه می کنیم که حتی الامکان از میوه جات پوست دار استفاده کنند و پیش از مصرف، پوست میوه را بکنند تا از سلامت آن مطمئن شوند. 

تب کریمه کنگو چگونه به انسان منتقل می شود؟ 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بخش دیگری از اظهاراتش درباره مهمترین منابع انتشار تب کریمه کنگو توضیح داد: تب کریمه کنگو یک بیماری ویروسی مشترک بین انسان و دام اهلی است که عمدتا از طریق قرار گرفتن در معرض دام آلوده یا گزش کنه منتقل می شود. تب کریمه کنگو یک بیماری واگیردار به حساب می آید که مهمترین علایم آن، تب، سردرد، بدن درد، درد چشم، کوفتگی، خونریزی از دهان و بینی و خونریزی های زیرپوستی است.

این متخصص بیماری های عفونی ادامه داد: تب کریمه کنگو بیشتر در افرادی که با دام اهلی سر و کار دارند، دیده می‌ شود، اکنون هم در برخی مناطق روستایی و شهرهای کوچک کشور، بعضی از دام ها به تب کریمه کنگو مبتلا شده اند و این احتمال وجود دارد که در هنگام ذبح دام یا پس از ذبح، تماس با ترشحات بافتی دام منجر به ابتلای انسان ها به این بیماری شود. همچنین گزش کنه آلوده به این بیماری نیز می تواند منجر به دچار شدن افراد به تب کریمه کنگو شود. این کنه ها نیز عمدتا در مناطق روستایی دیده می شوند و افرادی که به روستاها سفر می کنند باید مراقب باشند که در معرض گزش کنه قرار نگیرند.

راهکارهای اصلی پیشگیری از ابتلا به تب کریمه کنگو

یادگاری نیا درباره مهمترین راهکارهای پیشگیری از تب کریمه کنگو گفت: به تمام افرادی که با دام اهلی سر و کار دارند، از جمله دامداران، قصاب ها و کارکنان کشتارگاه ها، توصیه می کنیم که هنگام ذبح حیوان حتما از دستکش، روپوش، عینک و ماسک استفاده کنند و از رعایت مسائل بهداشتی بخصوص در تماس با ترشحات حیوان و رعایت بهداشت فردی به‌ویژه شست و شوی دست ها غافل نشوند.

وی در ادامه تاکید کرد: سایر مردم نیز برای پیشگیری از ابتلا به تب کریمه کنگو حتی‌ الامکان باید گوشت مورد نیاز خود را از محل های مورد اطمینان تهیه کنند و از تهیه گوشت از افراد غیرمطمئن یا کنار خیابان خودداری کنند. چون اگر گوشت آلوده باشد، وقتی افراد در حین این که این گوشت را در منزل خود قطعه قطعه می کنند و در فریزر می گذارند، حتما خودشان و سطوحی که گوشت آلوده روی آن قرار می گیرد، به ویروس عامل تب کریمه کنگو آلوده می شود.

قصاب ها بیشتر از قبل مسائل بهداشتی را رعایت کنند

رئیس بخش عفونی بیمارستان لبافی نژاد با تاکید بر لزوم پختن کامل گوشت پیش از مصرف آن گفت: قطعا گوشتی که خوب پخته نشده باشد، می تواند منجر به انتشار تب کریمه کنگو شود. بنابراین به افراد توصیه می کنیم که اولا از منابع غیرمطمئن گوشت نخرند و ثانیا تمام گوشت هایی را هم که می خرند، پیش از مصرف کاملا بپزند. 

وی در پایان تصریح کرد: به تمام قصاب ها و فروشندگان گوشت هم توصیه می کنیم که برای پیشگیری از ابتلا به تب کریمه کنگو، رعایت مسائل بهداشتی را بیش از پیش جدی بگیرند و حتما از روپوش، ماسک و دستکش استفاده کنند؛ زیرا در شرایط کنونی تمام افرادی که به نوعی با پرورش یا ذبح دام اهلی یا تولید،‌ توزیع و فروش گوشت قرمز سر و کار دارند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به تب کریمه کنگو قرار دارند.