"ماشین خوابی" همراهان بیماران در نقاط مختلف تهران / دکتر جوادی: به همراه سراها مراجعه کنند + فیلم

ماشین خوابی رفته رفته به پدیده ای رایج در کلانشهرها تبدیل می شود. بخش زیادی از کسانی که ماشین خوابی می کنند، همراهان بیمارانی هستند که به دلیل عدم برخورداری شهر محل سکونت خود از امکانات درمانی، ناچار شده اند که به تهران یا سایر کلانشهرها مراجعه کنند. این افراد نیز به دلیل گرانی اسکان در کلانشهرها و البته ظرفیت پایین همراه سراهای رایگان، ناچار به ماشین خوابی هستند. به همین دلیل، هم اکنون شاهد ماشین خوابی بسیاری از همراهان بیماران در حاشیه بیمارستان های مرجع تهران یا در اطراف بوستان های بزرگ پایتخت هستیم. در این میان متاسفانه اطلاع رسانی ناکافی درباره شرایط اقامت رایگان در همراه سراها نیز به تداوم ماشین خوابی همراهان بیماران دامن زده است؛ چراکه اکنون بسیاری از همراهان بیماران اصلا از این نکته خبر ندارند که می توانند برای اسکان رایگان در همراه سراها به بخش های مددکاری اجتماعی بیمارستان های دانشگاهی درخواست بدهند.

ماشین خوابی همراه بیماران شهرستانی در حوالی پارک لاله

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، ساعت یک بامداد، یک بساطی هنوز بلال های خود را باد می زند. بیشتر از دو سه نفر مشتری ندارد، زیرا بیشتر مردم این ساعت در خواب هستند؛ یا در منازل خود یا مثل اینجا یعنی حوالی پارک لاله تهران در خودروهایشان؛ خودرهایی که اغلب پلاک شهرستان دارند و تک و توک پلاک تهران هم در بین آنها پیدا می شود.

نور چراغ های اطراف پارک لاله، داخل خودرهایی را که یک، دو یا سه نفر در هرکدام از آنها خوابینده اند، روشن کرده است. اگرچه خودرهای مدل بالا نیز در کنار بوستان لاله پارک کرده اند، اما اغلب خودرهایی که در حاشیه این بوستان حضور دارند، خودروهای ایرانی هستند؛ از پراید گرفته تا پژو 405 و پژو 206.

داخل بیشتر خودروها، آدم ها خوابینده اند و البته آدم هایی هم پیدا می شوند که کم کم پتوهایشان را از صندوق عقب درمی‌آورند و خودشان را برای خوابیدن آماده می کنند. یکی دو نفر هم در خودروهایشان می لولند و خوابشان نمی برد؛ به نظر می رسد این افراد هنوز به خوابیدن در خودرو عادت نکرده اند.

چند نفری هم هنوز بیدار هستند و داخل ماشین گپ می زنند. دو سه نفر هم داخل خودرو سیگار روشن کرده اند و یک نفر هم که زن و بچه اش درون پراید سفیدش خواب هستند، کنار جوی آب نشسته است و قلیان می کشد. او مردی است حدودا 40 ساله اهل بانه کردستان که به دلیل بیماری مزمن دختر 6 ساله اش، یک ماه یا دو ماه یک بار ناچار است که به همراه زن و فرزندش به تهران بیاید؛ چراکه در کردستان امکانات لازم برای درمان دختر او یافت نمی شود.

توان پرداخت هزینه های سنگین هتل های تهران را ندارم

از لابه‌لای حرف های آدم ها می فهمیم بیشتر افرادی که در اطراف پارک لاله ماشین خوابی می کنند، همراهان بیمارانی هستند که چون امکانات درمانی عزیزان آنها در شهرستان های مختلف فراهم نبوده است، برای درمان بیماران خود به تهران آمده اند. البته در میان ماشین خواب ها، مسافرکش های شهرستانی هم که جایی برای خوابیدن در تهران ندارند، پیدا می شوند.

مرد کُرد تعریف می کند که دخترش به یک نوع فلجی دچار است که ماهی یک بار یا نهایتا دو ماه یک بار، پزشک متخصص بیمارستان شریعتی باید او را معاینه کند. البته این دختر که از بدو تولد دچار بیماری بوده، چند بار هم تحت عمل جراحی قرار گرفته، اما هنوز مشکلش درمان نشده است.  

از آنجایی هم که پزشکی با تخصص مربوطه در استان کردستان یافت نمی شود، این مرد ناچار است که هر از گاهی زن و بچه اش را همراه خود به تهران بیاورد و در روزهایی که قرار است دخترش معاینه شود، آنها باید شب را در خودرویشان بگذرانند؛ زیرا این خانواده توان پرداخت هزینه های سنگین اسکان در یک هتل یا مسافرخانه در تهران را ندارند.

با وجود این که بیماری دختربچه به گونه ای است که یک ماه یا نهایتا دو ماه یک بار باید پزشک متخصص او را معاینه کند، اما آن طور که پدرش تعریف می کند، وضع ممنوعیت های تردد بین استانی در ماه های اخیر، منجر به آن شده بود که آنها نتوانند در نوبت مشخصی که از قبل رزرو کرده بودند، خود را به تهران برسانند و همین عقب افتادن نوبت نیز وضعیت بیماری دختربچه را وخیم تر کرده است.

ماهی 6، 7 میلیون تومان خرج درمان دختر 6 ساله ام می کنم

بیمارستان شریعتی که محل اصلی مداوای دختربچه کُرد محسوب می شود، از جمله بیمارستان های مرجع تهران است که همواره بیماران زیادی از شهرستان ها به آن مراجعه می کنند و همراهان این بیماران هم اغلب یا شب ها در حیاط بیمارستان جا می اندازند و استراحت می کنند یا به ناچار در حاشیه کوچه ها و خیابان های اطراف بیمارستان ماشین خوابی می کنند.

مرد بانه ای البته تعریف می کند که چون خودرویی که با آن به تهران آمده، امانت است، نمی توانست خودروی خود را رها کند و خانواده اش را برای استراحت به داخل حیاط بیمارستان شریعتی ببرد و از آنجا هم که احساس می کند امنیت خیابان های اطراف پارک لاله از سایر نقاط تهران بیشتر است، شب ها برای استراحت به این بخش از پایتخت می آید.

مرد کُرد تعریف می کند که کابینت ساز است و درآمدش نسبتا خوب است، اما هزینه های درمانی دخترش از خرج بیمارستان گرفته تا مبالغ مربوط به کاردرمانی، فیزیوتراپی، شنا و باشگاه ورزشی آن قدر بالاست که پولی در بساطش نمی ماند که بتواند وقتی به تهران آمد، خانواده اش را به یک هتل یا مسافرخانه مناسب در پایتخت ببرد.

بخصوص که شرایط بیماری دختر او به گونه ای است که آنها هر وقت به تهران می آیند، باید دو یا سه شب در پایتخت اقامت داشته باشند و این در حالی است که مرد کُرد ماهیانه بین 6 تا 7 میلیون تومان برای درمان دختربچه 6 ساله خود هزینه می کند.

همراهان بیماران از خدمات اسکان رایگان خبر ندارند

در این میان البته مواردی هم بوده است که مرد به همراه همسرش به دلیل این که دخترشان تحت عمل جراحی قرار داشت، پنج یا هشت روز را در ماشین خوابیده اند؛ چراکه آنها ضمن این که نمی توانند هزینه های اسکان در تهران را بپردازند، از این که چطور می توانند با کمک مددکاری اجتماعی بیمارستان، محلی را برای اسکان موقت خود تهیه کنند، خبر ندارند.

یعنی این مرد به همراه همسرش گمان می کنند که این فقط بیمارستان امام خمینی (ره) تهران است که شرایط خاصی را برای اسکان همراهان بیماران در نظر گرفته است، این در حالی است که به گفته رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، تمام همراهان بیماران شهرستانی می توانند با مراجعه به بخش مددکاری اجتماعی تمام بیمارستان های دانشگاهی تهران، مشهد و شیراز، محل مناسبی را برای اسکان موقت و رایگان خود فراهم کنند.

البته به دلیل عدم اطلاع رسانی کافی، بسیاری از همراهان بیمارانی که از شهرستان ها به تهران می آیند، از وجود چنین فرآیندی خبر ندارند و به همین دلیل هنوز هم شاهد آن هستیم که بخش زیادی از همراهان بیماران شهرستانی در حیاط یا اطراف بیمارستان های بزرگ تهران یا حوالی بوستان های پایتخت به ماشین خوابی می پردازند.

از سال 97 شرایط اسکان رایگان همراهان بیماران فراهم شد

این نکته ای است که دکتر محمد حسین جوادی، رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت در گفت و گو با رکنا مطرح کرد و اظهار داشت: تا پیش از سال 97 منابع مالی نظام سلامت برای برنامه ریزی محل اسکان مناسب ویژه همراهان بیمارانی که از شهرستان ها می آیند، مناسب نبود، اما در سه سال اخیر ما توانسته ایم که با استفاده از ظرفیت خیران شرایط مناسبی را برای اسکان رایگان بیشتر این افراد فراهم کنیم.

وی افزود: از سال 97 به این سو، با همکاری میان اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، اداره کل سازمان های مردم نهاد و امور خیران سلامت وزارت بهداشت و موسسه خیریه رها، ما توانسته ایم برای بیمارانی که خودشان یا همراهان آنها نیاز به اسکان رایگان دارند، فرآیندی را برای اقامت موقت در همراه سراها ایجاد کنیم.

جوادی با بیان این که همراه سراهای این طرح و هزینه اسکان بیماران یا همراهان آنها توسط موسسه خیریه رها تامین می شود، عنوان کرد: اکنون تمام همراهان بیمارانی که نیاز به اسکان در تهران دارند، یا بیمارانی که هنوز نوبت بستری آنها فرا نرسیده است، اما به دلیل نیاز به مراجعه به پزشک متخصص، باید مدتی موقت در یک محل در تهران اسکان یابند، می توانند با مراجعه به بخش مددکاری اجتماعی بیمارستان های دانشگاهی برای اسکان موقت در همراه سراها درخواست بدهند.

اسکان رایگان همراهان بیماران در سه کلانشهر

جوادی با بیان این که 60 هتل یا مهمانسرا در سه کلانشهر تهران، مشهد و شیراز در طرح اسکان موقت بیماران سازماندهی شده اند، گفت: موسسه رها سامانه ای را در این خصوص طراحی کرده است که براساس آن، پرسنل بخش های مددکاری اجتماعی دانشگاه های علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی مشهد و علوم پزشکی شیراز می توانند برای اسکان موقت همراهان بیماران در هتل ها یا مهمانسراهای طرف قرارداد موسسه خیریه رها جا رزرو کنند.

رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت ادامه داد: در سه سال گذشته، وزارت بهداشت توانسته است که به 80 هزار نفر – شب، خدمات اسکان موقت را در سه شهر تهران، مشهد و شیراز ارائه کند. به زودی هم قرار است بیمارستان های دانشگاهی سه شهر زاهدان، یزد و کرمان نیز به سامانه طراحی شده توسط موسسه رها بپیوندند. البته در دوره شیوع کرونا، پذیرش همراهان بیماران در همراه سراها در برخی مواقع محدود می شود، اما در حال حاضر هیچ مشکلی برای پذیرش این افراد وجود ندارد.

ظرفیت همراه سراهای رایگان هنوز کافی نیست

این مقام ارشد وزارت بهداشت اظهار داشت: طرحی که هم اکنون برای اسکان موقت همراهان بیماران توسط موسسه خیریه رها و بخش های مددکاری اجتماعی بیمارستان های دانشگاهی اجرایی می شود، توانسته است که تا حد زیادی از بار اسکان نامناسب همراهان بیماران و خانواده هایشان در حوالی بیمارستان ها یا بوستان های اطراف کلانشهرها بکاهد.

وی در ادامه تاکید کرد: ما قبول داریم که هنوز ظرفیت در نظر گرفته شده در این طرح نمی تواند پاسخگوی نیاز همه همراهان بیمارانی که به کلانشهرها مراجعه می کنند، باشد و قطعا نیاز به توسعه این ظرفیت وجود دارد که برای این منظور نیز نیاز به تامین بودجه مناسب از سوی دولت و استفاده بیشتر از ظرفیت خیران سلامت وجود دارد.

معمولا دو همراه به ازای هر بیمار پذیرفته می شود

جوادی در بخش دیگری از صحبت هایش نیز به این نکته اشاره کرد که به جز موسسه خیریه رها، برخی از دیگر خیریه های فعال در سطح کشور نیز در طرح اسکان موقت همراهان بیماران مشارکت دارند و حتی برخی از آنها هم به جای قرارداد بستن با هتل ها یا مراکز اقامتی موجود، اقدام به احداث همراه سرا کرده اند.

البته به گفته رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، تمام ظرفیت های خیریه ای که در این طرح وجود دارد، در سامانه طراحی شده از سوی موسسه رها تجمیع شده است و پرسنل بخش های مددکاری اجتماعی بیمارستان های دانشگاهی تهران، مشهد و شیراز می توانند از طریق این سامانه، تخت های خالی موجود در همراه سراهای سایر موسسات خیریه را نیز برای همراهان بیماران رزرو کنند.

این مقام ارشد وزارت بهداشت با بیان این که در تیرماه امسال، 1803 نفر به صورت رایگان از همراه سراهای تهران خدمت گرفته اند، عنوان کرد: هیچ هزینه ای از بیماران و همراهان بیماران برای اسکان موقت در همراه سراهای تهران یا سایر شهرستان ها دریافت نمی شود، اما در سه سال گذشته 5 درصد از این افراد که وضع مالی مناسب تری داشتند، خودشان در پرداخت هزینه های اسکان خود به مقدار اندکی مشارکت کردند.  

وی در ادامه تاکید کرد: معمولا به ازای هر بیمار، دو نفر همراه در همراه سراها اسکان داده می شوند؛ البته اگر مددکاران اجتماعی بیمارستان ها تایید کنند، امکان اسکان سه نفر یا بیشتر از همراهان بیماران نیز وجود دارد، اما ضرورت حضور تعداد بیشتر از دو نفر همراه برای هر بیمار، به تشخیص پرسنل بخش های مددکاری اجتماعی بستگی دارد.

تداوم ماشین خوابی همراهان با اطلاع سانی ناکافی درباره همراه سراها

نکته مهمی که جوادی هم در میان صحبت هایش به آن اذعان کرد، عدم اطلاع رسانی گسترده درباره خدمات ارائه شده در همراه سراها و نحوه ارائه درخواست از سوی همراهان بیماران برای اقامت در این مراکز است؛ به نحوی که به گفته رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، در بسیاری از موارد، خانواده هایی که برای درمان عزیزان خود از شهرستان ها به تهران مراجعه می کنند، آگاه نیستند که می توانند با مراجعه به بخش های مددکاری اجتماعی بیمارستان های دانشگاه، برای اسکان موقت درخواست بدهند.

جوادی البته به این نکته اشاره کرد که وزارت بهداشت در سال های اخیر تلاش های زیادی را برای اطلاع رسانی گسترده تر درباره خدمات اسکان رایگان به همراهان بیماران انجام داده است، اما با وجود این صحبت های رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، به نظر می رسد هنوز اطلاع رسانی مناسبی در این زمینه انجام نشده و به همین دلیل، همچنان شاهد ماشین خوابی نسبتا گسترده همراهان بیماران بخصوص در تهران هستیم.

تا زمانی هم که شهروندان تهران و سایر کلانشهرهایی که از امکانات درمانی مناسب تری برخوردارند، شاهد آن باشند که بخش زیادی از مراجعه کنندگان بیمارستان های مرجع ناچارند که شب ها را در حیاط این بیمارستان ها بگذرانند، یا داخل خودروهایشان که در حاشیه بیمارستان یا اطراف بوستان های بزرگ کلانشهرها پارک شده است، استراحت کنند، قطعا می توان گفت هم اطلاع رسانی وزارت بهداشت در زمینه معرفی خدمات اسکان رایگان کافی نبوده و هم ظرفیت همراه سراهای موجود در این شهرها برای پذیرش تمام بیماران یا همراهانی که نیاز به اسکان موقت دارند، کافی نیست.