"بله" گرفتن سرسفره عقد و ترک کار زنان تحصیلکرده / انتخاب فردی یا جبر مردانه

تحصیل زنان / به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده بیکاری زنان تحصیلکرده در اکثر نقاط کشور را ۳ تا ۴ برابر مردان عنوان کرد. ( 26 مهرماه سال 99)

رضا وفایی یگانه- کارشناس اقتصاد - در (28 تیرماه سال 1398)  چنین گفت:  بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار ایران از مجموع ۹۳۲ هزار نفر از زنان بیکار جامعه، ۶۵ درصد دارای تحصیلات عالیه هستند که نشان می‌دهد با وجود سرمایه‌گذاری نظام آموزشی کشور، بازار کار از وجود آن‌ها بهره لازم را نبرده است.

حال در خصوص آمار زنان تحصیلکرده ای که به چرخه اشتغال نمی پیوندند یا آن را ناگهان ترک می کنند بعد نیز به این قشر از زنان نیز توجه داشته باشیم که  تحصیلات عالی دارند، پس از ازدواج یا تولد اولین فرزندشان، از فعالیت شغلی صرف نظر می کنند. این موضوع را می توان از وجوهی مورد توجه قرار داد.

نخست، آیا آنقدر که زنان در جامعه ما شانس تحصیل دارند ، اقبال فعالیت شغلی هم دارند؟ آیا زنی که شاغل است ، ارج وقربی را بدست می آورد که با تحصیل بدست می آورد؟ آیا سرمایه گذاری دولت برای تحصیل زنان، بدون ایجاد فرهنگ ارزش فعالیت شغلی زنان، هدررفت منابع آموزشی کشور نیست؟

دستگاه های فرهنگ ساز بر مبنای چه هویتی از زن است ؟

مرضیه قاسم پور ، پژوهشگر ارشد حوزه حقوق زنان و اعضای هسته پژوهشی مطالعات حقوقی زنان، می گوید:" اگر چه بحث اقتصادی در مشاغل زنان بسیار مهم است، کاش نظام آموزش کشور در خصوص دانشجویان و دانش آموزان، اهمیت اشتغال زنان فارغ از مقوله اقتصادی را تبیین می کرد. در این خصوص بحث فرهنگی و عوامل اجتماعی بسیار مهم است. باید ببینیم آنچه دستگاه های فرهنگ ساز به جامعه وارد می کرده اند، بر مبنای درک چه هویتی از زن، تولید می شود" .

ارزشمندی تحصیل تا زمان عقد

تحصیلکردگی زنان در انتخاب همسر نیز فاکتوری جذاب حساب می شود. اما در بسیاری از مواردارزشمندی تحصیل تا زمان عقد تداوم دارد. کشمکش های بین همسران برای شغل زنان موضوعی است که متعدد دیده می شود.مضاف بر این اجبار ، زنانی بعد از عقد و کسب حمایت مالی فرد دیگر از کار صرفه نظر می کنند. برخی دیگر هم وظیفه مادری را ارجح از شغل می دانند. چرا این زنان به دانش صحیح از علمی که کسب کرده اند ندارند؟

ممنوعیت برای اشتغال زنان وجود ندارد

قاسم پور در  خصوص این سوال گفت: مطالعه ی این موضوع در حوزه جامعه شناسی است. چراکه ما ممنوعیت قانونی در این اشتغال زنان نداریم. این اشتباه است که تولیدکنندگان محصولات فرهنگی به اهمیت اشتغال زنان ( فارغ از معیشت) نپردازند ، زیرا دغدغه های متفاوتی دارند. بعضی افرادی که معتقدند زنان اگر تحصیل کنند و اگر شاغل شوند، در وظایف مادری و همسری خود کوتاهی می کنند. تحلیل کنندگانی که می اندیشند اگر زنان شاغل شوند، چهارچوب خانواده می لرزد. این تحلیل ها اشتباه است؛ اگر با مسامحه بگویم ناقص هستند. و متاسفانه بعضیاز زنان این تحلیل ها را می پذیرند.

عرف و سنن تعیین کننده تر از قانون

وی گفت: زنان و شاغل بودن آنها، تابع فرهنگ عمومی جامعه است. سنت ها در برخی مناطق خیلی قدرتمند هستند. نمونه ای که در قتل رومینا دیدیم. در خیلی مواقع عرف و سنن، بازدارندتر و تعیین کننده تر از قانون هستند. ما منع قانونی برای کار زنان نداریم.

نبرد زنان روستایی  برای اشتغال

قاسم پور، به این پرسش که " برای زنی روستایئ که تحصیل کرده است. به محل اسبق زندگی بازمی گردد. خواسته او شاغل شدن است. اما جبر عرفی و اجتماعی مانع کار آن می شود و محکوم به خواسته عرفی می شود، چه باید کرد؟ آیا تنها راه این است که خود آن زن برای اشتغال با ساختار فرهنگی رایج بجنگد؟ پاسخ داد: در این زمینه آموزش های قبل، بعد و حین ازدواج میتواند اثربخش باشد. اینکه چقدر توانسته است در جوامعی که به سبب ساختار سنتی، نیاز بیشتری به فرهنگ سازی دارند، اثر گذارد، سوالی مهمی است. تا چه حد این بستر توسط دستگاه های مسئول ایجاد شده است؟ هم سوال مهم است؛ این آموزش ها کمکی بزرگ برای زنان است تا بتوانند از حقوق خود استفاده کنند. بطور مثال آگاهی سبب می شود که زن به موقع حق اشتغال را در عقدنامه درج کند. به عبارت دقیق تر، ظرفیت های قانونی زیادی وجود دارند که زنان به حقوقشان برسند، اما چه جمعیتی از زنان در چه مناطقی به این ظرفیت ها آگاه هستند.

نیاز به کمک و روشنگری است

اعضای هسته پژوهشی مطالعات حقوقی زنان ، به این پرسش که " به نظر  منطقی نیست که زنان برای رشد علمی خود تلاش کنند و بعد از ازدواج آنچه آموخته و تبحر برایش به دست آورده اند را کنار بگذارند . گذشته از هزینه ای که برای تحصیل آنها صرف می شود به چرخه اشتغال نیز ضرر می زند . مشکل کجاست و چه آسیب هایی دارد ؟ پژوهشگر ارشد حوزه حقوق زنان، بیان کرد: البته تحصیل فارغ از جنسیت کارکردهای متعددی برای جامعه دارد. وقتی سطح تحصیلات یک زن افزایش پیدا کند، نقش مادری و همسری را بهتر ایفا می کند. قطعا در روابط و مناسبات اجتماعی موفق تر هستند. در تمام کشورهای جهان، فقدان نهاد های مدنی دستگاه ها را مجاب نمی کند که الگوی فراگیری در حوزه های متنوع جامعه، ایجاد کنند. اینجا میزان آگاهی بدنه جامعه بسیار مطرح است . قطعا آموزش یکی از محور های ایجاد نهادهای مدنی در کشورها است. اینجاست که اهمیت تحصیل زنان در احقاق حقوق انها، مستثنا از شغل مشاهده می شود. توقع جامعه مشخص می کند که تصمیات کلان جامعه به چه سمتی بروند. باید درک کنیم که این موضوع برای هر قشری چقدر دغدغه است. ایا حقوق زنان و اشتغال آنها، برای کسی در پایتخت با کسی در روستای دور دغدغه یکسانی است؟اگر محیط متوجه اهمیت موضوع نیست نیاز به کمک و روشنگری دارد.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

خبرنگار: علی حیدری راد