گردشگری در امتداد شب

مکانی گردشگری را تصور کنید که با پایان ساعت اداری تعطیل می شود و با تعطیلی های تقویمی به تعطیلات می رود. یعنی روز جمعه و بسیاری از تعطیلات مناسبتی تعطیل است. نیازی نیست خیلی راه دور بروید امروز بسیاری از مکان های گردشگری داخل شهرمان که از سوی نهاد های دولتی اداره می شوند مبتلا به همین درد ند. درد اداری اداره شدن. در این صورت پایین آمدن آمار بازدید کنندگان موزه ها و برخی سایت های گردشگری، که معمولا مردم روزها و ساعت های تعطیلی خود را به بازدید از آن اختصاص می دهند، امری کاملا منطقی است.خانه داروغه روز جمعه تعطیل است، آرامگاه فردوسی هم با اینکه درهایش روز جمعه به روی مردم باز است، بیشتر کارکنانش به تعطیلات می روند، حمام مهدی قلی بیگ رأس ساعت 12 تعطیل می شود. موزه ها و اماکن میراث فرهنگی نیز نهایتا تا ساعت 18 باز هستند.طبق آمار ماندگاری گردشگران در مشهد نهایتا دو نیم روز است که یک روز آن به طور کامل در حرم مطهر رضوی سپری می شود و روز دیگر در طرقبه و بازارهای شهر. در این میان سهم موزه ها و اماکن گردشگری داخل شهر چه می شود؟ چنانکه با توجه به ساعت کاری 9 تا 18 اگر گردشگر بخواهد در یک روز به آرامگاه فردوسی، موزه خراسان بزرگ، حمام موزه مهدی قلی بیگ و... برود قطعا نخواهد توانست با توجه به مسافت طولانی و ترافیک سطح شهر به تمامی این مکان ها سر بزند. پس به راحتی آن ها را از فهرست خود کنار خواهد گذاشت. با این اوصاف سیاست جذب گردشگر و درآمدزایی چه می شود؟
نمونه اش روز بزرگداشت فردوسی با اینکه جمعیت زیادی در تالار آرامگاه فردوسی حضور داشتند ناگهان برق ها قطع شد و جمعیت به بیرون رانده شدند. که البته این امر با مخالفت ها و اعتراضاتی از سوی مردم مواجه شد. اما حرف حفاظت آرامگاه یک کلام بود، طبق قانون، ساعت کاری آرامگاه فردوسی تا 18 است.محمدرضا کارگر، مدیر کل موزه های ایران در خبری گفته است از اول تابستان امسال دو موزه نیاوران و سعدآباد تهران به صورت آزمایشی تا ساعت 22 باز خواهند بود. در گزارش پیش رو امکان فعال بودن موزه ها و اماکن گردشگری مشهد در ساعات شب را در گفت وگو با مسئولان پیگیری می کنیم.
تعطیلی زودهنگام اماکن داخل شهر و سوق یافتن تورها به خارج از شهر
مهدی یاسایی راهنمای گردشگری، درباره تأثیر تعطیلی زودهنگام اماکن گردشگری داخل شهر بر گردشگری شهرمان می گوید: «امروز تورهای مشهد گردی به صورت محدود در برخی از هتل ها فعال است، دلیل این امر هم تعطیلی زودهنگام بیشتر مراکز داخل شهر است، ما نمی توانیم ساعت 6 گردشگر را به هتل برگردانیم و بگوییم همه موزه ها و اماکن گردشگری تعطیل شده اند.»
تورهای داخل مشهد به آرامگاه فردوسی و موزه خراسان بزرگ خلاصه می شود. با توجه به گرمای هوا در روزهای تابستان، معمولا کمتر مردم در طول روز به پارک کوهسنگی می روند و برعکس شب ها این پارک شلوغ می شود. اگر ساعت کاری موزه خراسان بزرگ تغییر کند و از بعدازظهر تا شب باز باشد قطعا تعداد افراد بیشتری از آن بازدید خواهند کرد. اما وقتی با مسئولان موزه صحبت می کنیم، بحث امنیتی و ... پیش کشیده می شود و عملا وقتی صحبت امنیتی می شود قضیه منتفی است.
این راهنمای گردشگری ادامه می دهد: «به همین دلیل امروز بیشتر تورها را به خارج از شهر می بریم، البته درباره مکان های گردشگری خارج از شهر نیز مشکلاتی وجود دارد، مثلا برخی از مکان های میراث فرهنگی در حالت عادی باز نیست و برای بردن تور به این مکان ها حتما باید از قبل هماهنگی شود. رباط فخرداوود در مسیر مشهد نیشابور یکی از این مکان هاست که نمی توان بدون هماهنگی قبلی تور برد. یا آتشکده بازه هور که بدون هماهنگی امکان بازدید از آن وجود ندارد.»
مشکلی برای فعالیت موزه ها در شب نداریم
محمدرضا پهلوان، مدیر موزه های میراث فرهنگی خراسان رضوی، از آمادگی میراث فرهنگی برای فعالیت موزه ها تا ساعت 22 خبر می دهد و می گوید:« ما هیچ مشکل قانونی برای باز نگهداشتن موزه ها در شب نداریم.» او در ادامه رخ دادن این امر را منوط به وجود تقاضا می داند و می گوید: «مرتب بخش نامه هایی برای ما می آید مبنی بر اینکه در ایام نوروز و یا زمان های پیک گردشگر می توانیم در صورتی که مراجعه کننده باشد موزه ها را باز نگاه داریم. ولی این موضوع در صورتی معقول و به صرفه است که بدانیم گردشگر به اندازه کافی وجود خواهد داشت، در غیر این صورت باز نگهداشتن موزه و صرف هزینه روشنایی، سرمایشی و نیروی انسانی به هیچ وجه منطقی نیست.»
پهلوان همچنین فعالیت آرامگاه فردوسی در شب را نیز ممکن می داند و می گوید: «با توجه به گرمی هوا می توان ساعت کار آرامگاه فردوسی را تغییر داد، مثلا ظهر چند ساعتی تعطیل و دوباره بعداز ظهر از ساعت 16 تا 22 باز شود. اما این نظریه باید کارشناسی شود و نمی توان فورا درباره آن تصمیم گرفت.» شکستن حرمت آرامگاه فردوسی موضوع دیگری است که پهلوان در صورت فعالیت شبانه آن را محتمل می داند و می گوید: «بسیاری از مردم وقتی شب به محیط آرامگاه فردوسی می روند ممکن است بخواهند در محوطه فرش پهن کنند که حرمت آرامگاه را از بین می برد. وگرنه اگر صرفا بازدید باشد و چنین درخواست هایی را نداشته باشیم هیچ مشکلی وجود ندارد. با توجه به سامان گرفتن جلوخان شاید بتوان ترتیبی اتخاذ کرد که مردم در جلوخان بنشینند و تنها برای بازدید به داخل محوطه بروند.»
مدیر کل موزه های خراسان رضوی آغاز طرح بازدید شبانه از موزه ها را با گروه ها و تورهای مجاز مطرح می کند و می گوید: «برای اطمینان از تعداد شرکت کنندگان می توان طرح بازدید شبانه از موزه ها را از طریق راهنمایان گردشگری با تورها آغاز کرد و در صورت وجود استقبال آن را به تغییر ساعت کاری و بازدیدهای تک نفره نیز تعمیم داد.»
بعد از تعریف کاربری، بازدید شبانه از خانه های تاریخی ممکن خواهد شد
نرگس شالچیان، مدیر گردشگری و زیارت سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد، تعداد مکان های گردشگری که به صورت مستقیم از سوی شهرداری اداره می شود را بسیار کم خواند و این را، هم خوب و هم بد بیان کرد. او می گوید: «پارک گل ها و باغ گیاه شناسی از جمله مکان هایی است که به نام شهرداری شناخته می شود اما تقریبا از سوی بخش خصوصی اداره می شود. وضعیت این پارک ها بد نیست باغ گل ها و باغ گیاه شناسی تا ساعت 23 باز است.» اما اوضاع در برخی دیگر از مکان هایی که به صورت خصوصی اداره می شود چندان مساعد نیست. خانه های تاریخی یکی از ظرفیت های مهم است که شالچیان با اشاره به آن می گوید: «ما به بحث خانه های تاریخی به صورت غیرمستقیم می توانیم ورود پیدا کنیم. مثلا خانه موزه مکتب خانه توکلی باز است. اما خانه داروغه از این نظر که قصد داریم برای آن کاربری تعریف کنیم کمی زمان لازم دارد.» او در ادامه از آمادگی مدیریت گردشگری برای بازدید از خانه داروغه در روز جمعه و ساعت های عصر و شب در صورت وجود تقاضا می گوید: «اگر نیازی از طرف منطقه به ما اعلام شود که بازدیدکنندگانی تمایل دارند از خانه داروغه بازدید کنند تمهیدات لازم برای بازدید آنان انجام می شود.»
مدیر گردشگری و زیارت شهرداری مشهد که با برگزاری تورهای شبانه حرم گردی و بازدید از موزه های آستان قدس رضوی در ماه مبارک رمضان، نشان داده است جزو نهادهای پیشتاز در این باره است می گوید: «اگر بازخوردی وجود داشته باشد ما خودمان هم استقبال می کنیم، چنانکه طرح حیات شبانه را ما به ستاد خدمات سفر استان پیشنهاد دادیم. بر اساس این طرح برنامه های فرهنگی را در ساعات شب، به صورت آزمایشی در بوستان زائرپذیر غدیر و برخی خیابان های منتهی به حرم مطهر اجرا خواهیم کرد.» او در پاسخ به این سؤال که آیا در تابستان هم خیابان غذاخواهیم داشت می گوید: «خیابان غذا فقط سالی یک بار در نوروز برگزار می شود.».برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.