شهری که پس از زلزله، شطرنجی شد

به گزارش رکنا ؛ زلزله ۱۳۰۹ سلماس که بزرگی آن بیش از ۷.۲ درجه برآورد می‌شود علاوه بر خسارات‌های فراوان متأسفانه باعث مرگ حداقل ۲۵۰۰ نفر از اهالی سلماس شد.
دکتر توحید ملک زاده دیلمقانی، نویسنده کتاب تاریخ ۱۰ هزارساله سلماس در گفت و گو با ایسنا توضیح داد: پس از زلزله وحشتناک یک عده تقریباً سیصد نفری که در زیر آوارهای شهر مانده بودند در نتیجه مجاهدت سربازان پادگان سلماس از زیر خاک بیرون آورده شده و در مریضخانه‌های موقت ارتش که به وسیله چادرهایی تهیه شده بود تحت معالجه قرار گرفتند.
ملک زاده بیان کرد: نان و غذا به وسیله اتومبیل‌های امداد از نقاط دیگر آذربایجان به سلماس، حمل و وسایل آسودگی اهالی و مجروحین کاملاً فراهم شد، منصور والی وقت آذربایجان و سرتیپ حسن خان مقدم (ظفرالدوله) فرمانده لشکر شمالغرب و چند نفر از رؤسا برای بازدید نقاط زلزله زده از تبریز وارد سلماس شدند و وجوه زیادی از طرف دولت و شیر و خورشید سرخ (هلال‌احمر فعلی) بین زلزله زدگان تقسیم شد.
وی اظهار کرد: در ارومیه نیز پس از دریافت خبر زلزله در سلماس و تخریب کامل سلماس، فوراً هیئت مؤسسه شیر و خورشید سرخ سابق ارومیه، تشکیل و موضوع کمک و مساعده به زلزله زدگان سلماس، مطرح و بلا فاصله حاج امیر نظمی افشار از اعضای پیشقدم در امور خیریه و عضو جمعیت مزبور با دکتر علی احمد خان، مقادیری دارو و سایر مایحتاج لازم را برداشته و برای معاینه و معالجه مجروحین به سلماس عزیمت کردند.
ملک زاده افزود: دکتر امیر اعلم رئیس جمعیت شیر و خورشید سرخ (سابق) مرکز و پزشک مخصوص دربار به ارومیه رفته و از آنجا وارد سلماس شده و همراه با دو پزشک همراهی به معالجه مردم پرداختند، دکتر حسینقلی صفی زاده فارغ‌التحصیل پزشکی از روسیه که از اهالی قره‌باغ آذربایجان بوده و در اثر حمله ارامنه در سال ۱۲۹۷ ش به قریه عربلر (پلدشت) ماکو آمده و در سال ۱۳۰۲ شمسی با درجه سرگردی به خدمت ارتش در آمده بود، در آن زلزله وحشتناک به معالجه زلزله زدگان پرداخت.

وی تصریح کرد: نجات یافتگان بعدها شرح می‌دادند که دکتر بی آنکه وقت استراحت داشته باشد خوراک خود را در دستمالی می‌پیچید و روزها پی در پی مشغول معالجه زخمی‌ها می‌شد. اتفاقاً روزی پس از سه روز بی خوابی در اتاق پشت میزش به خواب می‌رود و در همان حال خواب، زلزله دیگری رخ می‌دهد و دیوارهای اتاق فرو ریخته و دکتر زیر سقف می‌ماند و او را پس از هشت ساعت زنده ولی مجروح از زیر خاک در می‌آورند.
نویسنده کتاب تاریخ ۱۰ هزارساله سلماس خاطرنشان کرد: برای احداث شهر جدید از دو مهندس زمین شناس آلمانی، خواسته شد که در اسرع وقت وارد شهر شده و قسمت‌های مختلف منطقه را بررسی کنند. آنان اراضی اهرنجان را مناسب تشخیص دادند و طراحی نقشه شهر نیز به مهندس اسداله خان محوّل شد.
ملک زاده اذعان کرد: بالاخره روز ۱۰/۳/۱۳۰۹ در روی زمینی به مساحت یک میلیون متر اولین کلنگ ساختمان شهر جدید بدست علی منصور والی وقت بر زمین زده شد و در ظرف چهار ماه در اثر جدیّت مسئولین امر شهری با ۳۶ خیابان متضمّن ۱۷۰۰ خانه با مساجد و حمامّ های کافی و تعداد بیشماری مغازه بنا گردید و نام شهر جدید را شاهپور نهادند و به تدریج جهت ترمیم خرابی همّت گماردند.
گفتنی است این شهر جدید اولین شهر شطرنجی ایران گردید و بعد از انقلاب دوباره سلماس نامیده شد.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.