بیوگرافی داریوش مهرجویی، کارگردان پیشکسوت ایرانی/ فهرست آثار سانسور و توقیف شده مهرجویی + علت مرگ او

بیوگرافی داریوش مهرجویی

داریوش مهرجویی (Dariush Mehrjui) از کارگردان ها، فیلمنامه نویس ها و تهیه کنندگان بنام کشورمان است که در 17 آذر 1318 در تهران متولد شد. داریوش مهرجویی نویسنده و مترجم رمان های معروف دنیا نیز است. داریوش مهرجویی از اعضای هیات مدیره موزه هنرهای معاصر تهران هم بوده است. آثار زیبا و خاطره انگیزی را که این کارگردان سرشناس ساخته است برای نسل های متعددی همیشه ماندگار است. داریوش مهرجویی فعالیت حرفه ای و هنری اش را از سال 1346 آغاز کرد. فیلم سینمایی هامون از فیلم های بسیار تاثیرگذار و پرمخاطب این کارگردان ایرانی در دهه 60 بوده است که بازی بی نظیر مرحوم خسرو شکیبایی در هامون هرگز از یادها نمی رود. داریوش مهرجویی هنرمند بی مانند کشورمان است که جز کارگردانی در حرفه‌های متعدد دیگری هم فعالیت کرده است. او نویسنده، تهیه‌کننده، طراح صحنه، تدوینگر، بازیگر و نوازنده در سینما و تلویزیون ایران است.

کودکی و خانواده داریوش مهرجویی

اطلاعات زیادی از خانواده داریوش مهرجویی در دسترس نیست اما این کارگردان نامدار ایرانی در برخی از مصاحبه های خود از پدر، مادر و  مادربزرگش سخن گفته بود. مثلا  در مصاحبه ای به مومن بودن مادربزرگش اشاره کرده بود که او را هم تحت تاثیر فضای روحانی قرار می داد و در آن دوران به ادای نماز و روزه اش به طور کامل می پرداخت.

داریوش مهرجویی در جوانی به موسیقی علاقه بسیار پیدا کرد به گونه ای که مدتی در کلاس های آموزش موسیقی آقای زندی شرکت کرد. او بعدها نزد پدرش به نواختن ساز سنتور پرداخت و کم کم با موسیقی غرب آشنا شد. مهرجویی به تدریج نواختن‌ پیانو و نوشتن نوت هایی را برای این ساز تجربه کرد. او 17 سال داشت که به سینما علاقه مند شد و تصمیم گرفت برای درک بهتر فیلم های بین المللی زبان انگلیسی اش را تقویت کند؛ بنابراین ابتدا زبان انگلیسی را به شکل مقدماتی در ایران فرا گرفت و بعد از یک سال مدیر یکی از هتل های بین المللی در آتلانتیک شد.

داریوش مهرجویی 20 ساله بود که برای ادامه تحصیل به کالیفرنیا مهاجرت کرد. او در سال 1344 لیسانس فرانسه را از دانشگاه یوسی ال ای دریافت کرد و در همان سال سردبیری نشریه پارس در لس آنجلس به او واگذار شد.

نحوه ورود داریوش مهرجویی به سینما

داریوش مهرجویی در سال 1345 به ایران بازگشت که به خاطر علاقه اش به حرفه سینما تصمیم گرفت فعالیتش را به عنوان کارگردان در این عرصه هنری شروع کند. داریوش مهرجویی تا پیش از انقلاب اسلامی ایران 5 فیلم ساخته بود و پس از انقلاب اسلامی به طور موقت به فرانسه مهاجرت کرد اما پس از مدتی برگشت و به طور جدی و با پشتکار به کارش ادامه داد. زمانی که خودش اعلام کرد که قصد ساخت فیلمی به نام الماس 33 را با بودجه 2 میلیون دلاری دارد حاشیه های پیرامونش بیشتر هم شد.

ماجرای فیلم الماس 33 داریوش مهرجویی

فیلم الماس 33 از پرهزینه ترین فیلم های آن دوران به شمار می رفت. در فیلم الماس 33 بازیگران سرشناس خارجی همچون نانسی کووَک نیز حضور داشتند. ساخت فیلم الماس 33 شایعات بسیاری را برای مهرجویی به همراه داشت؛ از رابطه مهرجویی با بازیگر آمریکایی تا اکران این فیلم در کشورهای اروپایی. با اینکه فیلم الماس 33 برای سینمای آن دوران بسیار جالب و مهم بود اما با شکست تجاری همراه شد.

ازدواج و فرزندان داریوش مهرجویی

داریوش مهرجویی در طول زندگی خود 2 ازدواج کرده است.

فریار جواهریان همسر داریوش مهرجویی

اولین همسر داریوش مهرجویی فریار جواهریان نام داشت که از مهندسین سرشناس  ایرانی بود. حاصل این ازدواج تولد 2 فرزند به نام های مریم و صفا مهرجویی بود اما زندگی مهرجویی با همسرش فریار جواهری دوام نداشت و آنها از هم طلاق گرفتند.

ازدواج دوم داریوش مهرجویی

 داریوش مهرجویی پس از جدایی از همسر اولش با خانمی به نام وحیده محمدی ازدواج کرد. مونا مهرجویی نام دختر آنهاست. مونا دختر داریوش مهرجویی هم مانند پدر و مادرش هنرمند است و به نقاشی می پردازد.

آثار هنری داریوش مهرجویی

داریوش مهرجویی فیلم های متعددی را در ایران ساخته است که با استقبال بسیار زیاد مخاطبان همراه بود. در ادامه اسامی آنها را آورده ایم.

سینما

آقای هالو 1349

پستچی 1351

اجاره نشین ها 1365

شیرک 1367

هامون 1368

سارا 1371

پری 1373

لیلا 1375

میکس 1378

دختر دایی گمشده 1375

درخت گلابی1376

داستان های جزیره 1379

بمانی 1380

مهمان مامان 1382

طهران تهران 1387

نارنجی‌پوش 1388

آسمان محبوب 1388

چه خوبه که برگشتی 1391

اشباح 1392

لیست آثار سانسور و توقیفی داریوش مهرجویی

پیش از اعلام اسامی این فیلم های کارگردان باتجربه کشورمان باید بگوییم که بعضی از آنها یک سال بعد موفق به دریافت مجوز پخش شدد و البته برخی دیگر  هنوز پخش نشده اند اما چیزی که مسلم است اینکه همه این فیلم ها به طور کامل سانسور یا توقیف نشده اند؛ برای مثال فیلم لامینور که در اواخر سال 1400پروانه نمایش آن صادر نشد و این فیلم هیچ گاه پخش نشد.

گاو 1348

دایره مینا 1353

الموت 1355

مدرسه ای که می رفتیم 1359

بانو 1369

سنتوری 1385

لامینور 1400

بهترین فیلم های سینمایی داریوش مهرجویی

فیلم گاو

فیلم گاو در سال 1348 به کارگردانی داریوش مهرجویی ساخته شد که یکی از معروف ترین فیلم های اوست و می توان آن را موفق‌ترین اثر مهرجویی در کارنامه هنرش‌اش برشمرد. در فیلم گاو بازیگران بی تکراری همچون عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جعفر والی، جمشید مشایخی و پرویز فنی‌زاده بازی کرده اند.

فیلمنامه فیلم سینمایی گاو را داریوش مهرجویی به همراه غلامسحین ساعدی نوشت که اقتباسی است از داستان «عزاداران بیل» ساعدی. این فیلم سینمایی اولین بار در سال 1971 میلادی در جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد و پس از آن در جشنواره‌های متعددی از قبیل کن، مسکو، برلین، لندن و لس آنجلس پخش شد. این فیلم در سال‌های 1351، 1367 و 1378 در رای‌گیری منتقدان سینمای ایران به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران انتخاب شد. فیلم گاو ساخته داریوش مهرجویی برنده جوایز خارجی متعددی شد و در زمان اکرانش خوش درخشید.

داستان گاو درباره زندگی یک مرد روستایی به نام مش حسن است که دلبستگی عجیبی به گاوش دارد. یک روز مش حسن برای انجام کاری به شهر می‌رود اما در نبود او گاوش به یکباره می‌میرد. مردم روستا با موافقت همسر مش حسن جنازه گاو را به داخل یک چاه می‌اندازند. زمانی که مش حسن از شهر بازمی‌گردد به او می‌گویند که گاوش فرار کرده و هیچ کس نمی‌داند کجاست اما او باور نمی‌کند و فکر می‌کند اهالی روستا گاوش را کشته‌اند. پس از این ماجرا مش حسن افسردگی می گیرد و خیال می‌کند که گاو است و…

فیلم پستچی

فیلم سینمایی پستچی چهارمین فیلم مهرجویی و یکی دیگر از بهترین فیلم های او محصول سال 1351 است که در زمان خود بسیار خوش درخشید و مورد توجه منتقدان داخلی و خارجی قرار گرفت. علی نصیریان، عزت‌الله انتظامی، ژاله سام و بهمن فرسی در این فیلم نقش آفرینی کرده اند. داستان فیلم پستچی با اقتباسی از نمایشنامه ویتسک اثر گئورک بوخنر نوشته شده است و درباره یک مرد ثروتمند به نام تقی پستچی است که در منزل اعیانی خود همراه با همسر زیبایش زندگی می‌کند. تقی فردی است بسیار پرخاشگر و شخصیت عصبی و غیرقابل پیش بینی دارد. یک روز برادرزاده تقی از فرنگ می‌آید و می‌خواهد به ملک و املاک عمویش سر و سامان دهد اما در این بین با زن عمویش ارتباط برقرار می‌کند و…

فیلم دایره مینا

دایره مینا در سال 1353 ساخته شد و پنجمین فیلم داریوش مهرجویی است که در لیست بهترین فیلم های این کارگردان کاربلد قرار دارد و در آن بازیگران بنام کشورمان مانند سعید کنگرانی، عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، فروزان، بهمن فرسی و اسماعیل محمدی بازی کرده اند. دایره مینا دومین فیلم رنگی و همکاری مهرجویی با غلامحسین ساعدی است. این فیلم پس از 3 سال توقیف مجوز پخش گرفت و به یکی از جنجالی‌ترین فیلم های این کارگردان در آن دوران تبدیل شد که زمینه تاسیس سازمان انتقال خون ایران را فراهم کرد. داستان دایره مینا درباره یک پسر جوان به نام علی و پدرش است که پدر علی به شدت بیمار شده و آنها هزینه بستری پدر را در بیمارستان ندارند. آنها با مردی به اسم سامری برخورد می‌کنند که دلال خون است. سامری زندگی این پدر و پسر را تغییر می‌دهد.

فیلم اجاره نشین ها

فیلم سینمایی اجاره نشین‌ها یکی از بهترین فیلم های داریوش مهرجویی است که در سال 1365 ساخته شد و در زمان اکران خود توانست پرفروش‌ترین فیلم سال شود. این فیلم یک اثر درام و کمدی است که طبق نظرسنجی ماهنامه فیلم ازسوی منتقدان در فهرست برترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران قرار گرفته است.     بازیگران فیلم اجاره نشین‌ها را عزت‌الله انتظامی، اکبر عبدی، حسین سرشار، حمیده خیرآبادی، رضا رویگری و ایرج راد تشکیل داده اند. داستان اجاره ‌نشین‌ها درباره یک آپارتمان در حاشیه تهران است که صاحبش فوت کرده و بدون وارث مانده و مدیریت آن به مباشر مالک مرحوم به نام عباس آقا رسیده است. عباس آقا قصد دارد به کمک املاکی محل این آپارتمان را تصاحب کند و از طرفی این ملک به تعمیرات اساسی نیاز دارد و هریک از ساکنان آن می‌خواهد حرف خود را به کرسی بنشاند. روزی عباس آقا برای ختم این ماجرا مهمانی شام ترتیب می دهد و قبول می‌کند با همکاری ساکنان آپارتمان هزینه‌های تعمیر ساختمان را بپردازند اما فردای آن شب همه چیز بهم می‌ریزد و…

فیلم هامون

فیلم سینمایی هامون اثر داریوش مهرجویی در سال 1368 است که برای نخستین بار در هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و به طور ویژه مورد توجه منتقدان قرار گرفت و بازخوردهای خوبی را دریافت کرد. خسرو شکیبایی، عزت‌الله انتطامی، بیتا فرهی، حسین سرشار و فتحعلی اویسی بازیگران فیلم سینمایی هامون بودند. داستان فیلم هامون درباره مردی به نام حمید هامون است که با همسرش به نام مهشید اختلافات بسیاری دارد و در طول فیلم در حال مرور زندگی مشترک شان است. هامون در حال نوشتن رساله اش درباره عشق و ایمان است و به دنبال دوست قدیمی‌اش، علی عابدینی می‌گردد. حال و احوال هامون مساعد نیست و کارهای دیوانه‌واری را انجام می‌دهد تا اینکه یک روز خودش را در دریا غرق می‌کند اما…

فیلم‌ بانو

فیلم سینمایی بانو در سال 1370 توسط مهرجویی ساخته شد و در آن شاهد هنرنمایی بیتا فرهی، عزت‌الله انتظامی، خسرو شکیبایی، گوهر خیراندیش، فردوس کاویانی و حمیده خیرآبادی هستیم. داستان فیلم بانو درباره زنی به اسم مریم ملقب به بانو است که همسرش محمود به خاطر زنی مطلقه او را ترک می‌کند. بانو که ذهنش از این تصمیم ناگهانی آشفته شده کرمعلی باغبان و همسر بیمارش را به خانه اش دعوت می‌کند. در ابتدا ورود مهمانان برای او خوشایند است اما به تدریج  تغییری را در دیدگاهش به وجود می‌آورد تا تصمیمی بزرگ را در زندگی‌ اش بگیرد.

فیلم سارا

فیلم سارا به کارگردانی داریوش مهرجویی یکی دیگر از آثار مهم و مطرح او به شمار می‌رود که محصول سال 1371 است و بازیگران مشهوری چون نیکی کریمی، امین تاریخ، خسرو شکیبایی و یاسمین ملک نصر در آن بازی کرده اند. نیکی کریمی بازیگر نقش اول فیلم سارا است که برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن و چندین جایزه خارجی برای بازی در این فیلم شد. فیلمنامه سارا را داریوش مهرجویی براساس نمایشنامه خانه عروسک نوشت و برای ساخت آن جوایز متعددی را در سطح داخلی و بین‌المللی دریافت کرد. داستان فیلم سارا درباره زنی به نام ساراست که همسرش حسام برای درمان بیماری باید به خارج از کشور برود. سارا به سختی مخارج سفر حسام را تامین می‌کند و به همسرش می‌گوید که این پول را از محل ارثیه پدرش جور کرده در حالی که حقیقت چیز دیگری است و سارا بعدها برای تامین مخارج این سفر درگیر ماجراهای بسیاری شده و درنهایت زندگی‌اش از هم می پاشد.

سایر فعالیت های فرهنگی هنری داریوش مهرجویی

کتاب های داریوش مهرجویی

داریوش مهرجویی به جز کارگردانی نویسنده ایرانی است که به نوشتن رمان و ترجمه هم در طول زندگی خود پرداخته است. کتاب "جهان هولوگرافیک" نوشته‌ مایکل تالبوت از مهم‌ترین ترجمه‌های مهرجویی است. در ادامه با برخی آثار داریوش مهرجویی در عالم نویسندگی آشنا خواهیم شد.

نویسندگی داریوش مهرجویی:

فیلم سنتوری 2

فیلم اشباح

فیلم چه خوبه که برگشتی

فیلم نارنجی پوش

فیلم آسمان محبوب

فیلم سنتوری

فیلم مهمان مامان

فیلم بمانی

فیلم میکس

فیلم درخت گلابی

فیلم لیلا

فیلم پری

فیلم سارا

فیلم هامون

فیلم بانو

فیلم شیرک

فیلم اجاره نشین ها

فیلم پستچی

فیلم آقای هالو

فیلم گاو

فیلم الماس ۳۳

تهیه‌کنندگی داریوش مهرجویی:

فیلم سنتوری 2

فیلم اشباح

فیلم چه خوبه که برگشتی

فیلم نارنجی پوش

فیلم سنتوری

فیلم مهمان مامان

فیلم بمانی

فیلم میکس

فیلم درخت گلابی

فیلم لیلا

فیلم پری

فیلم سارا

فیلم هامون

فیلم شیرک

فیلم گاو

طراح صحنه داریوش مهرجویی:

فیلم آسمان محبوب

فیلم سنتوری

فیلم بمانی

فیلم میکس

تدوینگری داریوش مهرجویی:

فیلم بمانی

فیلم اجاره نشین ها

بازیگری داریوش مهرجویی:

فیلم موج نو

نوازندگی داریوش مهرجویی:

فیلم گاو

جوایز داریوش مهرجویی

داریوش مهرجویی در جشنواره های داخلی و خارجی بارها به خاطر ساخت فیلم های فوق العاده اش مورد تشویق و حمایت قرار گرفته است. داریوش مهرجویی بارها در فهرست برترین فیلمسازان تاریخ سینمای ایران قرار گرفت و جوایز متعددی را از جشنواره‌های بین‌المللی از آن خود کرد.

جایزه شوالیه ادب و هنر

جایزه صدف طلایی

جایزه ذکر ویژه در جشنواره فیلم برلین

جایزه نگاه نو در جشنواره فیلم برلین

جایزه فیپرشی در جشنواره فیلم برلین

جایزه فیپرشی در جشنواره فیلم ونیز

جایزه هوگو نقره ای در جشنواره فیلم شیکاگو

جایزه بهترین کارگردانی جشنواره فیلم سپاس

نامزد تندیس طلایی در جشنواره فیلم روسیه

جایزه ویژه هیات داوران در جشنواره فیلم بین الملل روتردام کشور هلند

جایزه بزرگ آنتن از جشنواره کشور فرانسه

برنده جایزه ویژهٔ بین‌المللی کاتولیک‌ها،جشنواره فیلم بین الملل آلمان

نامزد جایزه بزرگ جشنواره بین الملل ژاپن

نامزد قرقاول طلایی در کشور هند

جزئیات مرگ داریوش مهرجویی

در ساعات پایانی شنبه‌ شب 22 مهر ماه 1402 بود که دختر داریوش مهرجویی خبر قتل پدر و مادرش را به اطلاع بازپرس ویژه قتل رساند. دختر مهرجویی حدود 22:25 به خانه پدرش رسید و ابتدا زنگ خانه را زد و با توجه به اینکه کسی جوابش را نداد با کلید در را باز کرد و وارد خانه شد که با جنازه پدر و مادرش رو به رو شد. آنها با ضربات چاقو یا جسم برنده دیگر به نواحی گردن به قتل رسیدند. قتل داریوش مهرجویی فیلمساز، نویسنده و کارگردان به همراه همسرش وحیده محمدی فر در ویلای شخصی شان واقع در زیبادشت فردیس رخ داد. حسین فاضلی هریکندی، رییس کل دادگستری استان البرز گفت: طبق اظهارات مونا مهرجویی، پدرش به وی که در جهانشهر کرج بوده پیام می‌دهد که برای شام به منزل بیاید اما او با پیکر بی جان پدر و مادرش رو به رو می شود. با صدور دستور قضایی بلافاصله دادستان فردیس به همراه بازپرس ویژه قتل و تیم ویژه بررسی صحنه جرم در محل قتل حاضر شدند و به بازپرس ویژه قتل دادسرای عمومی و انقلاب فردیس دستورات قضایی لازم برای بررسی موضوع و شناسایی و بازداشت متهمان را به پلیس آگاهی استان البرز صادر شد. این حادثه به علت نامعلوم توسط فرد یا افراد ناشناسی رخ داده و هنوز انگیزه قتل مشخص نیست اما شواهد حاکی از آن است که این قتل بر اثر جراحت ناشی از ضربات سلاح سرد از ناحیه گردن و اعضای بدن انجام شده است.