فریدون جیرانی چهره شناخته شده ایرانی در حوزه کارگردانی، فیلمنامهنویسی، تهیهکنندگی و مجری گری و کارشناسی فیلم است. او متولد سال 1330 در بردسکن استان خراسان رضوی است. به گفته خودش تا 6 سالگی در مشهد و از 7 تا 16 سالگی در تربتحیدریه بود. فریدون جیرانی از 17 سالگی یعنی از سال 1347 تا سال 1351 در مشهد زندگی کرد تا اینکه برای تحصیل در دانشکده در سال 1351 به قزوین رفتم.
درباره ازدواج و همسر فریدون جیرانی اطلاعاتی منتشر نشده است.
فریدون جیرانی تا مقطع دیپلم به تحصیل پرداخت اما استعدادش در فیلمنامه نویسی و کارگردانی به حدی بود که در چندین کارگاه بازیگری و کارگردانی تدریس کرد.
فریدون جیرانی کار هنری خود را از تئاتر و با بازی در نمایش "عصمت" در سال 1351 شروع کرد و توانست در سال 1352 عضو سینمای آزاد مشهد شود. وی حضور در سینمای حرفهای را با نوشتن فیلمنامه فیلم "آفتاب نشینها" در سال 1360به کارگردانی مهدی صباغزاده تجربه کرد که در آن زمان 30 سال سن داشت.
در شهرستان در اداره برنامه تئاتر و نمایش بازی میکرد که هنرمندان سرشناسی ازجمله غلامرضا موسوی، بیژن امکانیان، مهدی صباغزاده و ... به این اداره آمدند که کلاس تئاتر داشت. رضا کیانیان هم در یک تیم جداگانه کار میکرد. کارگردانی برنامهها و نمایشنامههای اداره تئاتر آن زمان برعهده داریوش ارجمند بود که حدود 8 سال از جیرانی و بقیه همسن و سالانش بزرگتر و تحصیلکرده این رشته بود.
جالب است بدانید فریدون جیرانی در مطبوعات نیز فعالیت می کرد. او کار در مطبوعات را در سال 1370 با سردبیری مجله سینما شروع کرد. در سال 1354 به تهران آمد و به عنوان خبرنگار روزنامه اطلاعات مشغول کار شد. جیرانی هروقت احساس میکند آمادگی فیلمسازی ندارد به کار روزنامه نگاری رو می آورد، به تکمیل تحقیقاتش میپردازد، مصاحبه های تاریخ سینما را میخواند و به این شکل شکستها و مشکلات را تحمل می کند.
فریدون جیرانی در فیلم نامه نویسی نیز دستی بر آتش دارد. اولین فیلمنامهای که جیرانی نوشت «حادثه» نام داشت که به دفتر زنده یاد ساموئل خاچیکیان رفت و در را مرحوم قویدل به رویش باز کرد . به گفته خودش در آنجا فیلم «مرگ در باران» را داشتند تمام میکردند که جیرانی گفت برای آقای خاچیکیان فیلمنامه آوردم و مرحوم قویدل از او پرسید چگونه فیلمنامه نوشتی؟ که جیرانی در جواب گفت: فیلمنامه را نوشتم و آماده است و او فیلمنامه خودش را آورد و به جیرانی گفت: ببین! بدین شکل فیلمنامه مینویسند.
جالب است بدانید جیرانی هیچ گاه به کارگردانی فکر نمیکرده و بیشتر دوست داشت فیلمنامهنویس شود و هدفش فیلمنامه نویسی بود که از «آفتاب نشینها» شروع شد و ادامه یافت تا به فیلمهای «پرونده» و «رهایی» رسید و بعد از "رهایی" به دلیل بازخرید شدن از روزنامه فیلمنامه «سناتور» را نوشت.
فریدون جیرانی علاوه بر کارگردانی و فیلمنامه نویسی به اجرا و سردبیری و کارشناسی نیز می پردازد. او به عنوان مجری - کارشناس در برنامه های دو قدم مانده به صبح در سال 1386-1388 و نیز سی سال، سی مجموعه در سال 1387 حضور داشت و علاوه بر آن در برنامه هایی به نام برنامه هفت در سال 1391-1389 و سی و پنج محصول سال 1396-1394 و همچنین برنامه کافه آپارات در سال 1398 به عنوان مجری - سردبیر جلوی دوربین رفت.
نهنگ آبی (سریال نمایش خانگی) 1397
آشفتهگی 1397
خفهگی 1395
تعبیر وارونه یک رؤیا (سریال) 1394
خواب زدهها 1392
داستان عوضی 1391
من مادر هستم 1389
قصه پریا 1389
مرگ تدریجی یک رؤیا (سریال) 1386 - 1385
پارک وی 1385
زاگرس 1384
ستارهها ۳: ستاره بود 1384
ستارهها ۲: ستاره است 1384
ستارهها ۱: ستاره میشود 1384
سالاد فصل 1383
صورتی 1381
شام آخر 1380
سفر به فردا 1380
آب و آتش 1379
قرمز 1377
غریبانه 1374
اشک و لبخند 1374
در کمال خونسردی 1373
دو همسفر 1371
دو روی سکه 1371
گریز 1371
نرگس 1370
در آرزوی ازدواج 1369
زیر بامهای شهر 1368
شب حادثه 1367
صعود 1366
تصویر آخر 1365
دبیرستان 1365
گمشده 1364
گلهای داوودی 1363
پرونده 1362
سناتور 1362
رهایی 1361
آفتابنشینها 1360
دو قدم مانده به صبح 1388-1386
سی سال، سی مجموعه 1387
برنامه هفت 1391-1389
سی و پنج 1396- 1394
کافه آپارات 1401- 1398
سینما بیست و پنج 1402
برنامه گفتوگو محور 35 میلیمتری 1403
روزنامه اطلاعات 1356
مجله گزارش فیلم 1369
هفتهنامه سینما 1382- 1379
روزنامه سینما 1394
سینماروتایم 1400
«شام آخر» نام چهارمین فیلم سینمایی به کارگردانی و نویسندگی فریدون جیرانی محصول سال 1380 است که در آن کتایون ریاحی، محمدرضا گلزار و هانیه توسلی به ایفای نقش پرداختند. فریدون جیرانی درباره نقش آفرینی بازیگران اصلی این فیلم معتقد است که کتایون ریاحی بهترین نقش خود را ارائه کرد. پیش از کتایون ریاحی، بیتا فرهی آمد و عکس گرفتند. حتی ژاله کاظمی، دوبلور معروف قرار بود این نقش را بازی کند که با سن و سال نقش میهن مشرقی فاصله داشت. درنهایت کتایون ریاحی برای بازی در این نقش انتخاب شد.
در کنار ریاحی نامهای جدیدی به بازی گرفته شدند که همین موضوع جیرانی را ازسوی تهیهکننده تحت فشار میگذاشت. جیرانی وقتی گلزار را برای بازی در فیلم سینمایی «شام آخر» دعوت کرد فیلم «سام و نرگس» او را ندیده بود و «شام آخر» اولین فیلمی بود که از او اکران شد.
هانیه توسلی ازسوی نازنین مفخم (تدوینگر) به این کار معرفی شد که فیلمی از بازی او را به کارگردانی مهدی کرمپور به جیرانی نشان داد که او معتقد است توسلی بسیار خوب در آن بازی کرده بود. برای نقش هانیه توسلی قرار بود ابتدا مهناز افشار بازی کند که در عکسها در تست گریم جور نشد. لیلا حاتمی نیز سناریو را خواند و گفت که سن او بزرگتر از این نقش است.
فریدون جیرانی، کارگردان سینما و تلویزیون که آخرین بار در سال 1397 فیلم «آشفتگی» را کارگردانی کرده بود پس از 6 سال دوری از سینما تصمیم گرفته است با ساخت فیلم جدید به عرصه کارگردانی بازگردد. برخی منابع خبری از «نام من مینا» به عنوان فیلم جدید جیرانی نام برده اند.
بخش هایی از فیلم سینمایی «آب و آتش» به کارگردانی فریدون جیرانی
فیلم سینمایی «آب و آتش» به کارگردانی فریدون جیرانی با بازی فریماه فرجامی و پرویز پرستویی اکران شده بود که در ادامه بخش هایی از آن را خواهید دید.
آدرس اینستاگرام فریدون fereydoonjeyrani@ است که در آن پست هایش را به اشتراک می گذارد.
ویدیویی از صحبت های فریدون جیرانی با نیما شعبان نژاد را مشاهده بفرمایید.
تصویری از به دنیا آمدن بچه پریناز ایزدیار در فیلم جیران را مشاهده می کنید.
مجید مظفری در گفت و گو با فریدون جیرانی در برنامه ۳۵ میلی متری در خصوص موضوعات بسیاری صحبت کرد.
بیوگرافی و کارهای سینمایی که که فیلم نامه نویس ها کارگردان شده اند را ملاحظه نمایید.
زن صیغه ای پارسا پیروز فر در اولین گفتگویش از ناگفته های زندگی اش پرده برداشت.
قسمتی از صحبت های نوید پورفرج بازیگر مشهور ایرانی در فضای مجازی پر بازدید شده است.
رکنا : حامد بهداد در گفت و گویی از فریدون جیرانی گلایه و انتقاد کرد.
رکنا: فریدون جیرانی در نشست نقد پلاس چهلمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران که به بررسی نقد در فیلم کوتاه با همراهی امیر قادری اختصاص داشت، گفت: هر کجا دموکراسی نهادینه شده باشد، سینمای کوتاه…
شهرام اسدی از نامزد غیرتی هدیه تهرانی گفت.
شباهت جالب چهره فریدون جیرانی با شخصیت کارتونی هوهوخان سوژه مخاطبان در توییتر شد.
طناز طباطبایی در مصاحبه با فریدون جیرانی از ثروت بی نهایت پدرش رونمایی کرد.