مراکز بهداشتی چه خدماتی ارائه می دهند؟/خدمات رایگان و جامع در مراکز بهداشتی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، آمینه کنعانی سرپرست مرکز بهداشت پیامبر اکرم(ص) لواسان در توضیح روند کاری مراکز بهداشت در گفت و گو با خبرنگار رکنا، گفت: مراقبت های بهداشتی اولیه، عمده نیازهای بهداشتی یک فرد را در طول زندگی اش برطرف می کند که شامل سلامت جسمی، ذهنی و اجتماعی است. در مراکز بهداشتی و درمانی نیروهای پزشکی و پیراپزشکی علاوه بر داشتن مدارک تحصیلی مرتبط، باشرکت در دوره های باز آموزی ، دستورالعمل های جدید وزارت بهداشت را فرا می گیرند. هدف اصلی در این مراکز حفظ سطح سلامت و ارتقای آن با رعایت عدالت اجتماعی است که عدالت اجتماعی به  معنای دسترسی آسان  جمعیت ایرانی و غیر ایرانی از شهر تا روستا،  و برای تمام گروه های سنی در سراسر کشور می باشد. نتایج خدمات دریافتی از این مراکز  در سامانه سیب (سامانه یکپارچه وزارت بهداشت) ثبت می شود.

او با تاکید بر این مسئله که خدمات بهداشتی در این مراکز رایگان و خدمات درمانی با تعرفه های دولتی ارائه می شود به شرح وظایف خدمات در این مراکز پرداخت و گفت: خدمات پزشکی برای بیماران سرپایی، و مراقبت های بهداشتی قبل از بارداری، دوران بارداری و پس از زایمان؛ به این شکل که قبل از بارداری یک چکاب کامل و مکمل های لازم توزیع می شود تا به این واسطه از بیماری و ناهنجاری های احتمالی جلوگیری شود. توجه داشته باشید که خدمات گفته شده قبل از بارداری، دوران بارداری و تا 40 روز پس از زایمان به صورت رایگان به مادران ارائه می شود. پسی از زایمان برای نوزاد واکسیناسیون، پایش رشد (کنترل  قد و وزن)، بررسی تکاملی تا سن پنج سالگی و غربالگری نوزادی در روز های مهم 3 الی 5 روزگی انجام می شود.

وی ادامه داد: مراقبت های کودکان و نوجوانان تا سن 18 سال است که در مراکز بهداشتی و یا در سطح مدارس به صورت مرتب انجام می شود. معاینه این افراد در مدارس به صورت مرتب و آموزش ها برحسب تقویم بهداشتی کشور صورت می گیرد و از جمله خدمات آن ها می توان به معاینه پزشکی، توزیع مکمل، معاینه پدیکلوز و معاینه دهان و دندان اشاره کرد. در برخی از مراکز بهداشتی جدای از واکسن های گروه سنی،  واحد  پیشگیری از هاری نیز وجود دارد که به صورت رایگان واکسن هاری را تزریق می کنند.

این سرپرست مرکز بهداشت در ادامه توضیحات مربوط به خدمات مراکز، گفت: غربالگری بیماری های واگیر و غیر واگیر برای بیماران فشار خون، دیابت، سرطان و... نیز ارائه می شود. این افراد به صورت مداوم مورد معاینه و پیگیری قرار می گیرند. از نمونه های این غربالگری ها می توان به کیت های تشخیص سریع سرطان روده بزرگ اشاره کرد که به صورت سرپایی جواب را اعلام کرده و برای افراد 50 تا 70 ساله در مراکز بهداشتی به صورت رایگان انجام می شود. علاوه بر این ها غربالگری سرطان پستان، تست پاپ اسمیر  در این مراکز انجام می شود.

کنعانی افزود: واحد مشاوره تغذیه در مراکز بهداشتی با بررسی وضعیت وزن ( توده بدنی ) خدمات مشاوره الگوی تغذیه سالم را به مراجعین ارائه می دهند. از سوی دیگر برای گروه سنی میانسالان و سالمندان  بسته های خدماتی که شامل ترویج شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی و مراقبت های ادغام یافته و ارزیابی عوامل  خطر و نشانه های بالینی کلیدی برای شناسایی زودرس بیماری ، درمان مناسب و ارجاع به موقع استفاده می شود . که به صورت رایگان ارائه و مکمل های لازم برای این گروه که شامل کلسیم و ویتامین دی D است، تجویز می شود.

وی ادامه داد: واحد بعدی مرتبط با بهداشت دهان و دندان است. یکی از طرح های این برنامه انجام فیشور سیلانت برای پیشگیری از پوسیدگی دندان دائمی  کودکان است. یکی دیگر از خدمات در واحد بهداشت حرفه ای است که در این واحد برای ارزیابی عوامل زیان آور  محیط کار و معاینات طب کار، برای کسانی که در مشاغلی مثل کشاورزان ، تاکسیرانی، بنایی، مکانیکی و... هستند معاینه و پرونده های لازم شکل می گیرد. بر این اساس عوامل زیان آور  یا کاهش دهنده خطر در محیط کار بررسی می شود. همچنین واحد بهداشت محیط با نظارت و رسیدگی بر وضعیت آب آشامیدنی و اماکن عمومی و مراکز عرضه مواد غذایی فعالیت می نمایند.

این سرپرست مرکز بهداشت در خصوص دیگر خدمات ارائه شده در این مراکز، گفت: قسمت بعدی واحد سلامت روانی و رفتار است در این مراکز برای تمام گروه های سنی خدمات مشاوره ارائه می گردد. واحد بعدی کلاس های آمادگی برای زایمان طبیعی مادران باردار است که از هفته 20 ام آموزش های لازم با مربی های آموزش دیده شروع می شود.

کنعانی در توضیح ادامه فعالیت های مراکز بهداشت گفت: واحد بعدی آموزش  بهداشت است که از هر خانواده یک سفیر سلامت انتخاب می شود. سفیران با در اختیار داشتن بسته های آموزشی و کتاب های خود مراقبتی این خدمات و اطلاعات را در برابر خانواده مورد نظر، که ممکن است خانواده خود یا دیگران باشد، به کار می گیرند.

او در خصوص اطلاع رسانی ضعیف در خصوص خدمات مراکز بهداشت گفت: تاکید ما بر این است که قبل از بروز بیماری با استفاده از خدمات موجود از بیماری پیشگیری شود. عدم تبلیغات و اطلاع رسانی مناسب در این خصوص می تواند ناشی از نداشتن بودجه کافی یا عدم هماهنگی با رسانه ها باشد.

کنعانی در پاسخ به این سوال خبرنگار رکنا مبنی بر برنامه های مراکز بهداشت برای روبرویی با افزایش جمعیت سالمندان، گفت: در سامانه سیب برای سالمندانی که وارد سن 60 سالگی می شوند بسته خدماتی در نظر گرفته شده است تا به این واسطه از خدمات کنترل وزن، فشار خون، ارزیابی عوامل خطر و نشانه های بالینی کلیدی برای شناسایی زودرس بیماری،  درمان مناسب و ارجاع به موقع بهره مند شوند. سالمندان و دیگر گروه های سنی می توانند بر اساس شیوه نامه جمعیتی با مراجعه به نزدیک ترین مرکز بهداشت محل زندگی خود بسته مربوط به گروه سنی خود را دریافت نمایید.