عشایر استان تهران در آستانه نابودی/ تغییرات اقلیمی و توسعه صنعتی مرگ مراتع را رقم می‌زند!

به گزارش رکنا، عشایر استان تهران ، بخش کوچکی از جامعه عشایری ایران را تشکیل می‌دهند؛ اما به دلیل ویژگی‌های خاص زندگی و فرهنگ خود، اهمیت زیادی دارند. این عشایر عمدتاً در مناطق کوهستانی و دامنه‌های البرز مستقر هستند و نقش مهمی در اقتصاد و حفظ فرهنگ‌های بومی ایفا می‌کنند. پراکندگی این عشایر در شهرستان‌های مختلف استان تهران از جمله فیروزکوه، دماوند، و ورامین قابل مشاهده است. بیشتر این عشایر به دامداری و کوچ‌نشینی مشغول هستند و همواره در جستجوی مراتع مناسب برای دام‌های خود به مناطق مختلف کوچ می‌کنند.

اقتصاد عشایر استان تهران به طور عمده بر پایه دامداری استوار است. دام‌های این عشایر شامل گوسفند و بز است که علاوه بر تأمین نیازهای روزمره خانواده‌ها، محصولات دامی همچون گوشت، شیر و پشم نیز به بازار عرضه می‌کنند. در کنار دامداری، عشایر این منطقه به کشاورزی فصلی و صنایع دستی مانند قالی‌بافی و گلیم‌بافی نیز مشغول هستند. این فعالیت‌ها به خصوص در فصولی که امکان کوچ وجود ندارد، منبع درآمد مهمی برای آنها به شمار می‌آید.

فرهنگ عشایر استان تهران نیز بسیار غنی و ریشه‌دار است. این فرهنگ شامل زبان، موسیقی، رقص‌ها و آیین‌های خاصی است که به صورت نسل به نسل منتقل می‌شود. بسیاری از عشایر استان تهران به زبان ترکی یا کردی سخن می‌گویند و آیین‌های سنتی مانند جشن‌های عروسی، مراسم‌های مذهبی و آداب کوچ‌نشینی، هنوز هم در بین آنها زنده است. این رسوم نشان‌دهنده هویت قومی و فرهنگی این جامعه است که در مقابل تحولات مدرن همچنان حفظ شده است.

فرشید ذبیحی، مدیر امور عشایر استان تهران همزمان با نزدیکی به ۱۵ مهرماه روز روستا و عشایر، می‌گوید: همزمان با این روز ویژه برنامه های مختلفی برگزار خواهد شد. در حقیقت ۱۵ مهرماه روز روستا و عشایر نامگذاری شده که همه ساله شاهد برنامه‌های مختلفی در مناطق عشایر نشین کشور و استان تهران هستیم.

وی ادامه می‌دهد: علاوه بر برگزاری ویژه برنامه‌های مختلف ورزشی، فرهنگی و دیدار با خانواده معظم شهدای عشایر از تعدادی عشایر فعال و نمونه تقدیر می‌شود. 

وی تاکید می‌کند: عشایر این استان از تولیدکنندگان عمده گوشت قرمز محسوب می شوند و تلاش داریم با اختصاص امکانات مناسب از جمله پنل‌های خورشیدی و توزیع نهاده از عشایر تولید کننده حمایت کنیم.

بنابراین گزارش، یکی از مهم‌ترین چالش‌های عشایر استان تهران، تغییرات اقلیمی و کاهش مراتع است. افزایش شهرنشینی و توسعه صنعتی در مناطق نزدیک به سکونتگاه‌های عشایری، فشار زیادی بر منابع طبیعی وارد کرده و مراتع قابل استفاده برای دام‌ها را کاهش داده است. همچنین، تغییرات آب و هوایی و خشکسالی‌های پی‌درپی، چرخه زندگی و کوچ این عشایر را مختل کرده و آنها را با مشکلات اقتصادی و اجتماعی مواجه کرده است.

در نهایت، عشایر استان تهران با وجود چالش‌های موجود، همچنان به عنوان یکی از گروه‌های مهم اجتماعی و فرهنگی در این منطقه شناخته می‌شوند. ضمن اینکه تلاش‌های دولت برای حمایت از این جامعه از طریق برنامه‌های توسعه‌ای و تأمین امکانات آموزشی و بهداشتی در سال‌های اخیر، گامی مثبت در جهت بهبود شرایط زندگی این عشایر بوده است. با این حال، برای حفظ این فرهنگ و سبک زندگی ویژه، نیاز به توجه بیشتر و سیاست‌های پایدارتری وجود دارد تا عشایر بتوانند به نقش مهم خود در جامعه و اقتصاد کشور ادامه دهند.