مهدی فخیم زاده از ساخت فیلم پلیسی در هفت گفت
سینمای پلیسی در ایران رونق ندارد چون باید پلیس را پاک و منزه نشان داد
رکنا: شب گذشته برنامه «هفت» با بحث درباره سینمای پلیسی-جنایی آغاز شد مهدی فخیمزاده به عنوان فیلمسازی که بعد از انقلاب کارگردانی چند فیلم و سریال در این ژانر را در کارنامه کاری خود دارد، با افخمی گفتوگو کرد و در ادامه میزگردی با موضوع بدلکاری در ایران با حضور علیرضا فتحی و ارشا اقدسی که جز طراحان بدلکاری هستند، برگزار شد.
با شروع برنامه هفت، بهروز افخمی درگذشت دنیا فنیزاده را تسلیت گفت و توضیح داد که دوست ندارد ابتدای برنامه هرهفته را به تسلیت گفتن برای از دست دادن یکی از اعضای خانواده سینما Cinema اختصاص دهد اما حضرت عزرائیل این اجازه را به او نمیدهد. افخمی علاوه بر ابراز تاسف برای درگذشت دنیا فنیزاده گفت:«عجیب است که دنیا فنیزاده پس از تحمل بیماری سخت سرطان مانند پدرش، پرویز فنیزاده قبل از 50 سالگی از میان ما رفت. او میتوانست بازیگر Actor خوبی هم باشد اما در مقابل پیشنهادات مقاومت کرد و دلیل آن هم این بود که در یک گفتوگوی ناتمام با پدرش متوجه شده بود که او موافق بازیگر شدن دخترش نیست. حالا او پیش پدرش است و میتواند این گفتوگوی ناتمام را تمام کند.»
بعد از اختصاص دادن قسمتی از برنامه به دنیا فنیزاده، آیتم معرفی فیلمهای مهم متقاضی حضور در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به معرفی فیلمهای «ساعت 5 عصر» به کارگردانی مهران مدیری، «سارا و آیدا» مازیار میری، «یک روز بخصوص» همایون اسعدیان، «بیست و یک روز بعد» محمدرضا خردمندان و «خانه کاغذی» مهدی صباغ زاده پرداخت.
سختیهای ساخت فیلمهای پلیسی - جنایی
همانطور که از قبل اعلام شده بود میزگرد این هفته برنامه هفت به بررسی سینمای پلیسی – جنایی اختصاص داشت و مهدی فخیمزاده مقابل بهروز افخمی نشست. فخیمزاده در ابتدای این گفتوگو درباره ساخت اولین فیلم پلیسیاش و ممیزیهای ساخت فیلم جنایی در ایران گفت:«من در اوایل انقلاب «میراث من جنون» را در سینمای جنایی ساختم. آن زمان هنوز آقابالاسری نبود که بگوید برای ساخت مجوز بگیرید. بعد از آن سینما دچار یکسری خط مشیها، امتحان و خطا و آزمونهایی شد که گاهی جلوی ساخت این نوع فیلمها را میگرفتند.»
فخیمزاده با تاکید بر موفقیت سریال «خواب و بیدار» درژانر پلیسی-جنایی، تاثیر این مجموعه را برای معرفی پلیس Police به مردم موثر دانست و گفت:«وقتی «ولایت عشق» را تمام کردم، آقای قالیباف که آن زمان فرمانده نیروی انتظامی بود پیش من آمد و گفت میخواهم کاری درباره پلیس بسازی. گفتم من فیلم تبلیغاتی نمیسازم و ایشان هم گفتند نه فیلم تبلیغاتی نمیخواهیم، امروز مردم در جامعه ما را به چشم همان آژانها میبینند درصورتی که ما به دنبال طراحی یک پلیس مدرن هستیم. با شناختی که به این فضا پیدا کردم، فیلم «خواب و بیدار» را ساختم. دوستان نیروی انتظامی هم مشاورههایی به من میدادند اما دخالتی در خط داستان و قصه نمیکردند. پس از این فیلم دو فیلم دیگر در این ژانر ساختم که ساخت آنها هیچ ارتباطی با نیروی انتظامی نداشت. اما هیچ کدام موفقیت «خواب و بیدار» را نداشت.»
کارگردان مجموعه «ولایت عشق» در ادامه با انتقاد به ضعف عملکرد موسسه «ناجی هنر» وابسته به نیروی انتظامی در حمایت از ساخت فیلمهای پلیسی گفت:«آن زمان آقای قالیباف با این کار قصد داشت ساخت فیلمهایی در این ژانر را ترویج کند و این اتفاق افتاد. اما به مرور مخصوصا از زمانی که «ناجی هنر» شکل گرفت، عملا ترمزی شد برای تولید این جنس فیلمها. چون به دنبال شکل گیری یک شخصیت کلیشهای رفتند. این سانسورها و محدودیتها در ناجیهنر Art و تلویزیون و بعد هم موقع پخش از تلویزیون کار را سخت کرد. این نگاه به ژانر پلیسی که باید پلیس را پاک و منزه نشان دهد، باعث شد که در ایران برخلاف دنیا ژانر پلیسی رونق پیدا نکند.»
فخیمزاده معتقد است علت ضعف ساخت فیلمهای پلیسی در ایران این است که مخاطب در این فیلمها به دنبال یک پایان منطقی است و خلق درام در این ژانر بسیار سخت محسوب میشود:« ساخت فیلمهای جنایی بسیار سخت است. به راحتی فیلمهای عاشقانه چند ضلعی نیست که میتوان 100 قسمت را راحت ساخت. هنوز هم نفس من موقع ساخت فیلم پلیسی میگیرد. نمی شود پشت هنر مخفی شوی و بگویی این فیلم هنری و تجربی است با انتهای باز که هرطور دلت میخواهد برداشت کن! این ژانر، ژانر منطق است و مخاطب منتظر پایان منطقی فیلم است پس خلق درام در این ژانر بسیار نفس گیر و دشوار است. در فیلم پلیسی، ساختار هم بسیار مهم است. حرکت دوربین، جغرافیا، فضاسازی و ... اینها هم جز مشکلاتی است که نمیگذارد فیلم پلیسی پیشرفت کند.»
فخیمزاده در پایان این بحث به شخصیتهای منفی فیلمهای پلیسی اشاره کرد و از تاثیر آنها در روند فیلمهای جنایی گفت:«در فیلم پلیسی تا به شخصیت منفی خوبی نرسی، درام شکل نمیگیرد. هرچقدر شخصیتها بهتر باشد برای مخاطب باورپذیرتر میشود. «خواب و بیدار» صحنههای اکشن محدودی دارد اما شخصیت ناتاشا، شخصیت جذابتر و خطرناک تری بود.»
درد دلهای بدلکاران ایرانی
در این بخش از برنامه، میزگرد بررسی بدلکاری در ایران با حضور علیرضا فتحی، رییس انجمن بدلکاران خانه سینما و ارشا اقدسی، طراح بدلکاری برگزار شد و درباره وضعیت این رشته در ایران و حمایت نکردن از این تخصص بحثهای جالبی مطرح شد. اقدسی ضمن گلایه از حمایت نشدن بدلکاری در ایران از این که این حرفه جدی گرفته نمیشود گلایه کرد:«متاسفانه در ایران این حرفه جدی گرفته نشده است و روز به روز در حال پسرفت هستیم. هنوز ژانر اکشن و جنایی در ایران وجود ندارد و دلیل بزرگ آن غفلت از این ژانر است. این اهمیت ندادن به کیفیت فیلمها عجیب است. اگر کیفیت فیلم برای ما مهم است باید به طراحی لحظههای اکشن و کارگردانی آنها فکر کنیم. ما با طراحی بدلکاری بیش از 100 فیلم سینمایی Movie حتی به طور تجربی از آن کارگردانی که در تمام عمرش 20 فیلم ساخته که آن هم تعداد صحنههای اکشن آنها بسیار محدود بوده است، بهتر جای دوربین و نوع قاب را میتوانیم طراحی کنیم.»
در ادامه بحث، فتحی به نداشتن شناخت بعضی کارگردانان از بدلکاری اشاره کرد و معتقد بود هرکسی نمیتواند چنین تخصصی را به درستی انجام دهد: «دست اندرکاران سینمای ما هنوز بدلکار را به معنای واقعی نمی شناسند. کارگردان برایش اهمیت ندارد که کار بدلکار تخصصی است و بعضی مواقع از یک آبدارچی به عنوان بدلکار استفاده میکنند و یا مدیرتولید یک کار برای پریدن از یک ارتفاع خودش این کار را کرده و موجب آسیب او شده است. البته خیلی از کارگردانان و تهیهکنندگان سینما هم هستند که این حرفه را میشناسند و آن را دست متخصص میسپارند.»
اقدسی معتقد بود دادن سیمرغ بلورین به تیم بدلکاری میتواند مشوق باشد اما در ایران نام تیم بدلکاری جز آخرین اسمهایی است که در تیتراژ میآید:«سیمرغ بلورین جشنواره فجر برای بدل کارها نقش یک مشوق را دارد، اما آقای علیرضا رضاداد (دبیر وقت جشنواره فجر) به ما گفتند بدلکاری که هنر نیست! ایشان حتی به بدلکارها کارت ورود به کاخ جشنواره فیلم فجر را نداد و گفت: «شماها بروید در سینماهای مردمی فیلم ببینید!» نقطه مقابل ماجرا این است که تیتراژ فیلمهای خارجی را که ببینید پس از اسامی بازیگران، اسامی بدلکاران نوشته میشود و بعد مدیر فیلمبرداری! اما در ایران نام تیم بدلکاری در انتهای لیست اسامی میآید.»
به دنبال این بحث اقدسی برای وضعیت بدلکاری در ایران یک آرزو کرد و گفت: «آروزی من این است یک روز در ایران بدلکاری آکادمیک شود و جز رشتههای دانشگاهی به حساب بیاید. تنها راه تشویق و رقابت این است که بدلکاری نیز وارد جشنواره شود و سیمرغ بگیرد.»
در پایان این میزگرد فتحی به خطرات حرفه بدلکاری اشاره کرد و تاکید کرد که بدلکار باید به تکنیک بدلکاری دست پیدا کند تا بتواند آن را به خوبی انجام دهد:«مشکل امنیت شغلی در همه شغلها وجود دارد و در سینما نیز تهدید جدی آن به صنف بدلکاری میرسد. بعضی از دفاتر سینمایی برای کم کردن هزینههای تولید به کسانی که ورزشهای خیابانی بلدند و پشتک میزنند، بجای ما کار بدلکاری را میسپارند و نتیجه اش میشود یک سری اتفاقات تلخ که پیش میآید. درصورتی که بدلکاری ترکیبی از 20-25 ورزش مختلف است و بدلکار باید به بعضی توانمندیهایی که ورزش محسوب نمیشود به مجموع این تکنیکها دست پیدا کند.»
برنامه هفت دیشب درحالی به پایان رسید که میز نقد در کار نبود و مسعود فراستی در برنامه غیبت داشت.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.
ارسال نظر